Tháng 10 năm ngoái, Dat Bike - một startup xe máy điện Việt Nam, đã chính thức ra mắt bộ ba sản phẩm mới mang tên Quantum S-series. Trong đó có sản phẩm có thể đi được gần 300 km sau một lần sạc - phạm vi di chuyển lớn nhất trong số các dòng xe máy điện tại Việt Nam.

Sự kiện này không chỉ đánh dấu một bước tiến mới về công nghệ và danh mục sản phẩm của công ty, mà còn là một minh chứng cho sự phát triển của một thương hiệu từng đối mặt với sự hoài nghi sâu sắc từ các nhà đầu tư. 

5 năm trước, trên sóng truyền hình quốc gia, Dat Bike đã nhận về một lời từ chối thẳng thừng. Giờ đây, họ đã trở thành một trong những nhà sản xuất xe máy điện hiếm hoi của Việt Nam thu hút sự chú ý của người tiêu dùng và nhà đầu tư.

Lời từ chối trên sóng truyền hình 

Năm 2019, nhà sáng lập Nguyễn Bá Cảnh Sơn đã mang dự án Dat Bike của mình đến chương trình Shark Tank Việt Nam để kêu gọi vốn. Ông Sơn, một cựu kỹ sư phần mềm cao cấp tại Addepar, một công ty công nghệ tài chính có trụ sở tại Mỹ, đã trình bày về tầm nhìn của mình.

Tại chương trình, Shark Bình, một trong các nhà đầu tư, đã thừa nhận xe máy điện là một xu hướng nhưng đưa ra nhận định dứt khoát: "sẽ không ai mua xe của Dat Bike". 

Ông Bình nói thêm: "Những gì em đang làm về mặt kinh doanh, về mặt thị trường hơi sai, nhầm thời điểm, nhầm sản phẩm. Anh còn chưa nói đến định giá và mọi thứ. Anh khuyên em hãy nên làm một cái gì đó khác".

Bất chấp những phản hồi không tích cực, Dat Bike vẫn kiên trì theo đuổi mục tiêu đã định. Theo chia sẻ, Dat Bike được thành lập với sứ mệnh thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi phương tiện giao thông xanh tại Việt Nam và Đông Nam Á, nhắm vào một thị trường mà xe máy điện vẫn bị coi là một lựa chọn kém hiệu suất và có phạm vi hoạt động ngắn hơn xe xăng.

Những bước tiến sau cú lắc đầu

Trái với dự đoán, Dat Bike đã chứng tỏ được sức sống và tiềm năng. Xuất phát điểm là một xưởng sản xuất quy mô nhỏ tại Đà Nẵng, công ty đã có những bước tăng trưởng đáng kể.

Năm 2020, Dat Bike đã vượt qua các bài kiểm định của Bộ Giao thông Vận tải và hoàn tất việc giao xe cho những khách hàng đặt trước. Doanh thu của công ty trong năm này ghi nhận mức tăng trưởng 4.000%. 

Cùng năm, startup mở rộng quy mô nhà xưởng tại Bình Dương. Trong giai đoạn đầu tại đây, Dat Bike đã nhận được sự hỗ trợ từ Trường Đại học Quốc tế Miền Đông và Vườn ươm Doanh nghiệp Becamex (BBI) về nhà xưởng sản xuất, góp ý ý tưởng, kết nối nguồn nhân lực sinh viên và các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Đến tháng 4/2021, ngoài nhà máy tại Bình Dương với công suất sản xuất khoảng 1.000 xe mỗi tháng, Dat Bike đã có thêm một cửa hàng tại TP.HCM. Công ty cho biết đã ghi nhận mức tăng trưởng hàng tháng về nhu cầu sử dụng xe đạt 35%.

Sản phẩm đầu tiên của Dat Bike, chiếc Weaver, đã được Bộ Giao thông Vận tải công nhận là xe máy điện đầu tiên sản xuất trong nước. Mẫu xe này mang lại hiệu suất 5 kW và phạm vi hoạt động 100 km, cao hơn gấp ba lần về công suất và gấp đôi về quãng đường so với hầu hết xe máy điện cùng phân khúc giá tại thời điểm đó.

Dòng vốn quốc tế

Sự phát triển của Dat Bike đã thu hút sự chú ý của các quỹ đầu tư quốc tế. Trong suốt 5 năm thành lập, công ty đã huy động thành công tổng cộng 25 triệu USD.

