Bộ Tài chính đã có tờ trình gửi Chính phủ về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định liên quan đến biểu thuế xuất khẩu, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan.

Theo đó, nội dung chính của dự thảo là điều chỉnh giảm mức thuế suất thuế xuất khẩu đối với vàng trang sức, mỹ nghệ thuộc 4 mã HS 7113.19.10, 7113.19.90, 7114.19.00, 7115.90.10 từ mức 1% hiện hành xuống còn 0%.

Trước đó, để hỗ trợ ngành sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ trong nước, Nghị định đã quy định mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi 0% đối với mặt hàng vàng chưa gia công (vàng nguyên liệu) nhằm giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, theo Ngân hàng Nhà nước, từ năm 2012 đến nay, chưa có doanh nghiệp nào được cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để phục vụ sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ.

Bộ Tài chính cho rằng việc điều chỉnh lần này nhằm bảo đảm phù hợp với các nguyên tắc ban hành biểu thuế, thuế suất được quy định tại Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Thuế suất mới (0%) vẫn nằm trong khung thuế suất từ 0–10% áp dụng cho nhóm hàng vàng trang sức, mỹ nghệ.

Đề xuất giảm thuế diễn ra trong bối cảnh thị trường vàng trong nước và thế giới biến động mạnh. Theo Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), giá vàng quốc cuối năm 2024 tăng 28–30% so với đầu năm – mức tăng cao nhất từ 2010.

Giá vàng tiếp tục lập đỉnh mới trong 2025 do bất ổn địa chính trị và kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất. Trung bình quý I, giá vàng thế giới tăng tới 38–39% so với cùng kỳ. Tại Việt Nam, số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy giá vàng trong nửa đầu 2025 tăng liên tục.

Quý II, giá vàng bình quân tăng 43,62% so với cùng kỳ, còn tính chung 6 tháng đầu năm tăng 37,4%. Giá đồ trang sức cũng biến động cùng chiều, nhiều tháng ghi nhận mức tăng trên 7–10%.

Giá vàng leo thang đã khiến tiêu thụ vàng trang sức toàn cầu và trong nước sụt giảm. Theo WGC, nhu cầu vàng trang sức toàn cầu năm 2024 giảm 11%, riêng quý I/2025 giảm tới 21%.

Tại Việt Nam, tiêu dùng vàng năm 2024 đạt 55,3 tấn, trong đó nhu cầu vàng trang sức giảm 13% – mức giảm mạnh nhất trong ASEAN.

Doanh nghiệp trong nước cũng gặp khó về nguồn cung. Thị trường nhiều năm qua không có kênh nhập khẩu vàng nguyên liệu chính ngạch, trong khi giá vàng trong nước luôn cao hơn thế giới.

Giữa tháng 5, giá vàng miếng SJC cao hơn giá vàng quốc tế khoảng 19 triệu đồng/lượng, còn vàng nhẫn chênh gần 14 triệu đồng/lượng, khiến chi phí sản xuất đội lên, giảm sức cạnh tranh khi xuất khẩu.

Số liệu Hải quan cho thấy, tổng kim ngạch xuất khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ năm 2024 đạt 332,2 triệu USD, giảm 4,95% so với năm trước. Trong đó, mã hàng 7113.19.90 (đồ trang sức) tăng 50,7% lên 317,9 triệu USD, nhưng mã 7114.19.00 (đồ kỹ nghệ) giảm mạnh 98,6% xuống còn 1,8 triệu USD.

Theo Bộ Tài chính, việc giảm thuế suất về 0% sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, cải thiện năng lực cạnh tranh quốc tế, đồng thời góp phần thúc đẩy chuyển hóa vàng tích trữ trong dân thành sản phẩm có giá trị gia tăng. Dự kiến ngân sách nhà nước sẽ giảm thu khoảng 3,3 triệu USD/năm (tương đương khoảng 79 tỷ đồng).

Đề xuất này đã được các Bộ, ngành và hiệp hội liên quan thống nhất. Bộ Tài chính kiến nghị Nghị định sẽ có hiệu lực ngay sau khi ký ban hành, nhằm kịp thời hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh biến động mạnh của thị trường vàng.