Không có đổi mới sáng tạo, không có FPT

Phát biểu tại Diễn đàn Chính sách Đổi mới sáng tạo quốc gia – Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia năm 2025, Tổng Giám đốc FPT Nguyễn Văn Khoa khẳng định: “Đổi mới sáng tạo không nằm trong quy định, không bị ràng buộc bởi điều lệ tài chính mà thực chất là linh hồn của sự phát triển, là tài sản vô hình quý giá nhất của mỗi tổ chức.”

Theo ông, đổi mới sáng tạo đã và đang được đặt làm trung tâm, động lực, không chỉ ở tầm quốc gia mà cả doanh nghiệp. Nó sẽ trở thành DNA trong một cơ thể, một doanh nghiệp, và nó sẽ chuyển hóa nó trở thành một tài sản, một văn hóa.

Riêng với FPT, trong suốt 37 năm phát triển, tập đoàn này đã xác lập đổi mới sáng tạo là giá trị cốt lõi, được nuôi dưỡng như một nền văn hoá bền vững, bắt đầu tư những công việc nhỏ nhất.

"Với FPT, chúng tôi không áp đặt đổi mới sáng tạo như khẩu hiệu từ trên xuống. Ngược lại, hơn 84.000 nhân sự FPT hiện diện tại 30 quốc gia, với 87 quốc tịch khác nhau, 10.000 cán bộ ở các quốc gia nước ngoài, đều được khuyến khích, truyền cho DNA sáng tạo từ công việc nhỏ nhất", ông Khoa nhấn mạnh trong bài phát biểu.

Vị Tổng Giám đốc thông tin trong năm 2025, FPT ghi nhận gần 3.000 sáng kiến liên quan đến đổi mới sáng tạo, giúp tiết kiệm 865 tỷ chi phí vận hành. "Đặc biệt, nhiều ý tưởng sáng tạo đến từ nhiều bộ phận của FPT, và không đến từ lãnh đạo mà đến từ những người làm việc ở tuyến đầu: từ vận hành, thiết kế sản phẩm, đến bán hàng. Người FPT sáng tạo từ công việc thực tế mỗi ngày", ông nói.

Ông nhấn mạnh rằng không có đổi mới sáng tạo sẽ không có FPT ngày hôm nay. Và "đây là tinh thần để FPT phát triển trường tồn, không chỉ qua 37 năm còn hướng tới hàng trăm năm".

Đổi mới sáng tạo không phải là khẩu hiệu

Theo ông Khoa, để biến đổi mới sáng tạo thành thực tiễn chứ không chỉ là khẩu hiệu, cần thúc đẩy hoàn thiện hành lang pháp lý cho các lĩnh vực mới như công nghệ cao, logistics, AI; đưa đổi mới sáng tạo vào chính sách một cách linh hoạt; xây dựng “bản đồ chiến lược công nghệ” theo địa phương; Phát triển mối liên kết chiến lược giữa doanh nghiệp lớn và nhỏ trong hệ sinh thái.

Ông cũng kiến nghị doanh nghiệp Việt cần chủ động nâng cao năng lực hấp thu công nghệ, đón đầu làn sóng hợp tác quốc tế chất lượng cao, từ “gia công giá rẻ” sang “liên minh chuyển giao công nghệ”.

Trên tinh thần đó, Tổng Giám đốc FPT kiến nghị:

"Thứ nhất, cần đẩy nhanh quá trình hoàn thiện hành lang pháp lý, nhất là với các lĩnh vực mới như chuyển đổi số, công nghệ cao, logistics, AI... Nhiều nghị quyết đã có, nhưng thiếu cơ chế thực thi cụ thể,. Chúng ta chưa có luật, chưa có nghị định riêng để đặc biệt thúc đẩy cho Nghị quyết 57, và Chính phủ cần ban hành sớm.

Thứ hai, cần đưa tinh thần đổi mới sáng tạo vào cuộc sống, chúng ta cần đưa cuộc sống vào trong nghị quyết, vào các văn bản pháp lý – tức là, mọi chính sách cần đi kèm hướng dẫn vận hành cụ thể, linh hoạt và phù hợp với thực tế của doanh nghiệp.

