Giá heo hơi lao dốc vì dịch bệnh

Giá heo hơi liên tục giảm mạnh kể từ tháng 5 đến nay. Tính đến ngày 1/8, giá hơi hơi trung bình của cả nước khoảng 62.000 đồng/kg, giảm 22% so với mức đỉnh hơn 3 năm thiết lập hồi tháng tháng 3. Trong đó, miền Bắc là khu vực có giá cao nhất trong ba miền với 63.000 đồng/kg. 

Lý giải cho diễn biến này, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Trọng, Nguyên Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi cho biết việc giá heo hơi liên tục giảm mạnh trong thời gian qua là do tình hình dịch tả heo Châu Phi diễn biến phức tạp. Nhiều hộ dân bán heo để “chạy dịch”, do đó nguồn cung ra ngoài thị trường tăng lên trong khi nhu cầu vẫn yếu. 

Theo báo cáo của Cục Chăn nuôi và Thú y, tính từ đầu năm đến ngày 22/7, cả nước đã xảy ra 636 ổ dịch tại 30/34 tỉnh, thành phố. Số heo mắc bệnh là 42.349 con, số heo chết, buộc tiêu hủy là 43.375 con, tương đương gần 50% so với cả năm 2024. 

Tính đến cuối tháng 7, vẫn còn 256 ổ dịch tại 26 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày. Cơ quan này cho biết trong tháng 6 và 7/2025 dịch bệnh dịch tả heo Châu Phi gia tăng tại các tỉnh phía Bắc (Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Nội…) và duyên hải miền Trung (Quảng Ngãi, Quảng Trị…).

Cục Chăn nuôi và Thú y nhận định bệnh dịch tả heo Châu Phi đang có chiều hướng gia tăng, chủ yếu là tái phát các ổ dịch cũ, phát sinh ở loại hình chăn nuôi quy mô nhỏ (bình quân 50- 60 con/ ổ dịch) tại các hộ gia đình nơi có điều kiện chăn nuôi không đảm bảo an toàn sinh học.

Cơ quan này cảnh báo nguy cơ dịch bệnh tiếp tục phát sinh và lây lan trong thời gian tới là rất cao, nguyên nhân chủ yếu do chăn nuôi nhỏ lẻ còn khá phổ biến, chiếm tỷ lệ cao, không bảo đảm an toàn sinh học.

Bên cạnh đó, mặc dù đã có vắc xin dịch tả heo Châu Phi phòng bệnh cho heo thịt, nhưng nhiều người nuôi vẫn chủ quan không tiêm phòng cho đàn vật nuôi, còn tâm lý ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ vắc xin của nhà nước. Các trang trại lớn chủ động tiêm phòng, áp dụng biện pháp an toàn sinh học đều không phát sinh dịch bệnh.

Hiện tượng người chăn nuôi giấu dịch, khi đàn vật nuôi có dấu hiệu nghi mắc bệnh thường không thông báo cho chuyên môn thú y, chính quyền địa phương để được hỗ trợ điều trị, xử lý mà bán chạy heo, vứt xác ra môi trường làm dịch bệnh lây lan rộng.

Hiện nay, thời tiết biến đổi thất thường, đặc biệt hiện nay bước vào mùa mưa, bão tại các tỉnh miền Bắc, kết hợp với hiện tượng người nuôi, vận chuyển thiếu ý thức vứt xác heo bệnh xuống sông, kênh mương ... làm phát tán virus dịch tả heo Châu Phi theo dòng nước, gây ô nhiễm môi trường…

Ông Trọng cho biết mặc dù hiện này đã có chính sách hỗ trợ cho người dân khi tiêu huỷ nhưng mức tiền vẫn chưa đủ cao và nhiều người lựa chọn việc bán chạy hoặc vất xác heo chết bừa bãi.

“Mức hỗ trợ của Nhà nước đối với heo bị tiêu huỷ do bị dịch tả heo Châu Phi hiện nay khoảng 40.000 đồng/kg, trong khi bán chạy thì cũng được 50.000 - 55.000 đồng/kg. Nếu không bán chạy thì họ cũng phải mất chi phí khâu chôn cất, tiêu huỷ. Do đó, nhiều hộ vất xác heo ra ngoài môi trường. Việc bán chạy và vất xác heo chết ra ngoài môi trường rất nguy hiểm, càng khiến tình hình dịch bệnh thêm phức tạp”, ông Trọng nói.

Đối với việc tiêm vắc xin, theo ông vẫn còn nhiều bất cập. Mức giá khoảng 60.000 đồng/liều hiện nay vẫn cao nên nhiều người còn e ngại. Ngoài ra còn có các chi phí khác. 

