Kinh doanh & Thị trường 01/08/2025 07:55

'GCool muốn làm được việc mà thiên hạ không ai làm được'

Sản phẩm chủ lực quạt điện của GCool là vật dụng không thể quen thuộc hơn với người Việt Nam; song con đường startup này đi lại rất khác lạ, vừa phát triển công nghệ lõi, vừa nhận OEM/ODM vừa có cả bán lẻ. Mô hình kinh doanh này khá hiếm tại Việt Nam.

GCool là một doanh nghiệp non trẻ trong lĩnh vực công nghệ - chế tạo ở Việt Nam, nhưng chiến lược phát triển và mô hình kinh doanh của họ lại giống những công ty đã có vài chục tuổi.

Thay vì chọn bắt đầu kinh doanh ở cuối chuỗi, như thuê ngoài sản xuất và chỉ làm thương hiệu để bán hàng như nhiều startup khác; thì GCool lại bắt đầu từ đầu chuỗi, đầu tư vào R&D để tạo ra các công nghệ lõi độc quyền trong lĩnh vực động cơ.  

Tuy nhiên, việc chọn quạt điện để ứng dụng công nghệ này đầu tiên đã phần nào thể hiện việc “GCool có hơi liều song vẫn tỉnh táo”. Hơi liều vì một mình GCool lại dám đảm nhiệm nhiều khâu trong chuỗi cung ứng, tỉnh táo là vì họ đã chọn một sản phẩm thân thiện với người dùng và nhu cầu luôn lớn, nhất là ở nước nhiệt đới nắng nóng như Việt Nam. 

Trong sự kiện ra mắt Metalex Việt Nam 2025, theo ông Trần Bình Minh – Phó Tổng Giám đốc của GCool cho biết, sở dĩ công ty của ông chọn hướng đi phức tạp này, không phải muốn chơi trội mà việc làm thương hiệu sẽ giúp phục vụ mảng OEM/ODM tốt hơn.

Trong thời gian đầu, sẽ không có câu chuyện thương hiệu quạt của GCool cạnh tranh với đối tác OEM và nếu có thì cũng như “muỗi giẫm lên ruồi”. Còn trong tương lai, nếu đối tác quy mô ngày càng lớn, cả hai sẽ cùng ngồi lại để phân chia miếng bánh này thật hợp lý. GCool thậm chí sẵn sàng “giết chết” thương hiệu của mình nếu cần thiết.

Dòng quạt trần của GCool ứng dụng công nghệ Smart DC.Smart DC là sự kết hợp giữa động cơ BLDC (động cơ một chiều không chổi than) tiên tiến và hệ thống điều khiển dòng điện thông qua chip thông minh. Kết hợp với thiết kế cánh quạt khí động học mô phỏng cánh máy bay giúp các sản phẩm của GCool tiết kiệm hơn 50% lượng điện tiêu thụ và tăng 50% hiệu suất hoạt động so với các thiết bị công nghệ cũ dùng động cơ AC.

Những bài học đắt giá của GCool khi quyết chọn con đường khó

“Cái tên GCool là ghép từ hai từ Green – xanh và Cool – ngầu. Chúng tôi muốn khởi nghiệp thật ngầu”, ông Trần Bình Minh giải thích ý nghĩa tên công ty. 

Theo chia sẻ của ông, hầu hết thành viên trong Ban lãnh đạo của GCool từng làm sếp cấp trung và cao cấp ở các tập đoàn công nghiệp hoặc công nghệ lớn trong và ngoài nước. Bản thân ông từng có 12 năm làm phát triển sản phẩm tại Viettel, chuyên thiết kế sản phẩm từ ý tưởng đổi mới sáng tạo theo yêu cầu thị trường, sau đó sản xuất hàng loạt.

Ông Trần Bình Minh – Phó Tổng Giám GCool (áo vest xám) (Ảnh:RX Tradex)

Tức là, không như các startup khác, những Nhà sáng lập của GCool có tiền, có cả kinh nghiệm và không còn trẻ nữa. Vậy nên, Ban lãnh đạo của công ty đã quyết định làm việc gì đấy thật khó mà thiên hạ không ai làm được và nếu làm được sẽ độc quyền. Hoặc nếu sau này có ai làm được cũng mất nhiều thời gian và đi sau GCool.

