Luỹ kế 6 tháng đầu năm, khả năng tối ưu chi phí (CIR) của các ngân hàng đã bắt đầu cải thiện đáng kể, phần lớn thuộc nhóm các ngân hàng lớn và vừa.
Tỷ lệ CIR là chỉ số phản ánh hiệu quả vận hành của từng ngân hàng. Tỷ lệ CIR càng thấp đồng nghĩa với hiệu suất hoạt động của ngân hàng càng cao, do ngân hàng tiêu tốn ít chi phí hơn để tạo ra một đồng doanh thu.
Theo số liệu tổng hợp từ báo cáo tài chính đã công bố của 27 ngân hàng niêm yết, CIR tính đến hết quý II/2025 của những nhà băng này ở mức 31,1%, giảm 0,6 điểm % so với 6 tháng đầu năm 2024.
Nửa đầu năm, tổng thu nhập hoạt động của 27 ngân hàng ở mức 347.863 tỷ đồng, tăng 10,7 % so với nửa đầu 2024, trong khi chi phí hoạt động đạt 108.091 tỷ đồng, tăng 8,5%. Số liệu thống kê cho thấy có 14/27 ngân hàng có cải thiện về CIR so với cùng kỳ.
SHB tiếp tục duy trì vị thế là ngân hàng sở hữu tỷ lệ CIR thấp nhất trong ngành, đưa tỷ lệ CIR từ 22,3% xuống còn 16,4%, giảm 5,9 điểm % so với nửa đầu năm 2024.
SeABank đứng vị trí thứ hai toàn ngành với CIR đạt 23,5%, giảm 7,5 điểm % so với nửa đầu năm trước. Nguyên nhân là tổng thu nhập hoạt động luỹ kế 6 tháng đầu năm tại SeABank ghi nhận tăng 41,6%, trong khi tổng chi phí hoạt động tăng với mức khiêm tốn 7,6%.
Bên cạnh đó, nhờ cải thiện đáng kể CIR, HDBank vượt qua VPBank, vươn lên đứng thứ ba trong danh sách, CIR của nhà băng này ở mức 25,5%, giảm 8,7 điểm %. Trong khi đó, VPBank rơi xuống vị trí thứ 4 do tỷ lệ CIR tăng 2,8 điểm % so với 6 tháng đầu năm 2024, đạt 25,8%.
Mặc dù chỉ số CIR có giảm 3,3 điểm %, MB vẫn xếp thứ 5 toàn ngành với CIR đạt 27,3% trong 6 tháng đầu năm, thể hiện khả năng kiểm soát chi phí tương đối tốt. Tổng thu nhập hoạt động (TOI) của MB đạt gần 32.600 tỷ đồng, tăng 24,6% so với cùng kỳ, trong khi đó chi phí hoạt động tăng 11,3%.
Một số ngân hàng có cải thiện vượt bậc dù vẫn duy trì CIR ở mức cao so với trung bình toàn ngành. KienlongBank hạ chỉ số này từ 51,1% xuống 37,6%, giảm 13,5 điểm %. ABBank cũng giảm mạnh từ 45,7% xuống 31%, tương ứng giảm 14,7 điểm %, cho thấy nỗ lực tối ưu chi phí rõ rệt.
NCB gây chú ý khi từ mức rất cao 90,4% đã đưa về 57,4%, giảm tới 33 điểm % - tỷ lệ giảm cao nhất toàn ngành. Tuy vậy, chỉ số này vẫn thuộc nhóm cao nhất hệ thống, phản ánh quá trình cơ cấu chi phí của ngân hàng còn nhiều thách thức.
Sacombank cũng ghi nhận cải thiện khi đưa CIR từ 53,8% xuống 45,8%, giảm 8 điểm %, nhưng mức này vẫn khá cao nếu so sánh với nhóm ngân hàng hiệu quả hơn. Ngoài ra, một số ngân hàng cũng ghi nhận CIR cải thiện đáng kể là Nam A Bank (giảm 7,7%), Saigonbank (giảm 5,9%),...
Ở chiều ngược lại, các ngân hàng như Eximbank, TPBank, MSB, VIB,... có CIR tăng lên trong nửa đầu năm. Trong khi đó, một số ngân hàng vẫn duy trì CIR ở mức cao, BVBank có chỉ số lên tới 66,1%, tăng 4,7 điểm % so với cùng kỳ, còn Bac A Bank duy trì quanh 58,6%. Saigonbank ở giữ mức 54%, cao hơn nhiều so với trung bình ngành.
Trên thực tế, tỷ lệ CIR của mỗi ngân hàng không chỉ phản ánh hiệu quả vận hành mà còn chịu ảnh hưởng đáng kể từ chiến lược phát triển ở từng giai đoạn.
Trong trường hợp, các ngân hàng mở rộng quy mô hoặc đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng và công nghệ thường ghi nhận chi phí vận hành tăng, khiến tỷ lệ CIR tạm thời ở mức cao. Tuy nhiên, khi các dự án hoàn tất và đi vào vận hành, giá trị tạo ra sẽ dần phản ánh vào hiệu quả kinh doanh, giúp tỷ lệ CIR từng bước được cải thiện.