“Để tiêm cho heo thịt phải đảm bảo không có con nào dương tính với virus dịch tả heo Châu Phi. Nhưng để làm được điều đó thì phải lấy mẫu máu để phân tích, rất tốn kém”, ông Trọng cho biết. 

Do đó, theo ông, để đẩy nhanh việc khống chế dịch bệnh, cần có cơ chế hỗ trợ cho các hộ chăn nuôi phù hợp. Trong đó, mức hỗ trợ tiêu huỷ cần nâng lên 50.000 đồng/kg - tức gần bằng chi phí nuôi của các hộ nhỏ lẻ. Hiện tại chi phí nuôi heo của các hộ nhỏ lẻ dao động trong khoảng 50.000 - 55.000 đồng/kg, còn các doanh nghiệp khoảng 48.000 đồng/kg. 

Ngoài ra, theo ông các địa phương cũng nên tính đến việc hỗ trợ ban đầu cho người dân chi phí để tiêm vắc xin. “Nếu vắc xin được sử dụng phổ biến và các hộ chăn nuôi thấy hiệu quả thì sau này họ cũng sẽ sẵn sàng hơn trong việc bỏ tiền ra để tiêm”, ông Trọng nhận định. 

Đến nay, Việt Nam có 3 loại vắc xin dịch tả heo Châu Phi được lưu hành tại Việt Nam là NAVET-ASFVAC; AVAC ASF LIVE và Dacovac-ASF2. 

Cục Chăn nuôi và Thú y cho biết các doanh nghiệp đã sản xuất và cung ứng ra thị trường 7,8 triệu liều vắc xin phòng bệnh dịch tả heo Châu Phi.

Theo báo cáo sơ bộ của cơ quan quản lý chuyên ngành các địa phương, trong giai đoạn từ năm 2023 đến năm 2025 đã có hơn 1 triệu con heo được tiêm phòng vắc xin dịch tả heo Châu Phi tại 45 tỉnh, thành phố. Số heo bị chết sau khi tiêm phòng chiếm tỷ lệ thấp, chỉ khoảng 0,1% (988 con heo).

Nguyên nhân là phần lớn số heo này đã nhiễm virus thực địa từ trước hoặc sức đề kháng bị suy giảm vì mắc các bệnh do Escherichia coli, PCV2. 

Kết quả sử dụng vắc xin dịch tả heo Châu Phi của các địa phương thời gian qua cho thấy vắc xin có hiệu lực và hiệu quả trong phòng bệnh dịch tả heo Châu Phi, nhờ đó đã cơ bản kiểm soát được dịch bệnh dịch tả heo Châu Phi trên đàn heo và tăng tái đàn, cung ứng sản phẩm thịt heo cho người tiêu dùng.

Giá heo hơi có thể tăng vào cuối năm?

Nhận định về giá heo hơi trong thời gian tới, ông Trọng cho rằng nửa cuối năm nay xu hướng sẽ tăng lên. Theo đó, nguồn cung giảm do ảnh hưởng bởi dịch tả heo Châu Phi đi kèm với nhu cầu cuối năm tăng lên là những yếu tố hỗ trợ giá mặt hàng này trong thời gian tới. 

Tuy nhiên, theo ông mức tăng sẽ không đột biến như giai đoạn 2020 - 2021 vì người tiêu dùng thời gian qua cũng đã đa dạng hoá thực phẩm. 

“Mức độ tăng giá sẽ không quá nhiều vì người tiêu dùng có nhiều lựa chọn và lượng hàng nhập khẩu cũng sẽ tăng lên để cân đối lại nguồn cung. Ngoài ra, 16 doanh nghiệp chăn nuôi vẫn đang ổn định đàn heo. Đặc biệt, theo báo cáo của Cục Chăn nuôi và Thú y, cả nước hiện có khoảng 3 triệu con nái nên việc tái đàn không quá lo ngại”, ông Trọng nói. 

Theo số liệu của Cục Xuất nhập khẩu, trong 5 tháng đầu năm nay, nhập khẩu thịt heo tươi ướp lạnh hoặc đông lạnh đạt 56,1 nghìn tấn, với trị giá 149,66 triệu USD, tăng 77,7% về lượng và tăng 112,3% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024.

Giá trung bình nhập khẩu thịt heo tươi ướp lạnh hoặc đông lạnh về Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 ở mức 2.661 USD/tấn, tăng 19,5% so với 5 tháng đầu năm 2024. 

5 tháng đầu năm 2025, Việt Nam nhập khẩu thịt heo từ 19 thị trường, tăng thêm 2 thị trường so với 4 tháng đầu năm 2025, trong đó Nga tiếp tục là thị trường lớn nhất, chiếm 50,45% tổng lượng thịt heo nhập khẩu.