Đồng thời, công ty cũng phải làm lớn như tham gia cuộc chơi lớn toàn cầu, chứ không chỉ nhìn thị trường trong nước. Nhờ thế, “GCool đã gọi được vốn và Ban lãnh đạo đã không phải bán nhà”.

“GCool đang tập trung vào hai lĩnh vực chính là năng lượng xanh và động cơ “make in Vietnam”. Thật ra, GCool hơi liều khi khởi nghiệp từ R&D, phát triển công nghệ lõi, rồi còn tự tạo ra thương hiệu riêng để phân phối khắp miền Bắc. Chúng tôi cũng đã trả giá rất nhiều khi chọn con đường này song vẫn kiên trì đi đến cùng. Quan trọng là tinh thần không bao giờ từ bỏ.

Tuy nhiên, khi làm được rồi thì chúng tôi có được sự linh hoạt nhờ làm chủ công nghệ. Dù đã gọi được vốn, song GCool vẫn thiếu nhiều tiền để làm lớn hơn.”, Phó Tổng Giám đốc GCool thú nhận.

Sở dĩ, GCool chọn dấn thân vào con đường khó khăn này, bởi theo ông, tại Việt Nam, rất ít doanh nghiệp có năng lực biến một ý tưởng trong phòng nghiên cứu thành một sản phẩm có thể sản xuất hàng loạt và bán ra thị trường; mặc dù, công đoạn này chiếm 30% giá trị sản phẩm. Để có một sản phẩm công nghiệp hoàn thiện, ngoài yêu cầu từ thị trường, còn là về thiết kế công nghiệp, mô phỏng, tiêu chuẩn kỹ thuật, kiểm thử...; tức doanh nghiệp phải có một chuỗi cung ứng hoàn thiện. 

Nguyên nhân chính khiến ngành công nghiệp phụ trợ Việt Nam thua kém Trung Quốc là bởi giá sản phẩm cao hơn, do Việt Nam không làm chủ được cả chuỗi cung ứng và sản lượng thấp hơn. Vậy nên, con đường duy nhất của ngành phụ trợ Việt Nam là phải tối ưu sản xuất trong toàn chuỗi để có được giá tốt dù quy mô nhỏ bé.GCool muốn là người tiên phong thực hiện điều đó ở Việt Nam.  

 Với việc làm chủ được chuỗi cung ứng, GCool có thể kiểm soát chất lượng ngay trong thiết kế (Ảnh: GCool)

“GCool đã có vài hợp đồng OEM với các hãng lớn ở Việt Nam. Thay vì tìm đến các nhà cung ứng Trung Quốc thì họ đã tìm đến chúng tôi. Có thể nhà cung ứng Trung Quốc có tới 10 mẫu sản phẩm, song GCool cũng thế mạnh riêng. Chúng tôi có thể “may đo” cho từng đối tác. Ví dụ: chúng tôi sẽ nhìn xem đối tác đang hoạt động trong phân khúc nào, để đề nghị công nghệ - kiểu dáng phù hợp. Chỉ cần đối tác đặt 5.000 sản phẩm, chúng tôi sẵn sàng bỏ tiền làm khuôn.”, ông bày tỏ.

Một thế mạnh khác của GCool là công ty có thể liên tục thay đổi vì đã làm chủ được công nghiệp, từ R&D đến sản xuất lẫn bán hàng. Trong khi, với các nhà cung ứng lớn đến từ Hàn Quốc hay Nhật Bản, muốn họ thay đổi gì sẽ tốn nhiều thời gian hơn.

Công ty cũng đã bỏ ra 16 tỷ đồng để mua các phần mềm nhằm rút ngắn khoảng cách ra sản phẩm cũng như liên tục sửa sai. Với việc làm chủ được chuỗi cung ứng, GCool có thể kiểm soát chất lượng ngay trong thiết kế. Với các đối tác nhỏ, nếu sản phẩm sản xuất hàng loạt bị lỗi thì cả đối tác lẫn GCool sẽ cùng chết.

