Giá cà phê vẫn neo cao dù trong mùa thu hoạch

Theo thông lệ, giai đoạn quý IV năm nay - đầu quý I năm sau là cao điểm thu hoạch cà phê. Nguồn cung thời điểm thu hoạch tăng lên, từ đó gây áp lực lên giá cà phê. Tuy nhiên, năm nay lại là một ngoại lệ khi giá cà phê duy trì ở mức cao 110.000 - 120.000 đồng/kg.

Theo Barchart, tình hình mưa lũ gần đây ở khu vực Tây Nguyên làm chậm tiến độ thu hoạch và làm gia tăng lo ngại về chất lượng cà phê robusta tại Việt Nam. Các thương nhân đang cố gắng đánh giá những thiệt hại sau bão. 

Trao đổi với chúng tôi ông Thái Như Hiệp – Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Vĩnh Hiệp đồng thời là Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Việt Nam (Vicofa) nhận định năm nay dự kiến sản lượng cà phê 31 triệu bao, tăng 10% so với niên vụ 2024 - 2025.

Tuy nhiên, theo ông dù sản tăng nhưng giá có thể vẫn giữ ở mức cao trong thời gian tới do người dân không chịu áp lực quá lớn trong việc phải bán hàng

“Hiện đang trong giai đoạn thu hạch nhưng giá vẫn giữ ở mức cao dao động trong khoảng 100.000 - 120.000 đồng/kg. Người nông dân đang trong thế chủ động trong việc quyết định giá. Họ đã từng bán được mức giá 140.000 - 150.000 đồng/kg ở niên vụ trước và những năm gần đây họ rất giàu có, thịnh vượng. Do vậy áp lực bán hàng ở niên vụ này không quá lớn ngay cả khi đang trong giai đoạn thu hái. Nếu không được giá họ sẽ không bán”, ông Hiệp nhận định.

Về dài hạn ông cho rằng giá cà phê sẽ tiếp tục tăng bền vững trong nhiều năm tới. Quy định về chống phá rừng của EU  (EUDR) là yếu tố nhạy cảm điều tiết giá tăng hay giá giảm. Tuy nhiên, Việt Nam làm tốt vấn đề định vị vùng nguyên liệu và chứng minh được các vùng trồng không vi phạm quy định chống phá rừng của EU. Do vậy, khi quy định này có hiệu lực ngày 1/1/2027, các khách hàng EU được kỳ vọng sẽ mua nhiều cà phê Việt Nam hơn so với đối thủ và giá có thể tiếp tục tăng lên.

Ông nói thêm, nhiều năm nay, do giá cà phê thấp nên người nông dân không còn động lực để mở rộng diện tích cà phê. Tuy nhiên, tín hiệu tích cực là người nông dân đã nhận ra rằng họ cần quan tâm nhiều hơn về chất lượng để ngành có thể phát triển bền vững. 

Bên cạnh đó, cà phê hiện nay đối diện với biến đổi khí hâu, ảnh hưởng đến nguồn cung, từ đó tác động lên giá. 

“Ngành cà phê đang đối diện với rủi ro biến đổi khí hậu, khiến nguồn cung ngày càng cạn kiệt. Điều này khiến giá cà phê sẽ tiếp tục tăng trưởng”, ông Hiệp nhận định.

Về phía nhu cầu, ông Hiệp cho rằng tiêu thụ đang dần tăng lên, đặc biệt là tại Trung Quốc. 10 năm trở lại đây, nhiều người Trung Quốc, đặc biệt giới trẻ có xu hướng thay trà bằng cà phê và tốc độ tăng trưởng rất lớn. Hiện nay mức độ tiêu thụ cà phê của Trung Quốc khoảng 0,2 kg/người/năm, so với Việt Nam là 1,2 kg và một số quốc gia là 3-4 kg/năm.

