Đang cắm cúi làm việc, thì chị Thanh Nhàn (sinh 1985) ở TP HCM nhận được điện thoại của shipper bảo xuống trả tiền nhận hàng. Phản ứng đầu tiên của chị là chắc mình gặp lừa đảo rồi, vì khoảng vài ngày gần đây chị không đặt hàng online. Tuy nhiên, sau khi cúp máy, chị bỗng đột nhiên nhớ ra là hôm qua con gái đang học lớp 6 có dặn “ngày mai mẹ trả tiền nhận hàng quần jeans giúp con”.

Và đây không phải là lần đầu tiên chị Thanh Nhàn nhận hàng online và trả tiền cho con gái. Kể từ khi lên cấp hai và bước vào lớp 6 trong năm ngoái, con gái của chị đã bắt đầu tự mua sắm vật dụng cho bản thân trên môi trường online. Như nhiều phụ nữ khác, con gái chị mua online chủ yếu ở hai ngành hàng là thời trang với áo quần/giày dép/túi xách và mỹ phẩm như kem chống nắng/sữa rửa mặt…

Thường thế hệ Millennial và Gen Z bắt đầu tự mua sắm cho bản thân khi đi học xa nhà hoặc đã tự làm ra tiền; còn nếu sống cùng gia đình, nhiều khả năng họ sẽ được ba mẹ mua sắm cho ít nhất đến cấp III. Lý do là phần đông Millennial và Gen Z Việt Nam chưa có nhiều ý niệm về thời trang hay skincare trong suốt thời niên thiếu, nên họ không có nhu cầu tự mua đồ và cũng không có tiền.

Ngược lại, hành trình chào đời và lớn lên của Gen Alpha (sinh sau 2010) gắn liền với sự bùng nổ của internet - ngành TMĐT. Tức là thế hệ này có nhận thức sớm về nhu cầu và mong muốn tiêu dùng của bản thân, không gặp bất cứ khó khăn đáng kể nào khi mua hàng online, không ngại xin tiền của người thân để tự tiêu dùng. 

Không phải 10 năm nữa, mà ngay từ bây giờ, các doanh nghiệp Việt Nam cần nghiêm túc đầu tư để thu hút thêm tệp khách hàng vô cùng tiền năng Gen Alpha.

Gen Alpha là tệp khách hàng tiêu dùng thông minh

Hiện hơn 72% Millennial và Gen Z mua hàng online với tần suất hơn một lần trong một tuần và đây cũng là hai tệp khách hàng chủ lực của ngành TMĐT Việt Nam.

“Hầu hết Gen Z là những người có thu nhập thấp, dễ mua hàng và sẵn sàng thử những sản phẩm mới. Tất nhiên, trong 10 năm tới, chân dung tệp khách hàng hàng này sẽ không còn giống như bây giờ, bởi hành vi con người sẽ thay đổi khi thu nhập và cuộc sống thay đổi.

Ví dụ, bây giờ nhiều Gen Z chỉ tiêu dùng cho bản thân, nhưng lúc họ lập gia đình và có con cái thì sẽ mua thêm các sản phẩm cho chồng, con và người thân gia đình hai bên”, ông Nguyễn Phương Lâm - Giám đốc bộ phận Tư vấn và Phân tích Công ty YouNet ECI chia sẻ trong sự kiện “Cập nhật xu hướng TMĐT 2025” do BSA tổ chức.

Bên cạnh đó, cũng có vài khía cạnh về Gen Z sẽ không thay đổi, ví dụ như thế hệ này chịu sự ảnh hưởng lớn từ TikTok. Cũng theo ông, hiện có nhiều Gen Z đang nuôi con bằng TikTok.

Minh chứng, nếu thế hệ Millennial khi địu con thường sẽ địu phía trước và đưa mặt con vào ngực mình vì em bé nhỏ xương chưa cứng; thì Gen Z sẽ đưa con ra ngoài. Nhiều Gen Z mua sữa hoặc thực phẩm chức năng online không hẳn vì những sản phẩm đó tốt mà vì nhãn hàng marketing quảng cáo đánh trúng tâm lý của thế hệ hày.

“Gen Z nghĩ rằng, mình có chiếc điện thoại nghĩa là mình có cả thế giới. Vậy nên, thay vì chờ Gen Z trưởng thành hơn và đến với mình, doanh nghiệp cần tìm đến nơi mà Gen Z quan tâm, tin tưởng.”, ông Nguyễn Phương Lâm khuyến nghị.