Dù sở hữu những lợi thế đáng kể, song GCool vẫn đang phải cạnh tranh quyết liệt với hàng Trung Quốc ở cả kênh bán lẻ lẫn OEM/ODM, ở thị trường trong nước. Mặt khác, công ty mới nhận được tín hiệu vui ở thị trường quốc tế, khi một ít quạt điện của họ đã xuất khẩu qua Nhật Bản, Indonesia…

Về bán lẻ, theo góc nhìn của ông, các công ty luôn cố gắng làm thương hiệu để làm sao khi nhắc đến tên họ, người tiêu dùng liền biết họ đang làm gì. Với cách làm thương hiệu cổ điển, các công ty thường đầu tư nhiều tiền để chạy các chiến dịch quảng cáo hoành tráng. GCool vẫn đang cố gắng làm thương hiệu dù không có nhiều tiền. Công ty quan niệm, “nghèo làm theo cách nghèo, giàu làm theo cách giàu”.

Quạt điện thương hiệu GCool (Ảnh: GCool)

Do GCool hiện chưa có tiền để làm thương hiệu chuẩn chỉnh, song nhờ sản phẩm – công nghệ tốt, sản phẩm của họ được nhiều người biết đến qua con đường “truyền miệng”. GCool vẫn đang trong quá trình xây dựng hệ thống phân phối và chưa có tổng đại lý.

“Kênh bán lẻ đã giúp chúng tôi hiểu được thị trường là gì. Hầu hết Ban lãnh đạo của GCool là dân kỹ thuật, tư duy R&D trong sáng. Nên sau khi nhảy vào bán lẻ, chúng tôi đã bị thị trường vả xấp mặt. Bởi lĩnh vực khác nhau thì có câu chuyện khác nhau.

Chúng tôi nghĩ: một chiếc quạt tốt tức phải chạy êm và có dung lượng lớn. Còn người dùng thì nghĩ: quạt tốt phải có gió to và kêu ù ù cũng không sao. Tất nhiên, GCool phải đi theo thói quen của người tiêu dùng”, ông Trần Bình Minh phân tích.

Chúng tôi sẵn sàng giết chết một thương hiệu của mình nếu điều đấy cần thiết

Trả lời cho câu hỏi, liệu việc làm thương hiệu riêng có mâu thuẫn với OEM/ODM hay không? Hay nói cách khác, liệu quạt điện mang thương hiệu GCool có trở thành đối thủ cạnh tranh với các quạt điện mang thương hiệu của đối tác không?

Đầu tiên, như đã nói ở trên, việc GCool đặt chân vào thị trường bán lẻ là để phục vụ khách hàng OEM/ODM tốt hơn.

Ông cho rằng, GCool phải tự làm thương hiệu, ra thị trường “chiến đấu” để thành chuyên gia trong ngành thì mới quay trở lại tư vấn tốt cho khách hàng. Nếu GCool cứ lơ ngơ không hiểu gì về thị trường bán lẻ thì sẽ rất khó bán hàng B2B. Ngoài ra, nếu chưa có trải nghiệm ở thị trường bán lẻ, đọc vạn quyển sách về vấn đề này cũng không có nhiều tác dụng.

Thứ hai, thị phần quạt điện của GCool bé, đối tác B2B cũng bé, cạnh tranh trên thị trường ở trường hợp này chính là hình tượng “muỗi dẫm ruồi”; còn sau này to lên, nhỡ cả hai “đánh nhau” thì sẽ tính sau. 

“Chúng tôi hay nói với đối tác B2B, người tiêu dùng không biết chúng ta là ai và các anh đừng sợ bọn em, bọn em bé tẻo teo. Để tư vấn không sai, thì chúng em buộc phải thử nghiệm và sửa sai trước. Anh và em không có mâu thuẫn gì về cạnh tranh hay thương hiệu. Còn sau này nếu anh lớn hơn, chúng ta lại ngồi phân chia với nhau. Chúng tôi luôn hy vọng sẽ có một ngày như thế!

Lý do nhiều đối tác tìm đến GCool làm OEM là bởi họ biết chúng tôi hiểu thị trường này đang như thế nào. Công nghệ thì không có gì to tát, nên chia sẻ và nên cho đi. Bây giờ, doanh nghiệp muốn sản phẩm công nghệ gì cũng có, vấn đề là thời gian và giá cả. Chia sẻ cùng nhau mới có danh vọng lớn.”, ông cho hay.

