Sự bùng nổ xây dựng tại Ấn Độ, với những tòa nhà cao tầng hiện đại và các tuyến đường cao tốc đa làn, lẽ ra sẽ thúc đẩy tiêu thụ thép nội địa. Thế nhưng tại các nhà máy của Tập đoàn Jogindra ở bang Punjab phía Bắc, lượng hàng tồn kho vẫn chất đống.

Theo Reuters, dòng thép giá rẻ từ Trung Quốc tràn vào đã buộc các nhà máy thép nhỏ hơn ở Ấn Độ phải giảm quy mô hoạt động và xem xét cắt giảm nhân sự. Cùng lúc, nước này gia nhập danh sách ngày càng dài các quốc gia cân nhắc hạn chế nhập khẩu.

Là nhà sản xuất thép lớn thứ hai thế giới, Ấn Độ đã trở thành nước nhập khẩu ròng trong năm tài chính vừa qua, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ ngành thép suy yếu, đe dọa đến các dự án hạ tầng tương lai và các ngành công nghiệp phụ thuộc vào thép.

Tại các nhà máy vừa và nhỏ, chiếm 41% tổng sản lượng thép của Ấn Độ và tạo việc làm cho hơn 1,5 triệu lao động, mức sử dụng công suất đã giảm gần một phần ba trong 6 tháng qua, theo chia sẻ từ lãnh đạo của một loạt doanh nghiệp.

Ở thành phố thép Mandi Gobindgarh, thuộc bang Punjab, các cụm nhà máy không thể cạnh tranh với thép nhập khẩu từ Trung Quốc, vốn thường được bán rẻ hơn tới 10% so với thép nội địa.

“Nếu không thể cạnh tranh trên thị trường, nhà máy của chúng tôi sẽ không thể hoạt động hết công suất,” ông Adarsh Garg, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Tập đoàn Jogindra, cho biết. Ông cảnh báo sẽ phải sa thải từ 10% đến 15% nhân sự nếu tình hình không cải thiện.

Dù đã giảm giá sản phẩm, doanh số của Jogindra đã giảm từ 30% đến 35% trong nửa năm qua, buộc họ phải cắt giảm sản lượng gần một phần ba, theo ông Garg.

Trong khi đó, ông Raju John, lãnh đạo Hiệp hội Xây dựng Ấn Độ, cho biết các nhà thầu xây dựng và kỹ thuật bị thu hút bởi mức giá thấp từ Trung Quốc. Theo đó, giá thép Trung Quốc rẻ hơn 25 đến 50 USD/tấn, và đôi khi lên tới 70 USD/tấn.

Nhập khẩu thép thành phẩm từ Trung Quốc đạt mức cao kỷ lục trong năm nay, tăng hơn 30%, bao gồm cả thép cuộn cán nóng dùng trong xây dựng và thép mạ kẽm cho ngành công nghiệp ô tô.

Thị trường thép 'chảy máu'

Trung Quốc, nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới, đang khiến các thị trường thép quốc tế hỗn loạn với lượng xuất khẩu gia tăng sau khi khủng hoảng bất động sản trong nước làm giảm nhu cầu xây dựng nội địa.

“Lượng nhập khẩu tăng mạnh với giá rẻ và cơ hội xuất khẩu giảm sút hiện là mối đe dọa lớn đối với sự sống còn của ngành thép Ấn Độ,” Hiệp hội Thép Ấn Độ (ISA) nhận định trong một báo cáo trình chính phủ.

Hiệp hội cho biết các công ty thép đang chật vật triển khai các kế hoạch mở rộng khi biên lợi nhuận giảm 68% - 91% kể từ đầu năm tài chính.

Giá thép cuộn cán nóng dùng trong xây dựng đầu năm nay giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm qua. Các nhà sản xuất thép nhỏ vẫn chịu thiệt hại nặng nề nhất. Ngay cả các công ty lớn như JSW Steel và Tata Steel cũng bày tỏ lo ngại và ủng hộ ISA trong việc thúc đẩy áp dụng hạn chế nhập khẩu thép từ Trung Quốc.

Quá trình áp dụng biện pháp hạn chế nhập khẩu, dự kiến kéo dài từ bốn đến 6 tháng. Chính phủ Ấn Độ muốn tránh tình trạng sa thải hàng loạt trong ngành trong bối cảnh nước này phải đối mặt với áp lực tạo việc làm cho dân số ngày càng tăng. Ngành thép hiện đang sử dụng khoảng 2,5 triệu lao động.

Tình trạng căng thẳng lan rộng

Các nhà máy thép trên khắp Ấn Độ đang chịu sức ép nghiêm trọng. Tại Uttar Pradesh, các đơn hàng xuất khẩu mà nhà máy Goodluck India chờ đợi trong quý III đã không thành công vì bị Trung Quốc giành mất.

Ông Vedant Goel, Giám đốc điều hành của Neo Mega Steel cho biết, công ty đã mất hợp đồng với ngành ô tô vào tay đối thủ Trung Quốc. 

Ở bang Maharashtra, nhà máy Bhagyalaxmi Rolling Mill cũng chịu ảnh hưởng nặng nề do xuất khẩu giảm mạnh.

“Nhập khẩu thép Trung Quốc đã ảnh hưởng đến lợi nhuận và tinh thần của chúng tôi,” ông Nitin Kabra, Giám đốc nhà máy, chia sẻ. “Giá đã giảm đến mức tất cả nhà máy thép đều đang ‘chảy máu’.”