Khi các quan chức Fed giảm mạnh lãi suất, thông thường lý do là nền kinh tế hoặc hệ thống tài chính đang gặp rắc rối.

Trong chu kỳ hạ lãi suất hiện tại, Fed đã cắt giảm 150 điểm cơ bản (bps) chỉ trong hơn một năm. Tuy nhiên, các động thái này lại không nhằm mục đích chống lại suy thoái kinh tế hay giải quyết bất ổn tài chính.

Theo Deutsche Bank, nếu loại trừ các giai đoạn suy thoái, đây là tốc độ giảm lãi suất nhanh nhất của Fed kể từ thập niên 1980.

Nhìn từ một góc độ, có thể các quan chức chỉ đang bình thường hóa chính sách tiền tệ sau chu kỳ thắt chặt mạnh mẽ nhất kể từ những năm 1980. 

Song, trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump chuẩn bị chọn chủ tịch Fed mới và gây sức ép giảm lãi suất, tính chất bất thường của chu kỳ hiện tại lại làm dấy lên một số lo ngại, tờ Bloomberg cho hay. 

Ông Henry Allen, chuyên gia kinh tế vĩ mô tại Deutsche Bank, lưu ý rằng các chu kỳ nới lỏng tiền tệ nhanh chóng trong quá khứ thường khiến nền kinh tế “tăng trưởng quá nóng”, đặc biệt là khi chính sách tài khóa cũng trong xu hướng tương tự. 

Một trong những ví dụ đáng lo ngại là cuối những năm 1960, khi Fed đảo ngược hoàn toàn chu kỳ thắt chặt chính sách trước đó và giảm lãi suất khoảng 200 bps.

Lúc đó, chính sách tài khóa cũng được nới lỏng - một phần do chính phủ tăng mạnh chi tiêu quốc phòng. Kết quả là lạm phát đã vọt lên gần 6% vào năm 1969.

Chu kỳ hạ lãi suất hiện tại diễn ra khi lạm phát vẫn đang ở mức cao. Trong tháng 9, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3% so với cùng kỳ năm trước, còn chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCEPI) đi lên 2,8%.

Đông đảo nhà đầu tư dự kiến Fed sẽ tiếp tục hạ lãi suất tại cuộc họp chính sách tuần này. Điều đó có nghĩa các quan chức đang hành động khi chính sách tài khoá sắp nới lỏng. Vào đầu năm 2026, nhiều người Mỹ sẽ được hoàn thuế nhờ “Đạo luật To lớn và Đẹp đẽ” của ông Trump.

Deutsche Bank cũng đề cập tới trường hợp tương tự tại Nhật Bản. Vào giữa thập niên 1980, ngân hàng trung ương nước này đã cắt giảm lãi suất dù nền kinh tế đang tăng tốc.

Nhà kinh tế Allen của Deutsche Bank chỉ ra rằng sau này, những động thái đó được coi là yếu tố thúc đẩy “bong bóng tài sản” dẫn đến hậu quả thảm khốc cho nền kinh tế Nhật Bản.

Ông cảnh báo nếu áp lực giá lại nóng lên vào năm tới và Fed phải thắt chặt chính sách tiền tệ trở lại, điều đó sẽ đẩy các thị trường tài chính vào rắc rối.