Việc thành lập sàn vàng cần cân nhắc hết sức thận trọng

Tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2026 diễn ra sáng 4/11, ông Đặng Văn Thành - Chủ tịch Tập đoàn TTC, cho rằng vàng luôn là một kênh đặc trưng của người Việt và khu vực Á Đông. Tập quán của người Việt Nam là mua vàng để làm trang sức, còn bây giờ thêm yếu tố trú ẩn tài sản. Qua thống kê quốc tế, người ta cũng thấy rằng lượng vàng nằm trong dân ở Việt Nam là rất lớn. 

"Gần đây tôi có nghe trên các phương tiện truyền thông nói về việc xem xét thành lập sàn vàng. Theo tôi, việc đầu tiên là cần rà soát lại Nghị định 24 – điều này rất đúng đắn. Mình không thể vẽ ra một cái vòng rồi tự đứng trong đó, trong khi nói mình đang vận hành theo kinh tế thị trường", ông Thành nhấn mạnh. 

Tuy vậy, ông nhấn mạnh, việc thành lập sàn vàng cần được cân nhắc hết sức thận trọng. Ông ví von thị trường tài chính Việt Nam trước năm 2003 “như con cua chỉ có một cái càng” – đó là thị trường tiền tệ. Khi ấy, thị trường này gánh vác toàn bộ nền kinh tế đang trong giai đoạn chuyển từ cơ chế chỉ huy sang cơ chế thị trường.

"Thời điểm đó rất rủi ro,  ngân hàng phải huy động nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung và dài hạn – một rủi ro lớn. Khi đó, mọi hoạt động vẫn vận hành theo pháp lệnh ngân hàng. Sau năm 2003, thị trường vốn ra đời và lúc đó con cua mới có đủ hai càng để vận hành", ông Thành chia sẻ. 

Theo ông Thành, thị trường tiền tệ có khả năng hoàn trả, trong khi thị trường vốn không có khái niệm hoàn trả mà chỉ có khái niệm “đổi chủ”. Đây là nơi phát hành chứng khoán, là kênh giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn và kết nối với nhà đầu tư. 

Đối với thị trường vàng, theo Chủ tịch Tập đoàn TTC thực tế mà nói, không đóng góp thiết thực như thị trường vốn. Tuy nhiên, vấn đề là làm sao huy động được lượng vàng trong dân, với một chi phí hợp lý, để đưa vào dự trữ quốc gia.

Ông cho rằng mô hình huy động vàng để tích trữ như trước đây là không khả thi và tiềm ẩn nhiều rủi ro, song nếu chấp nhận một mức chi phí nhất định để chuyển hóa nguồn lực này thành dự trữ quốc gia thì vẫn là hướng đi đáng để nghiên cứu và tính toán kỹ lưỡng.

Theo ông Thành, giá vàng hiện nay không cần bàn sâu thêm vì xu hướng dịch chuyển đã rõ. Việc thành lập sàn vàng cần được cân nhắc thận trọng, còn huy động vàng trong dân để chuyển hóa thành nguồn lực có lợi cho đất nước thì nên làm, nhưng phải xác định phương thức phù hợp và có sự đóng góp trí tuệ của các chuyên gia.

Nên chuyển từ vàng vật chất sang vàng số hóa không?

Ở góc độ phân tích của TS. Lê Anh Tuấn - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Quản lý Quỹ đầu tư Dragon Capital Việt Nam (DCVFM) nhìn nhận vàng là một đề tài rất thú vị nhưng cũng rất khó, mang tính cực kỳ kỹ thuật nếu muốn làm đúng. 

Ông chia sẻ ba mô hình trên thế giới có thể tham khảo. Thứ nhất, ở Mỹ năm 1933, Chính phủ đã thu hồi toàn bộ vàng trong dân, tuy nhiên Việt Nam không thể áp dụng được mô hình này, bởi khi đó Mỹ đang trong thời kỳ giảm phát – một điều kiện đặc thù để thực hiện chính sách đó.

Thứ hai là mô hình của Ấn Độ – phát hành trái phiếu vàng và huy động được khoảng 150–200 tỷ USD phục vụ cho quốc sách. "Người dân thay vì mua vàng vật chất thì chuyển sang mua trái phiếu vàng. Cơ chế này  khá kỹ thuật", ông Tuấn phân tích. 

Thứ ba là mô hình của Trung Quốc, quốc gia có cả sàn vàng vật chất và sàn vàng phi vật chất.

"Tóm lại, để trả lời câu hỏi là có nên chuyển từ vàng vật chất sang vàng số hóa hay không, thì tôi cho rằng là nên. Tuy nhiên, làm như thế nào lại là câu chuyện cực kỳ phức tạp, và trong phạm vi của diễn đàn hôm nay, có lẽ không đủ thời lượng để bàn sâu về những khía cạnh kỹ thuật đó", ông Tuấn nói.