Sáng 27/2, Thường trực Chính phủ đã tổ chức Hội nghị làm việc với doanh nghiệp Nhà nước với chủ đề "Nhiệm vụ, giải pháp góp phần tăng trưởng kinh tế hai con số, phát triển đất nước nhanh và bền vững".

Tại Hội nghị, ông Đặng Sỹ Mạnh, Chủ tịch Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, trong thời gian rất ngắn đã trình và được Quốc hội thông qua hai siêu dự án đường sắt. Ông Mạnh cho rằng, khi hai dự án này hoàn thành, đường sắt chắc chắn sẽ trở thành "trục xương sống, động mạch chủ của nền kinh tế".

Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đã đặt mục tiêu tăng trưởng năm nay đạt 8% và các năm tiếp theo đạt được hai con số. Để đạt được mục tiêu này, ngành đường sắt đề xuất việc xây dựng và sớm phê duyệt một số đề án quan trọng.

Trong đó, với đề án đào tạo phát triển nguồn nhân lực đường sắt cho cả đường sắt tốc độ cao, đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và đường sắt đô thị, dự kiến nhu cầu nhân lực cho công tác quản lý, khai thác, bảo trì tuyến đường sắt mới là 16.000 lao động với chi phí đào tạo dự kiến 10.000 tỷ đồng.

Do đó, Chủ tịch Đặng Sỹ Mạnh cho rằng cần có một đề án đào tạo nguồn nhân lực để đưa ra quy mô, thời gian, thời lượng, cơ cấu ngành nghề, trình độ, chi phí, chính sách,… kịp thời cho việc xây dựng, quản lý, khai thác vận hành, bảo trì.

Với đề án về phát triển và chuyển giao công nghệ, ông Mạnh cho biết, dự kiến nhu cầu đóng mới thiết bị phương tiện đầu máy toa xe giai đoạn 2030 - 2050 cho ngành đường sắt hiện tại, các tuyến đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao, đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là 261 đầu máy, 1.100 toa xe đường sắt tốc độ cao, 1.000 toa xe khách, 7.000 toa xe hàng, 1.500 toa xe đường sắt đô thị,...

Bên cạnh đó, ông cho rằng cần phân tích công nghệ lõi, an ninh - quốc phòng, công nghiệp vệ tinh, hình thành hệ sinh thái công nghiệp. Việc phân tích tỷ lệ nội địa hóa, nhập khẩu, xuất khẩu, lắp ráp, chế tạo,... cũng cần các chính sách phù hợp.

Theo Chủ tịch Tổng Công ty Đường sắt, qua tính toán sơ bộ, ngành đường sắt dự kiến cần một tổ hợp công nghiệp có diện tích khoảng 200 ha trong đó có các phân khu chức năng, dây chuyền sản xuất, lắp ráp. Chi phí xây dựng và thiết bị dự kiến trong khoảng 200 triệu USD (chưa kể đất). Vì vậy, cần một đề án phát triển công nghiệp cho tất cả các loại hình đường sắt.

Bên cạnh đó, tại hội nghị, lãnh đạo ngành đường sắt cũng đã nhắc đến đề án tái cơ cấu Tổng Công ty Đường sắt theo hướng có các tổng công ty con về hạ tầng, vận tải, công nghiệp và học viện đào tạo.

Trước đó, tại Kỳ họp thứ 8 và Kỳ họp bất thường thứ 9, Quốc hội đã thông qua chủ trương và cơ chế đặc biệt để chủ động đầu tư hàng loạt siêu dự án đường sắt với quy mô lớn, bao gồm dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vốn 63,7 tỷ USD, dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng vốn 8,3 tỷ USD và các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP HCM.

Cụ thể, tuyến đường sắt cao tốc Bắc Nam có tổng chiều dài khoảng 1.541 km, có tốc độ thiết kế 350 km/h. Dự án đi qua địa phận 20 tỉnh, thành phố gồm: Hà Nội, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, TP HCM.

Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng có chiều dài tuyến chính khoảng 390,9 km, chiều dài các tuyến nhánh khoảng 27,9 km. Tuyến chính đoạn từ ga Lào Cai mới đến ga Nam Hải Phòng có tốc độ thiết kế 160 km/h. Dự án đi qua địa phận 9 tỉnh, thành phố gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.

Về các tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP HCM, theo Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050, hệ thống đường sắt đô thị có 14 tuyến với tổng chiều dài 550 km. Còn tại TP HCM, theo Quy hoạch thành phố thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đến năm 2045, thành phố có 10 tuyến metro với tổng chiều dài 510 km.