Thứ ba, nên đặc biệt quan tâm tới các ngành công nghiệp nặng, công nghiệp nhẹ, cơ khí chế tạo. Nói về đổi mới sáng tạo, chúng ta thường hướng nhiều đến Công nghệ thông tin, những ngành mới gần đây.

Nhưng tôi tin là những lĩnh vực như chế biến, chế tạo, sản xuất, công nghiệp nặng, công nghiệp nhẹ là những nơi cần nhất, nơi đói những mạch nước đang chảy đến. Nghị quyết 57, cái đổi mới sáng tạo đang chưa đến được các doanh nghiệp như vậy. Tôi kiến nghị là chúng ta nên quan tâm hơn đến việc đổi mới sáng tạo các ngành cơ bản để tiếp cận đổi mới sáng tạo.

Thứ tư, các địa phương, bộ ngành chạy theo đổi mới sáng tạo mà không có kế hoạch, chiến lược cụ thể thì sẽ tốn rất nhiều chi phí và nguồn lực, với vô vàn trung tâm đổi mới sáng tạo được mở ra.

Bộ Khoa học & Công nghệ cần xây dựng “bản đồ chiến lược công nghệ” theo địa phương cho 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, trên cơ sở đánh giá năng lực, lợi thế và tiềm năng phát triển đặc thù của từng địa phương.

Từ đó các viện nghiên cứu, trường đại học có căn cứ để xây dựng chương trình đào tạo, nghiên cứu khoa học, và chuyển giao công nghệ phù hợp với định hướng phát triển của từng tỉnh, thành. Doanh nghiệp có cơ sở để liên kết vùng, hình thành chuỗi giá trị đổi mới sáng tạo, và đầu tư bài bản hơn vào các địa phương. Đây là bước đi chiến lược để đưa đổi mới sáng tạo trở thành nền tảng phát triển kinh tế địa phương.

Thứ năm, Doanh nghiệp lớn cần dẫn dắt doanh nghiệp nhỏ, cùng gánh vác trách nhiệm quốc gia. Một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo bền vững không thể chỉ dựa vào vài doanh nghiệp đơn lẻ, mà cần được kiến tạo bởi mối liên kết chiến lược giữa các doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp nhỏ, cùng chia sẻ trách nhiệm phát triển đất nước.

Các doanh nghiệp lớn cần đóng vai trò dẫn dắt hệ sinh thái, không chỉ bằng nguồn lực tài chính hay công nghệ, mà quan trọng hơn là bằng tư duy chiến lược, năng lực quản trị và đạo đức kinh doanh. Họ phải mở đường, chia sẻ và truyền cảm hứng, nghiên cứu công nghệ lõi, giải bài toán quốc gia và giúp các doanh nghiệp nhỏ từng bước nâng cao năng lực, hội nhập vào chuỗi giá trị lớn, đi cùng nhau thay vì đi một mình.

Cuối cùng, về hợp tác quốc tế, khi các nước đến Việt Nam thay vì sử dụng lao động giá rẻ sẽ chia sẻ kinh nghiệm, lợi ích, chuyển giao công nghệ. Doanh nghiệp Việt Nam có năng lực hấp thu khi được chuyển giao công nghệ.

"Vị thế của Việt Nam chúng ta giờ đã khác. Chúng ta có thể đẩy nhanh tiến độ gia nhập ngành công nghệ bằng AI. Nay với AI, với công nghệ, dữ liệu, với quy mô và vị trí địa lý quan trọng của nước ta, sẽ đưa Việt Nam trở thành điểm trọng tâm của khu vực Châu Á, với nguồn nhân lực, lao động trẻ, dồi dào, đam mê khoa học công nghệ, sẽ tạo nên năng lực, sức hút và nền tảng. Khi chúng ta có hệ thống pháp lý, có doanh nghiệp đồng hành, có lực lượng lao động dồi dào, tôi tin rằng việc thúc đẩy phát triển đổi mới sáng tạo sẽ thành công", ông Nguyễn Văn Khoa kết luận.