Tại ĐHĐCĐ thường niên 2025 của Công ty Cổ phần Hoàng Anh Gia Lai (HAGL, mã HAG), ông Đoàn Nguyên Đức, Chủ tịch HĐQT đã trả lời cổ đông liên quan đến việc Trung Quốc gần đây từ chối nhiều lô sầu riêng của Việt Nam vì liên quan đến chất vàng O vàCadimi ảnh hưởng thế nào đến tập đoàn. 

Ông Đức cho biết HAGL không bị ảnh hưởng bởi vấn đề này. Công ty hiện sở hữu khoảng 2.000 ha sầu riêng, một trong những diện tích lớn nhất Việt Nam. Trong đó, 80% (khoảng 1.600 ha) được trồng tại Lào và 20% (khoảng 400 ha) tại Việt Nam.

Về tác động của các quy định từ thị trường Trung Quốc, ông Đức thông tin: "Hiện tại, Lào và Campuchia chưa bị ảnh hưởng bởi chính sách này. Chưa có động tĩnh gì, chưa ai cấm."

Đối với diện tích sầu riêng tại Việt Nam, Chủ tịch HAGL khẳng định: “HAGL cũng không bị ảnh hưởng." Lý giải cho điều này, ông Đức cho biết: “Các vườn sầu riêng của HAGL tại Việt Nam đều có chứng chỉ GlobalGAP. Đây là một chứng chỉ quốc tế, không phải VietGAP. Điều này có nghĩa là chúng tôi phải tuân thủ đầy đủ các quy trình sử dụng thuốc, phân bón và được kiểm tra định kỳ hàng tháng, hàng quý."

Ông phân tích thêm, vấn đề hiện tại chủ yếu xảy ra với các hộ nông dân nhỏ lẻ chưa kiểm soát tốt về việc sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật. Trước kia Trung Quốc không kiểm tra thì có thể đưa hàng được sang nhưng đến khi nước này siết chặt quy định thì hàng bị trả về. 

Điều này dẫn đến việc nếu một doanh nghiệp xuất khẩu thu gom từ nhiều nguồn không đồng nhất, chỉ cần một lô hàng nhỏ không đạt chuẩn có thể ảnh hưởng đến cả container.

“Ít có gia đình nào sở hữu 5 - 7 ha diện tích đất để trồng sầu riêng, cứ mỗi gia đình vài sào hoặc cùng lắm 1 ha. Để được một container sầu riêng thì phải gom nhiều chục gia đình như thế. Nhưng mỗi gia đình lại sử dụng loại thuốc, phân bón khác nhau, dẫn đến việc khó kiểm soát.  Khi gom lại, chỉ cần hàng của một gia đình nhiễm chất cấm thôi là ảnh hưởng luôn cả một container hàng. Do đó, việc thu mua sầu riêng ở nông dân rất dễ bị trả hàng” ông Đức giải thích.

Ngược lại, với quy mô lớn và quy trình kiểm soát chặt chẽ, việc này khó xảy ra. “Chúng tôi phải né chất này ra từ đầu, phải có hệ thống phân tích, chắc chắn không bị," ông nhấn mạnh.

Tại đại hội cổ đông thường niên 2025, Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức lần đầu công bố chiến lược phát triển mới của HAGL với mô hình "4 cây, 1 con", gồm: sầu riêng, chuối, dâu tằm, cà phê và chăn nuôi heo – mỗi lĩnh vực chiếm khoảng 20% tỷ trọng. Trong đó, hai lĩnh vực mới là dâu tằm và cà phê sẽ được tập trung đầu tư ngay trong năm nay, hướng đến mục tiêu tạo dòng tiền ổn định, nhanh thu hồi vốn hơn so với các loại cây lâu năm.

Theo kế hoạch, năm 2025, HAGL sẽ đầu tư 2.000 ha dâu tằm lấy tơ. Loại cây này đã được thử nghiệm từ cuối năm 2024 và đến nay các chỉ số trồng trọt, sinh trưởng đã hoàn thiện. Doanh nghiệp định hướng trồng dâu nuôi tằm và sản xuất tơ xuất khẩu, kỳ vọng tạo nguồn tiền lưu động ngắn hạn do chỉ cần khoảng 7 tháng là có thể thu hoạch.

Với cà phê, HAGL lên kế hoạch trồng 2.000 ha trong năm nay và mở rộng thêm 2.000 ha vào năm 2026, nâng tổng diện tích lên 4.000 ha. Điểm khác biệt là công ty chọn trồng cà phê chè – giống cà phê có giá trị kinh tế cao, hiện giá lên tới 9.000 USD/tấn, cao gấp đôi so với cà phê vối.

Loại cà phê này đòi hỏi điều kiện địa hình đặc biệt, độ cao trên 1.000m, hiện chủ yếu được trồng tại Cầu Đất (Đà Lạt) và một số khu vực ở Điện Biên. HAGL dự kiến triển khai tại cao nguyên đất đỏ ở Lào – nơi doanh nghiệp sở hữu quỹ đất và khí hậu phù hợp.

Ông Đức cho biết việc lựa chọn dâu tằm và cà phê cũng dựa trên thời gian thu hoạch ngắn hơn đáng kể so với các cây lâu năm như sầu riêng. Trong khi sầu riêng cần khoảng 6 năm để cho thu hoạch thì cà phê chè chỉ cần 2 năm, còn dâu tằm là 7 tháng – qua đó giúp công ty tăng tốc quay vòng vốn và chủ động dòng tiền trong giai đoạn tới.