"Đến năm 2030, chỉ cần mỗi đầu người Trung Quốc tiêu thụ khoảng 0,5 kg cà phê/năm trong khi nguồn cung ngày càng hạn hẹp thì cà phê sẽ không bao giờ có chuyện 30.000 - 40.000 đồng/kg như trước đây nữa. Lúc này người nông dân - nhà xuất khẩu - nhà rang xay cần ngồi lại vào nhau để tính toán được một mức giá mà tại đó các bên đều có lợi nhuận hợp lý”, ông Hiệp cho biết.

Mỹ xoá bỏ thuế nhập khẩu - động lực cho giá cà phê

Một trong những sự kiện được cho là động lực giữ giá cà phê ở mức cao là việc Mỹ xoá mức thuế nhập khẩu 40% cho Brazil, đối thủ cạnh tranh lớn với Việt Nam trên thị trường cà phê. 

Mỹ là thị trường nhập khẩu cà phê lớn thứ 3 của Việt Nam sau (EU và Nhật Bản) xét theo kim ngạch trong 10 tháng đầu năm, chiếm tỷ trọng 5%. 

Theo số liệu Cục Hải quan Việt Nam, xuất khẩu cà phê sang Mỹ trong tháng 10 giảm mạnh 30% xuống 3.846 tấn trong bối cảnh các tỉnh mới bước vào thời kỳ thu hoạch cà phê của nhiên vụ 2025 - 2026 (1/10/2025 đến 30/9/2026). Điều này khiến kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ giảm 30% xuống 19 triệu USD.

Tuy nhiên, tính chung 10 tháng qua, lượng hàng xuất khẩu sang Mỹ tăng 10% và kim ngạch tăng 46% lên lần lượt 74.680 tấn và 406 triệu USD. Có được điều này nhờ giá bán tăng mạnh tới 61% lên 5.449 USD/tấn. 

Lãnh đạo Vicofa cho biết người Mỹ vốn quen dùng cà phê arabica và thường nhập khẩu nhiều từ Brazil, Colombia. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý thời gian qua, đặc biệt là tháng 9, lượng cà phê xuất robusta của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ tăng mạnh.

Điều này thể hiện người Mỹ bắt đầu quen dùng với sản phẩm cà phê robusta Việt Nam. Bên cạnh đó, so sánh với một số nước Nam Mỹ, cà phê robusta của Việt Nam vẫn rẻ hơn. Đây cũng là một trong những lý do năm nay cà phê robusta Việt Nam tăng trưởng mạnh ở thị trường Mỹ. 

Theo số liệu của Cục Hải quan, riêng trong tháng 9, Việt Nam xuất khẩu hơn 5.500 tấn cà phê sang Mỹ, tăng gần gấp đôi so với tháng 8 và cao gấp hơn 2,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái. 

“Tại sao lúc này người Mỹ mới dùng cà phê robusta của Việt Nam? Câu trả lời đến từ việc chính sách thuế quan của ông Trump. Trước đó, khi Mỹ duy trì chính sách thuế đối với Brazil lên tới 50%, người tiêu dùng sẽ phải mức giá quá đắt cho ly cà phê của mình”, ông Hiệp cho biết

Ông nói thêm, trong bối cảnh hiện tại người Mỹ đang phải đối mặt với những vẫn đề như lạm phát tăng cao, tình trạng thất nghiệp diễn ra ở nhiều nơi. Người Mỹ đang quay sang dùng cà phê Việt Nam. Đây là cơ hội để cho người Mỹ bắt đầu quen với gu cà phê Việt Nam. Họ sẽ được thưởng thức ly cà phê ngon nhưng chỉ cần bỏ ra số tiền hợp lý. Do vậy dư địa cà phê Việt Nam vào thị trường Mỹ còn rất lớn.

“Điều quan trọng nhất lúc này là doanh nghiệp và người sản xuất cần phải làm là xây dựng chất lượng, vùng trồng tốt, thương hiệu cà phê thật tốt để phục vụ tại thị trường Mỹ”, ông Hiệp nói.