Điều kiện thuận lợi để hạ lãi suất

Vào ngày 17/9, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định hạ lãi suất 25 điểm cơ bản (bps). Các quan chức cũng báo hiệu sẽ giảm lãi suất thêm hai lần nữa trong năm nay.

Điều này sẽ giúp giới chức ngân hàng trung ương (NHTW) châu Á có thêm dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ trong bối cảnh khu vực này đối mặt với áp lực tỷ giá và áp lực về thương mại.

Bà Peiqian Liu, nhà kinh tế về châu Á tại Fidelity International, nhận xét đợt cắt giảm lãi suất của Fed có thể đã giúp thu hẹp chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu Mỹ và châu Á, xoa dịu nỗi lo tỷ giá và giúp một số nền kinh tế châu Á có thêm dư địa hạ lãi suất. Bà Liu dự đoán: “Nhiều khả năng các NHTW trong khu vực sẽ nới lỏng chính sách mạnh tay hơn”.

Theo tờ CNBC, một số NHTW châu Á đã hạ lãi suất trước Fed để giảm bớt tác động từ chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Ví dụ, NHTW Hàn Quốc giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong gần ba năm vào tháng 5, NHTW Australia đẩy lãi suất xuống đáy hai năm vào tháng 8. NHTW Ấn Độ giảm mạnh lãi suất 50 bps hồi tháng 6.

Tuy nhiên, bà Liu lưu ý quy mô giảm lãi suất của các nước sẽ có sự khác biệt. Các nhà hoạch định chính sách sẽ ra quyết định tùy thuộc vào tình hình mỗi nước, ví dụ như lạm phát và tác động còn lại của hiện tượng “front-loading” - tức hàng xuất khẩu được vận chuyển cấp tốc đến Mỹ trước khi thuế quan có hiệu lực.

Các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu như Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore đều công bố tốc độ tăng trưởng GDP quý II cao hơn dự kiến. Hàn Quốc và Singapore thoát khỏi suy thoái kỹ thuật trong gang tấc.

Bà Betty Wang, nhà kinh tế hàng đầu tại Oxford Economics, nhận xét một số NHTW châu Á - như của Hàn Quốc và Ấn Độ - nhiều khả năng sẽ tiếp tục giảm lãi suất trong quý IV.

Bà cho biết: “Thực tế chứng minh rằng nỗi lo tiền tệ mất giá đã bị thổi phồng quá mức. Thay vào đó, đồng USD suy yếu đã tạo dư địa để các NHTW châu Á tiếp tục nới lỏng trong những tháng cuối năm nhằm đối phó với các rủi ro kinh tế”.

Ông Chi Lo, chuyên gia thị trường cấp cao của BNP Paribas Asset Management, có chung quan điểm với bà Wang. Ông nói thêm rằng lãi suất thực tại nhiều nước châu Á hiện nay cao hơn so với mức trung bình trong lịch sử, tạo điều kiện để các NHTW giảm lãi suất thêm.

Ấn Độ là một ngoại lệ đáng chú ý. Nền kinh tế nước này tăng trưởng mạnh mẽ trong nửa đầu năm 2025, với động lực chính là nhu cầu nội địa thay vì xuất khẩu.

Nhà kinh tế Liu dự kiến Ấn Độ cũng sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng trong nước trong bối cảnh nhu cầu nước ngoài suy yếu và thuế quan của Mỹ tăng cao.

Lạm phát tháng 8 của Ấn Độ đạt 2,07%, chỉ nhỉnh hơn một chút so với giới hạn dưới trong phạm vi mục tiêu 2 - 6%. Bà Liu nhận xét Ấn Độ có dư địa "dồi dào" để giảm lãi suất và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế nếu cần thiết.

Chuyên gia Lo lưu ý Fed đang bị kẹt giữa hai vấn đề là nền kinh tế giảm tốc và lạm phát có nguy cơ nóng trở lại. Do đó, ông cho rằng Fed chỉ có khả năng tiến hành “chu kỳ cắt giảm lãi suất ngắn”.

Trong khi đó, nhiều nước châu Á có lạm phát thấp và nền kinh tế vẫn đang tăng trưởng bền bỉ. Vì vậy, khu vực này có thể tiến hành chu kỳ cắt giảm lãi suất dài hơi hơn Fed, đặc biệt là trong bối cảnh đồng USD đang suy yếu.

Ngược xu hướng chung

Tuy nhiên, cho tới nay đã có hai nền kinh tế lớn đi ngược với xu hướng cắt giảm lãi suất chung ở châu Á, đó là Trung Quốc và Nhật Bản.

Về Nhật Bản, NHTW nước này đã quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 0,5% tại cuộc họp ngày 19/9, tương tự như 4 cuộc họp trước đó. Nhiều nhà kinh tế dự kiến Nhật Bản sẽ tăng lãi suất trong những tháng cuối năm.

NHTW Trung Quốc cũng giữ nguyên lãi suất ngắn hạn ở mức 1,4% trong ngày 18/9, một ngày sau khi Fed hạ lãi suất. Các quan chức Trung Quốc đang nỗ lực cân bằng giữa nhu cầu kích thích kinh tế và các lo ngại về việc thổi phồng bong bóng chứng khoán.

Nền kinh tế Trung Quốc có dấu hiệu suy yếu vào tháng 8: xuất khẩu giảm tốc mạnh hơn dự kiến, các chỉ báo kinh tế quan trọng như doanh số bán lẻ và sản lượng công nghiệp đều thấp hơn ước tính của giới chuyên gia.

Ông Tianchen Xu, nhà kinh tế cấp cao tại Economist Intelligence Unit, dự đoán nhiều khả năng đồng nhân dân tệ sẽ duy trì sức mạnh trong bối cảnh USD suy yếu. Ông giải thích: “Có lẽ mong muốn hiện nay của giới chức Trung Quốc là không để nhân dân tệ mạnh lên quá nhiều, thay vì ngăn đồng tiền này mất giá”.

Đồng nhân dân tệ đã tăng giá khoảng 3% so với USD trong năm nay. Nhân dân tệ (ký hiệu là CNY) được giao dịch ở mức 7,1083 CNY đổi 1 USD vào ngày 18/9.

Đa số nhà kinh tế kỳ vọng nhân dân tệ sẽ mạnh lên mức 7 CNY đổi 1 USD vào cuối năm nay trong bối cảnh Bắc Kinh tập trung chống giảm phát và thúc đẩy tăng trưởng GDP.

Dù vậy, nhà kinh tế Xu vẫn nhận định đợt cắt giảm lãi suất của Fed vẫn giúp NHTW Trung Quốc có thêm các lựa chọn chính sách. Ông dự kiến Trung Quốc sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ trong trung hạn để đối phó với các rắc rối của nền kinh tế nội địa.