Tháng 5/2022, Dat Bike huy động được 5,3 triệu USD trong vòng gọi vốn Series A do Jungle Ventures dẫn đầu, với sự tham gia của Wavemaker Partners. Tính đến thời điểm này, công ty đã gọi vốn thành công tổng cộng 10 triệu USD. Số tiền này được dùng để đầu tư vào công nghệ, quy mô sản xuất và mở rộng hoạt động. Ông Amit Anand, Cổ đông sáng lập của Jungle Ventures, cho biết đây là khoản đầu tư đầu tiên của quỹ vào lĩnh vực giao thông xanh.

Tháng 11/2022, hãng xe tiếp tục huy động thành công 8 triệu USD. Vòng này vẫn do Jungle Ventures dẫn dắt, cùng với sự tham gia của GSR Ventures, Delivery Hero Ventures, Wavemaker Partners và Innoven Capital.

Tháng 8/2024, Dat Bike nhận một khoản vay chuyển đổi trị giá 4 triệu USD từ InfraCo Asia, một thành viên của Tập đoàn Phát triển Hạ tầng Tư nhân (PIDG). Khoản vay này nhằm mục tiêu tăng gấp đôi công suất sản xuất, hướng đến sản lượng hơn 30.000 xe trong hai năm tới.

Ông Brendon Blacker, Đối tác Quản lý tại Delivery Hero Ventures, nhận định Dat Bike có triển vọng cạnh tranh được với xe máy xăng cả về giá thành và hiệu suất trong một ngành công nghiệp xe hai bánh có giá trị gần 25 tỷ USD tại Đông Nam Á.

Sản phẩm mới và chiến lược mở rộng thị trường

Ngày 26/10/2024, Dat Bike ra mắt cùng lúc ba mẫu xe trong bộ sưu tập Quantum S-series (S1, S2, S3) để phục vụ các phân khúc khách hàng đa dạng, từ người tìm kiếm hiệu suất cao đến người có ngân sách hạn chế.

Các phiên bản này tiếp tục sử dụng phần mềm do Dat Bike tự phát triển và được trang bị các tính năng như kiểm soát hành trình (Cruise Control), tìm xe trong bãi, khóa/mở xe tự động và chống trộm. 

Bộ ba Quantum S-series được bổ sung tính năng khởi hành ngang dốc (Hill Assist), một tính năng lần đầu tiên xuất hiện trên xe điện hai bánh tại Việt Nam.

Cùng với việc ra mắt sản phẩm mới, Dat Bike công bố hợp tác chiến lược với Grab Việt Nam. Xe máy điện của Dat Bike có thể được sử dụng cho dịch vụ GrabBike và các dịch vụ hai bánh khác trên nền tảng Grab. Trước đó, Dat Bike cũng đã hợp tác với Baemin và Gojek.

Vấn đề cấu trúc sở hữu và tầm nhìn Đông Nam Á

Gần đây, thông tin về cấu trúc doanh nghiệp của Dat Bike đã gây chú ý. Theo Cổng thông tin đăng ký kinh doanh, Công ty TNHH MTV Dat Bike Vietnam đã hoàn tất chuyển đổi thành doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, với chủ sở hữu là DAT BIKE PTE. LTD (trụ sở tại Singapore). Vốn điều lệ của công ty tại Việt Nam cũng tăng từ 241 tỷ đồng lên 258 tỷ đồng.

Phản hồi về thông tin này, CEO Nguyễn Bá Cảnh Sơn cho biết Dat Bike PTE tại Singapore được thành lập nhằm mục đích huy động vốn đầu tư nước ngoài cho hoạt động tại Việt Nam. Ông khẳng định cổ đông người Việt vẫn chiếm đa số trong công ty mẹ tại Singapore. Hội đồng quản trị của Dat Bike Singapore gồm ba thành viên, trong đó có ông Nguyễn Bá Cảnh Sơn giữ chức Chủ tịch và ông Nguyễn Bá Thanh Bình.

"Đến nay, công ty đã thu hút và chuyển về Việt Nam hơn 500 tỷ đồng", ông Sơn cho biết. Ông nhấn mạnh việc nói Dat Bike không còn "trong tay" người Việt là không chính xác. "Nếu nói lại: 'Người Việt Nam thành lập và sở hữu doanh nghiệp ở Singapore, sẵn sàng bước tiến ra Đông Nam Á' thì sẽ chính xác hơn", ông Sơn nêu quan điểm.