Tại một trang trại nuôi tôm ở Indonesia, cách Washington D.C. hơn 16.000 km, các mức thuế nhập khẩu do Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt đã khiến kế hoạch mở rộng của Denny Leonardo - một nông dân nuôi tôm rơi vào hỗn loạn, theo Reuters.

Leonardo từng dự định xây thêm khoảng 100 ao nuôi trong năm nay, nâng tổng số lên 250 ao tại trang trại ở mũi tây nam đảo Java. Tuy nhiên, anh buộc phải cân nhắc lại khi các đơn hàng từ Mỹ sụt giảm sau khi ông Trump đưa ra lời đe dọa áp thuế lần đầu vào tháng 4.

Dù mức thuế mới 19% – đã được hai bên thống nhất hồi tháng 7 và dự kiến có hiệu lực trong tuần này – thấp hơn mức ban đầu là 32%, Leonardo vẫn đang phải gánh chịu thiệt hại lớn cho hoạt động kinh doanh.

"Với việc Mỹ gây áp lực lên xuất khẩu của Indonesia, ai cũng đang tìm kiếm cơ hội đa dạng hóa để giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ," người nông dân nuôi tôm 30 tuổi chia sẻ sau thông báo tháng 7.

Mỹ hiện là thị trường lớn nhất của tôm Indonesia, chiếm 60% trong tổng kim ngạch xuất khẩu 1,68 tỷ USD của nước này năm ngoái.

Ông Andi Tamsil, Chủ tịch Hiệp hội nuôi tôm Indonesia, ước tính mức thuế 19% có thể khiến tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của Indonesia trong năm nay giảm tới 30% so với năm 2024, đe dọa sinh kế của khoảng 1 triệu lao động.

Ngay cả sau thỏa thuận tháng 7, phần lớn khách hàng Mỹ vẫn tiếp tục tạm ngừng mua hàng, theo ông Budhi Wibowo, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp thủy sản Indonesia. Ông lưu ý rằng mức thuế mới khiến Indonesia mất lợi thế cạnh tranh so với Ecuador – quốc gia sản xuất tôm nuôi lớn nhất thế giới – vốn chỉ chịu mức thuế 15% khi xuất sang Mỹ.

Trung Quốc là quốc gia nhập khẩu tôm lớn nhất thế giới về sản lượng, nhưng các doanh nghiệp Indonesia trước đây thường ưu tiên thị trường Mỹ vì giá bán cao hơn, ông Budhi cho biết.

Trước khi Mỹ áp thuế, Trung Quốc chỉ chiếm khoảng 2% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của Indonesia. Giờ đây, ngành tôm nước này buộc phải nỗ lực quảng bá sản phẩm tới người tiêu dùng Trung Quốc.

Tháng 6 vừa qua, ông Tamsil dẫn đầu một đoàn doanh nghiệp sang thành phố Quảng Châu, Trung Quốc để gặp gỡ các nhà nhập khẩu, chủ nhà hàng và các nền tảng thương mại nông sản. Nhiều chuyến đi tiếp theo cũng đang được lên kế hoạch.

"Chúng tôi đang có cơ hội rất lớn tại Trung Quốc, quốc gia nhập khẩu khoảng 1 triệu tấn tôm mỗi năm," ông Tamsil nói. "Hãy tưởng tượng nếu chúng tôi chỉ cần chiếm được 20% thị phần nhập khẩu của Trung Quốc thôi."

Ông Budhi cũng cho biết Indonesia có thể đa dạng hóa xuất khẩu sang Trung Đông, Hàn Quốc, Đài Loan và Liên minh châu Âu (EU), nhất là khi Jakarta đang tiến gần đến việc ký kết hiệp định thương mại tự do với Brussels.

Trở lại với trang trại của mình, Leonardo vẫn tin tưởng doanh nghiệp gia đình – do anh kế thừa từ cha – sẽ vượt qua được sóng gió từ mức thuế của Mỹ. Tuy nhiên, tốc độ mở rộng có thể không còn như kỳ vọng ban đầu.

"Tôi lạc quan rằng công ty mình có thể sống sót, vì cung và cầu vẫn còn. Nhưng để tăng trưởng thì tôi không lạc quan lắm," Leonardo thừa nhận.