Sau 9 tháng đầu năm, việc kiểm soát lạm phát đạt được kết quả khá tích cực khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân mới tăng 3,88% so với cùng kỳ năm trước, dưới mức mục tiêu kiểm soát lạm phát trong khoảng 4 – 4,5%. 

Tuy nhiên, theo Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại, Bộ Công Thương, những yếu tố bất định về địa chính trị và kinh tế trên thế giới có thể sẽ các tác động tiêu cực đến tăng trưởng cũng như chỉ số giá tiêu dùng trong những tháng cuối năm.

Hiện nhiều địa phương đã nhanh chóng khôi phục hoạt động sản xuất, kinh doanh, cùng với việc các cơ quan quản lý đảm bảo chặt chẽ kết nối cung cầu hàng hóa sẽ là yếu tố làm giảm tác động đến việc tăng giá hàng hóa cũng như chỉ số giá tiêu dùng.

Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý Nhà nước sẽ có phương án điều hành phù hợp đối với các mặt hàng Nhà nước định giá, các dịch vụ công theo lộ trình thị trường để tránh tác động cộng hưởng lên CPI.

Ngoài ra, các yếu tố thuận lợi từ thị trường ngoài nước như giá xăng dầu, sắt thép và nguyên liệu trên thị trường thế giới đã giảm, Fed giảm lãi suất cơ bản, qua đó giảm áp lực lên tỷ giá hối đoái, sẽ khiến chỉ số giá tiêu dùng vẫn có thể đảm bảo được mục tiêu mà Quốc hội đã đặt ra.

Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại cho biết, tình hình kinh tế thế giới đã có nhiều diễn biến tích cực khi cả hai nền kinh tế đầu tầu là Mỹ và Trung Quốc đều có những chính sách mang tính bước ngoặt, quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. 

Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) đã nới lỏng chính sách tiền tệ cùng nhiều chính sách hỗ trợ bất động sản nhằm vực dậy nền kinh tế. Trước đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng đã cắt giảm lãi suất khá mạnh sau 4 năm.

Trên thị trường hàng hoá, giá hầu hết các mặt hàng nguyên, nhiên liệu cơ bản vẫn giữ ổn định nhờ nguồn cung ngày càng được cải thiện. Cụ thể, giá dầu Brent có thể sẽ tiếp tục duy trì mức trên dưới 70 USD/thùng bởi căng thẳng gia tăng ở Trung Đông làm tăng nguy cơ gián đoạn nguồn cung, cộng với tăng trưởng kinh tế của Mỹ tiếp tục khởi sắc. 

Theo đánh giá của Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại, giá dầu sẽ bị chi phối giảm bởi lực cản tăng trưởng nhu cầu dầu trong trung hạn vẫn khá yếu. Việc chính phủ Trung Quốc đã đưa ra gói kích thích kinh tế lớn nhất và quan trọng nhất kể từ sau đại dịch Covid-19 có thể sẽ vực giá dầu tăng lên.

Nhóm kim loại tiếp tục kéo dài đà giảm từ nhiều tháng trước. Trong đó, giá sắt thép xây dựng liên tục lao dốc và đã giảm hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái.

Về dài hạn, giá thép và nguyên liệu sẽ được hỗ trợ khi Chính phủ Trung Quốc áp dụng thêm các biện pháp kích thích nền kinh tế như mở rộng nhu cầu trong nước, tập trung nhiều hơn vào tiêu dùng.

Trái ngược với kim loại sắt thép, việc Fed bắt đầu chính sách cắt giảm lãi suất 0,5 điểm phần trăm đã khiến giá vàng phá vỡ mọi kỷ lục, có lúc vượt mức 2.700 USD/oz, so với cùng kỳ năm ngoái giá vàng đã tăng gần 35%.

Giá vàng sẽ tiếp tục được hỗ trợ bởi dự báo Fed sẽ cắt giảm thêm nhiều đợt lãi suất kéo dài đến năm 2026 do tăng trưởng việc làm vững chắc và sự mở rộng kinh tế của Mỹ cộng với các yếu tố như bất ổn địa chính trị gia tăng và lực mua vàng từ các ngân hàng trung ương.

Đối với nhóm nông sản, sự suy yếu của nền kinh tế Trung Quốc khiến các hộ gia đình cắt giảm lượng thịt tiêu thụ và hạn chế đi ăn nhà hàng, từ đó giảm lượng nguyên liệu cần thiết để chăn nuôi gia súc và chế biến thức ăn. Tồn kho ngũ cốc của nước này tăng cao, từ đó gây áp lực trên thị trường toàn cầu.

Vì vậy, Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại dự báo CPI tháng 10 có thể tăng khoảng 0,3% so với tháng trước.

Trước đó, theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, CPI tháng 9 đã tăng 0,29% so với tháng trước, tăng 2,18% so với tháng 12/2023 và tăng 2,63% so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, nguyên nhân chủ yếu khiến CPI tháng 9 tăng là giá lương thực, thực phẩm tăng cao tại các tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng trực tiếp bởi bão và hoàn lưu bão, một số địa phương thực hiện tăng học phí theo lộ trình của Nghị định số 97 và giá thuê nhà ở tăng.

Nhìn chung, CPI từ đầu năm đến nay duy trì xu hướng tăng so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 9 tháng đầu năm, CPI tăng 3,88% so với bình quân cùng kỳ năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 2,69%.