Sản phẩm quạt trần của GCool trên thực tế (Ảnh: GCool)

Một khi có đối tác B2B tìm đến với GCool, bộ phận marketing của công ty sẽ phân tích và tư vấn để kiểu dáng quạt đối tác không giống quạt của GCool; có công suất, thiết kế, công nghệ không va chạm với phân khúc của công ty. Như thế, cả GCool và đối tác có thể cùng nhau chạy và không dẫm chân nhau.

Thậm chí, trong hai năm tới, nếu cần thiết thì GCool có thể giết chết thương hiệu của mình, vì đối tác lớn kia sẽ nuôi công ty. Hơn nữa, dựa trên công nghệ động cơ độc quyền, GCool cũng có thể OEM/ODM những thiết bị máy móc khác như xe điện, máy xay sinh tố… Chỉ cần vật dụng phải sử dụng động cơ, thì GCool hoàn toàn sản xuất được.

Bên cạnh đó, hiện GCool đã có 20 kiểu dáng công nghiệp độc quyền được đăng ký bản quyền ở Việt Nam lẫn toàn cầu. Và dù công ty luôn khuyến khích việc chia sẻ công nghệ - thiết kế, song GCool không chia sẻ tất cả, mà tùy mức độ quan trọng, công ty sẽ giữ lại một phần, bán một phần và chia sẻ miễn phí một phần. GCool sẵn sàng chia sẻ kiểu dáng công nghiệp, song những phần về công nghệ lõi hay liên quan đến trí tuệ thì sẽ quản lý cẩn thận.

“Trong tương lai, chỉ cần có nhiều khách hàng trung thành, GCool sẵn sàng đầu tư dài hạn vào R&D chứ không ngày một ngày hai; mặc dù công cuộc nghiên cứu luôn đốt rất nhiều tiền.

Chúng tôi đã mời nhiều tiến sỹ ở các trường đại học tại Mỹ về Việt Nam làm việc, chúng tôi đã cấp nhà và trả lương cao để các tài năng này yên tâm cống hiến. Chúng tôi cũng đến các trường đại học ở Hà Nội rồi “giao bài tập” cho các tài năng công nghệ, thiết kế ở đó. Nhờ thế, chúng tôi có khối công nghệ lõi mạnh mẽ.”, Phó Tổng giám đốc GCool tiết lộ.

Quỳnh Như
CÙNG CHUYÊN MỤC
Kinh doanh & Thị trường 01/08/2025 20:55
Khoe siêu xe, nhẫn kim cương giả để dẫn dụ nhà đầu tư chơi tiền ảo

Nguyễn Duy Thoại và đồng phạm khoe nhẫn kim cương, đồng hồ đắt tiền, chìa khóa siêu xe hạng sang nhưng thực chất là mô hình, để dụ "con mồi" đầu tư tiền ảo nhằm chiếm đoạt.

Kinh doanh & Thị trường 01/08/2025 18:51
Kết quả Vietlott Mega 6/45 ngày 01/08/2025: Jackpot gần 18,3 tỷ đồng vô chủ

Cập nhật nhanh kết quả quay số Vietlott Mega 6/45 hôm nay (01/08/2025), giải thưởng lớn jackpot giá trị gần 18,3 tỷ đồng không tìm thấy được chủ nhân may mắn trúng giải.

Kinh doanh & Thị trường 01/08/2025 15:10
Hà Nội lập Quỹ phát triển đất với vốn điều lệ 6.000 tỷ

Đây là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, trực thuộc UBND thành phố và hoạt động độc lập,

Kinh doanh & Thị trường 01/08/2025 14:43
Hơn 50% tài khoản internet không phải người dùng thật: Doanh nghiệp đang ‘đốt tiền’ quảng cáo cho ai?

Chia sẻ từ nhà sáng lập startup tỷ đô Humanity Protocol, con số này lý giải tại sao gian lận quảng cáo và lừa đảo deepfake ngày càng gia tăng. Giải pháp được đề xuất là một hệ thống xác thực danh tính, hứa hẹn trả lại sự minh bạch cho nền kinh tế số.