Còn với Gen Alpha, theo ông, đây là thế hệ “digital life – cuộc sống gắn liền với công nghệ/internet”, nên hành vi mua sắm và nhu cầu tiêu dùng cũng rất khác những thế hệ trước đó. Đặc điểm nổi trội của Gen Alpha là tiêu dùng thông minh. Vậy nên, ngay từ bây giờ, các doanh nghiệp cần xây dựng đội ngũ cũng như sản phẩm phù hợp với tệp khách hàng quyền lực trong tương lai này.

Tại Hàn Quốc, nhiều ngân hàng đã bắt đầu phục vụ Gen Alpha bằng cách phát hành các thẻ ngân hàng dành riêng cho họ và người chi trả tất nhiên là bố mẹ Millennial hoặc Gen Z. Theo Korea Times, tệp khách này gồm hơn 8 triệu người tiêu dùng ở tuổi vị thành niên và sẽ trở thành nguồn khách tiềm năng trong tương lai.

Cụ thể, Toss Teens là dịch vụ tài chính dành riêng cho khách hàng 7-18 tuổi, ra mắt cuối năm 2021.

Viva Republica - CEO dịch vụ tài chính di động Toss, cho biết Teens được thiết kế để giải quyết những bất tiện về tài chính mà thanh thiếu niên gặp phải trong các lĩnh vực như chuyển tiền, thanh toán, giao thông và mua sắm. Thẻ USS, một trong những dịch vụ chính của Teens, là loại thẻ trả trước có thể nạp tiền, giúp thanh thiếu niên hình thành thói quen tài chính độc lập.

Tính đến tháng 5/2025, chỉ sau 3 năm 9 tháng ra mắt, Toss Teens – thẻ USS đã dẫn đầu thị trường với hơn 3 triệu người dùng.

Gen Alpha sẽ phải trả tiền cho những gì mà thế hệ cha ông được dùng miễn phí

Cũng trong sự kiện nói trên, bà Trần Nguyễn An Ninh, Chuyên gia Marketing – Cựu Giám đốc Marketing Oreo Đông Nam Á Mondelez cho biết, có một xu hướng marketing mà các công ty không nên bỏ qua, là “marketing bền vững”.

Theo một nghiên cứu của Nielsen năm 2024, hiện có 77% người tiêu dùng Việt Nam sẵn sàng chi nhiều hơn một chút nếu sản phẩm/dịch vụ chứng minh được là nó không gây hại đến môi trường. Ví dụ, thay vì trả 95.000 đồng họ có thể trả 98.000 đến 100.000 ngàn; tức là trả thêm trong khả năng tài chính của họ.

Trong tất cả, Gen Alpha đang là người quan tâm đến vấn đề môi trường và phát triển bền vững nhất, tiếp đến là Gen Z rồi mới đến Millennial.

“Gen Alpha được giáo dục về bảo vệ môi trường và nghe đến những tác hại khủng khiếp từ ô nhiễm môi trường hay hiệu ứng khí nhà kính, trái đất nóng lên, biến đổi khí hậu bất thường… từ tấm bé. Ví dụ, con của tôi mới học lớp bốn đã làm những dự án nho nhỏ về bảo vệ môi trường”, chị An Ninh lý giải.  

Cũng theo chị, càng ngày Gen Alpha càng ảnh hưởng nhiều và tăng quyền lực lên ngành TMĐT Việt Nam. Mặc dù những thanh thiếu niên từ 10 đến 15 tuổi không có tiền song bố mẹ của chúng lại sẵn sàng móc tiền. Khi con gái xin lần đầu, có thể chị không đồng ý nhưng nếu con gái kỳ kèo quá nhiều lần, nhiều khả năng chị sẽ đồng ý. Hoặc nếu chị không cho, thì con gái sẽ qua xin bố, nếu cả bố cũng không đồng ý, sẽ đi xin bà...

Về sản phẩm, bây giờ và trong tương lai, Gen Alpha sẽ phải trả tiền cho những gì mà bố mẹ - ông bà được dùng miễn phí trước đó, ví dụ như nước sạch hay không khí sạch. Theo đó, những sản phẩm như máy lọc nước hay máy lọc không khí sẽ rất có tiềm năng trong tương lai.