Công chúng đang ngày càng lo lắng về viễn cảnh suy thoái kinh tế. Trong năm nay, từ các chiến lược gia Phố Wall đến các CEO doanh nghiệp, nhiều người đã cảnh báo về sự chậm lại của nền kinh tế Mỹ.

Dù vậy, cho đến nay, suy thoái vẫn chưa diễn ra do thị trường việc làm và chi tiêu của người tiêu dùng vẫn khá ổn định. Tuy nhiên, theo Bank of America (BofA), có rất nhiều tín hiệu cho thấy Mỹ khó tránh khỏi suy thoái kinh tế.

Nhà phân tích Michael Hartnett của BofA đã công bố 12 biểu đồ cho thấy Mỹ đang trên bờ vực của một cuộc suy thoái nghiêm trọng:

1. Hoạt động sản xuất

BofA cho biết, chỉ số PMI sản xuất của Viện Quản lý Cung ứng (ISM) đạt 46,3 điểm vào tháng 3, là mức thấp nhất kể từ tháng 5/2020.

Trong 70 năm qua, bất cứ khi nào chỉ số này giảm xuống dưới mốc 45, trong 12 lần thì có 11 lần xảy ra suy thoái, với ngoại lệ duy nhất là vào năm 1967.

2. Lợi nhuận doanh nghiệp Mỹ

Thước đo về đơn đặt hàng mới trong chỉ số sản xuất của ISM đạt mức 44,3 điểm vào tháng 3, Markets Insider cho hay.

Theo BofA, khi thước đo này tụt xuống dưới 45 thì thường xảy ra hiện tượng suy thoái lợi nhuận doanh nghiệp, chẳng hạn như vào các năm 1991, 2001, 2008 và 2020.

3. Lợi nhuận doanh nghiệp toàn cầu

Mô hình tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp toàn cầu của BofA hiện dự đoán EPS tính chung toàn thế giới sẽ giảm khoảng 16% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 8 tới.

Mô hình trên được xây dựng từ số liệu xuất khẩu của châu Âu, PMI toàn cầu, các điều kiện tài chính của Trung Quốc và đường cong lợi suất của Mỹ.

4. Đường cong lợi suất đảo ngược

Trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn dài thường rủi ro hơn kỳ hạn ngắn nên nhà đầu tư đòi hỏi lợi suất cao hơn. Vì vậy, hình dạng thông thường của đường cong lợi suất phải là dốc lên, tức là kỳ hạn càng dài thì lợi suất càng lớn.

Khi lợi suất trái phiếu Kho bạc kỳ hạn ngắn vượt lên trên kỳ hạn dài, đường cong lợi suất sẽ dốc xuống và được cho là đã đảo ngược. Đường cong lợi suất đảo ngược thường báo trước suy thoái kinh tế.

Theo BofA, trong 4 tuần qua, chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu Kho bạc kỳ hạn 2 năm và trái phiếu kỳ hạn 10 năm đã đi từ mức -110 điểm cơ bản lên -50 điểm cơ bản.

5. Giá dầu

Trong quá khứ, giá dầu thường tăng trước khi xảy ra suy thoái và giảm trong thời kỳ suy thoái, theo BofA.

Động thái cắt giảm sản lượng mới nhất của OPEC+ càng nhấn mạnh nỗi lo suy thoái của công chúng và quá trình mở cửa của Trung Quốc cũng không cung cấp nhiều động lực để giá dầu đi lên.

Hôm 2/4, Arab Saudi, Nga và các thành viên OPEC (tức OPEC+) tuyên bố sẽ hạ sản lượng thêm 1,16 triệu thùng/ngày, nâng tổng khối lượng dầu thô mà liên minh này sẽ cắt giảm lên 3,66 triệu thùng/ngày - tương đương 3,7% tổng nhu cầu toàn cầu.

6. Thị trường lao động

Chỉ số PMI sản xuất suy giảm cho thấy thị trường lao động Mỹ sẽ sa sút trong vài tháng tới, BofA cảnh báo. Ngân hàng này cho rằng báo cáo tháng 2 và tháng 3 sẽ là “những dữ liệu việc làm tích cực cuối cùng trong năm 2023”.

7. Giá nhà toàn cầu

Giá nhà toàn cầu đang đi xuống khi lãi suất tăng cao và tấn công thị trường bất động sản nhiều nước như Mỹ, Anh, Canada, Thụy Điển, Australia và New Zealand.

8. Tình trạng thắt chặt tín dụng

Nhiều ngân hàng Mỹ đã thắt chặt tiêu chuẩn cho vay đối với các doanh nghiệp nhỏ trong vài quý vừa qua.
Sau sự sụp đổ của Silicon Valley Bank và Signature Bank, các ngân hàng sẽ ngày càng hạn chế cho vay, có nguy cơ gây ra tình trạng thắt chặt tín dụng (credit crunch).

Khi căng thẳng tín dụng leo thang, nhu cầu lao động của các doanh nghiệp nhỏ có thể đi xuống.

9. Hoạt động cho vay ở châu Âu

BofA cho biết, hoạt động cho vay của các ngân hàng tại khu vực Eurozone đã thu hẹp ba tháng liên tiếp. Đây là điều rất hiếm khi xảy ra, ngoại trừ trong Đại suy thoái, cuộc khủng hoảng nợ châu Âu và đại dịch COVID-19.

Nền kinh tế trị giá 14.000 tỷ USD của các nước đồng euro phụ thuộc rất nhiều vào tín dụng ngân hàng, BofA nhấn mạnh.

10. Khả năng hạ lãi suất

Theo BofA, khi số cơ hội việc làm giảm, thị trường lao động thường sẽ yếu hơn, đồng nghĩa rằng lãi suất chuẩn của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ xuống thấp hơn.

Đường cong lợi suất trái phiếu nhiều khả năng sẽ rấ dốc trong 6 đến 12 tháng tới, khi Fed hạ lãi suất trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, triển vọng lãi suất trong dài hạn sẽ bị kìm hãm bởi vấn đề lạm phát và tài khoá.

11. Thị trường chứng khoán

BofA khuyến nghị nhà đầu tư nên bán ra cổ phiếu khi Fed thực hiện đợt tăng lãi suất cuối cùng. Các nhà đầu tư hiện đang quá lạc quan về khả năng hạ lãi suất nhưng lại không đủ bi quan về suy thoái kinh tế.

Bán ra khi Fed tăng lãi suất đợt cuối là chiến lược đúng đắn trong thập niên 1970 - 1980, khi lạm phát lên cao. Trong khi đó, mua vào khi Fed nâng lãi suất lần cuối từng mang lại hiệu quả vào những năm 1990, khi hiện tượng thiểu phát xảy ra.

12. Chứng khoán và suy thoái

Khi suy thoái xảy ra, thị trường chứng khoán Mỹ thường giảm điểm. Ở 8 trong 10 cuộc suy thoái gần đây, chỉ số S&P 500 đã giảm hơn 20% so với năm trước đó. Hiện tại, S&P 500 có nguy cơ sẽ tụt dốc sâu hơn.