Nhìn chung xu hướng tiết giảm chi phí sẽ tiếp tục là yếu tố cạnh tranh quan trọng của ngành ngân hàng trong bối cảnh biên lãi ròng (NIM) chịu áp lực từ lãi suất và nợ xấu. Việc ứng dụng công nghệ, số hóa quy trình và tái cấu trúc bộ máy sẽ là chìa khóa giúp các ngân hàng duy trì hiệu quả hoạt động, đồng thời tạo dư địa lợi nhuận bền vững hơn trong những quý tới.
Theo khảo sát của Vietnam Report, 5 cơ hội tăng trưởng giúp ngành ngân hàng có dư địa lớn để phát triển bao gồm đẩy mạnh phát triển các sản phẩm tài chính số, tăng cường đầu tư chuyển đổi số, triển vọng tăng trưởng kinh tế Việt Nam, các bộ luật được sửa đổi và tinh gọn bộ máy quản lý Nhà nước.
Trong đó, tài chính số được xem là động lực tăng trưởng hàng đầu với hơn 90% ý kiến từ các ngân hàng và chuyên gia tham gia khảo sát. Việc phát triển dịch vụ ngân hàng số và hệ sinh thái tài chính mở (Open API) cho phép các ngân hàng tiếp cận lượng lớn tiền gửi không kỳ hạn và gia tăng năng suất phục vụ mà không phụ thuộc nhiều vào hạ tầng vật lý.
Trong vài năm trở lại đây, chuyển đổi số đã trở thành nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu của ngành ngân hàng, kéo theo xu hướng tinh gọn mạng lưới và giảm số lượng nhân viên. Trong nửa đầu năm, số lượng nhân sự toàn ngành đã giảm gần 3.000 người so với thời điểm đầu năm.
Tại kỳ đại hội thường niên 2025, nhiều ngân hàng cũng chia sẻ kế hoạch cắt giảm nhân sự khi chuyển đổi số “lên ngôi”. Tại Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên năm 2025, ông Dương Công Minh - Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Sacombank, cho biết trong xu hướng chuyển đổi số, Sacombank là một trong những ngân hàng đầu tư mạnh nhất vào lĩnh vực này và đã điều chỉnh cắt giảm nhân sự.
“Năm 2024, nhân sự của ngân hàng đã giảm 500 người. Trong năm 2025 - 2026, Sacombank sẽ tiếp tục xu hướng này, giảm nhân sự tại các phòng giao dịch truyền thống và tăng giao dịch trên không gian số”, ông nói.
Đối với việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, bà Nguyễn Đức Thạch Diễm nhìn nhận đây là vấn đề thách thức, khó khăn trong bối cảnh xu hướng chuyển đổi số đã diễn ra rất mạnh mẽ.
Trước mắt, Sacombank tuyển dụng những chuyên gia đầu ngành từng làm việc ở các hãng, các công ty đối tác. Ngân hàng mời những chuyên gia này sang theo phương thức hợp tác. Ngân hàng cho biết đã có một số chuyên gia đầu ngành tham gia vào Sacombank và sắp tới ngân hàng sẽ tiếp tục tuyển dụng nhân sự chuyên về lĩnh vực công nghệ, quản trị dữ liệu, AI...
Toàn cảnh đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025 của VietinBank. (Ảnh: H.T).
Chủ tịch HĐQT VietinBank Trần Minh Bình cho biết VietinBank sẽ là ngân hàng đầu tiên trong nhóm 4 ngân hàng thương mại nhà nước nghiên cứu việc cắt giảm điểm giao dịch vật lý.
"Chúng tôi dự kiến cắt vài trăm điểm giao dịch và thay thế bằng ứng dụng nền tảng số nhằm nâng cao sự trải nghiệm của khách hàng. Đây là mục tiêu mà VietinBank đang đầu tư mạnh mẽ và các quý vị sẽ thấy kết quả rõ rệt trong thời gian tới", ông Bình nói.
Bước sang năm 2025, VietinBank xác định chuyển đổi số tiếp tục là trọng tâm chiến lược, với kế hoạch tăng mạnh đầu tư cho hạ tầng, phần mềm, giải pháp và đặc biệt là nhân lực công nghệ.
Với những chủ trương trên, dự kiến chi phí cho đầu tư công nghệ và chuyển đổi số của VietinBank sẽ tăng mạnh trong năm 2025. Ông Trần Minh Bình cho biết chuyển đổi số toàn diện sẽ trụ cột quan trọng và sẽ trở thành một mô hình đặc trưng mới của VietinBank với những dự án rất lớn, cần tiêu rất nhiều tiền.
Ông Bình cho biết trong hai năm gần đây gần như VietinBank không tuyển dụng cho các hoạt động kinh doanh truyền thống, bao gồm tín dụng, nguồn vốn. Tuy nhiên năm 2025, VietinBank tăng cường tuyển dụng, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ thông tin, nâng số lượng nhân sự mảng này từ 300 người lên gần 1.000 người (gồm cả thuê ngoài) và dự kiến "mức lương sẽ rất cao".
Ở góc độ ngược lại, chia sẻ với cổ đông, ông Vũ Thành Trung, Phó Chủ tịch HĐQT MB, khẳng định quan điểm của ngân hàng khi triển khai chuyển đổi số không nhằm mục tiêu cắt giảm nhân sự mà để nâng cao năng suất lao động của cán bộ nhân viên.
Theo ông Trung, chuyển đổi số giúp đơn giản hóa quy trình công việc, đồng thời tạo điều kiện để nhân viên chuyển sang thực hiện những nhiệm vụ có giá trị gia tăng cao hơn.
