Giá bán lẻ cà phê tại Mỹ đã ghi nhận mức tăng mạnh nhất trong vòng 28 năm qua, trong bối cảnh thuế nhập khẩu từ Brazil — nhà sản xuất lớn nhất thế giới — có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nguồn cung toàn cầu, theo Financial Times.

Theo số liệu được Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) công bố hôm thứ Năm (11/9), giá cà phê xay tại các cửa hàng tạp hóa đã đạt mức kỷ lục 8,87 USD/pound trong tháng 8, trong khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cho mặt hàng cà phê tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng nhanh nhất kể từ năm 1997.

Thị trường cà phê toàn cầu đã tăng vọt trong năm qua sau khi sản lượng của các nước lớn giảm, gây lo ngại về thiếu hụt nguồn cung.

Đối với Mỹ — nơi các nhà rang xay phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nguồn nhập khẩu — chi phí đã tiếp tục leo thang kể từ khi Tổng thống Donald Trump áp mức thuế 50% lên cà phê Brazil hồi tháng 7. Brazil là nước sản xuất lớn nhất thế giới đối với dòng cà phê arabica cao cấp và từ trước tới nay cung cấp khoảng một phần ba lượng cà phê tiêu thụ tại Mỹ.

Theo dữ liệu từ Vizion — một đơn vị cung cấp dữ liệu vận tải — lượng cà phê Brazil vận chuyển sang Mỹ từ đầu năm đến nay đã giảm một nửa. Đà giảm tăng tốc trong tháng 8, khi xuất khẩu cà phê từ Brazil sang Mỹ giảm hơn 75% so với cùng kỳ năm 2024.

Dữ liệu của Vizion cũng cho thấy nhập khẩu từ các quốc gia sản xuất lớn khác như Việt Nam và Colombia không đủ để bù đắp khoảng trống nguồn cung. Tồn kho dư thừa đang giúp giảm bớt tác động, nhưng “đến một thời điểm nào đó, nếu người Mỹ tiếp tục uống cà phê với tốc độ như hiện nay, thì lượng tồn kho này cũng sẽ dần cạn”, ông Thijs Geijer, chuyên gia kinh tế cao cấp phụ trách lĩnh vực thực phẩm và nông nghiệp tại ING, nhận định. “Rồi sẽ phải có thêm các lô hàng bổ sung, nhưng câu hỏi đặt ra là: nguồn hàng bổ sung đó sẽ đến từ đâu?”

Giá cà phê kỳ hạn vốn đã leo thang khi biến đổi khí hậu khiến thời tiết tại Brazil và Việt Nam ngày càng thất thường. Mùa vụ kém tại cả hai quốc gia — trong đó Brazil thống lĩnh thị trường arabica, còn Việt Nam là nhà cung cấp hàng đầu dòng robusta rẻ hơn dùng cho cà phê hòa tan — đã làm nguồn cung toàn cầu thêm thắt chặt.

Ngành bán lẻ thực phẩm Mỹ đang thúc đẩy việc miễn trừ thuế đối với các sản phẩm không thể sản xuất trong nước với chi phí hợp lý. Tuần trước, Nhà Trắng đã công bố danh sách các sản phẩm, trong đó có cà phê, có thể được áp mức thuế thấp hơn nếu Mỹ ký được các thỏa thuận thương mại mới với các nước xuất khẩu.

Người tiêu dùng Mỹ có thể vẫn chưa cảm nhận hết tác động của thuế, ông Geijer nói. Cà phê được vận chuyển từ cảng Santos của Brazil mất tới 20 ngày để tới các cảng Mỹ, sau đó mới được rang xay, ông cho biết.

“Ngay cả khi đó, điều này còn phụ thuộc vào việc các nhà rang xay chuyển phần chi phí tăng thêm sang giá bán ngay lập tức hay dần dần,” ông nói, đồng thời cho biết phần lớn tác động của thuế có thể sẽ chưa xuất hiện trên kệ bán lẻ cho tới tháng 10 hoặc 11. Theo khảo sát của Hiệp hội Cà phê Quốc gia Mỹ (National Coffee Association), hai phần ba người trưởng thành tại Mỹ uống cà phê mỗi ngày.

Ông Ron Sargent, Quyền Giám đốc điều hành của Kroger — chuỗi siêu thị lớn nhất nước Mỹ — cho biết trong cuộc họp với giới phân tích hôm thứ Năm rằng công ty đã cố gắng hấp thụ các chi phí tăng thêm đối với hàng tạp hóa nhiều nhất có thể. “Đôi khi, thuế quan sẽ ảnh hưởng tới một số mức giá của chúng tôi,” ông nói thêm.

Đợt tăng giá cà phê này là một phần của làn sóng lạm phát thực phẩm rộng hơn tại Mỹ. Hôm thứ Năm, BLS cho biết rằng chỉ số giá tiêu dùng đã tăng 2,9% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 8, mức tăng mạnh nhất kể từ tháng 1. Giá thực phẩm tiêu dùng tại nhà trong tháng 8 tăng 0,6% so với tháng 7, sau khi giảm 0,1% trong tháng 7.