Vào một buổi sáng ở Jakarta, tài xế Indonesia trong bộ đồng phục màu xanh của Xanh SM đứng trước chiếc xe điện VinFast, thử nghiệm dịch vụ mới sắp ra mắt. Một khoảnh khắc tưởng chừng đơn giản, nhưng lại đánh dấu bước ngoặt quan trọng cho một thương hiệu taxi điện Việt Nam đang mở rộng tầm ảnh hưởng ra ngoài biên giới.

Indonesia, với hơn 270 triệu dân và thủ đô Jakarta luôn chật kín xe cộ, là một thị trường không dễ dàng nhưng đầy tiềm năng. Đây là nơi xe điện không chỉ là lựa chọn cá nhân mà còn gắn liền với các chính sách giảm khí thải của chính phủ. Việc Xanh SM chọn Indonesia để mở rộng hoạt động là một bước đi chiến lược nhưng cũng đầy thách thức.

“Nghe bác tài đọc chữ Xanh SM mà ấm lòng, cảm giác vui và hào hứng khó tả”, ông Nguyễn Văn Thanh, Tổng Giám đốc GSM, chia sẻ trên trang cá nhân. 

Hãng taxi điện này dự kiến ra mắt tại Jakarta vào năm 2024, hợp tác với startup kỳ lân GoTo Gojek Tokopedia, một trong những nền tảng công nghệ lớn nhất khu vực.

Thỏa thuận hợp tác bao gồm việc hỗ trợ tài xế của Gojek chuyển đổi sang xe điện và mang đến cho người tiêu dùng Indonesia cơ hội sử dụng dịch vụ di chuyển bằng xe điện của VinFast – thương hiệu ô tô điện thuộc cùng hệ sinh thái.

Không thể tách rời khỏi Xanh SM, VinFast là một trong những động lực chính hỗ trợ cho kế hoạch mở rộng này. 

Sau hơn 9 tháng tham gia thị trường Indonesia, VinFast đã bàn giao hai mẫu xe điện VF 5 và VF e34 trong sự kiện Gaikindo Jakarta Auto Week. VF 5, với kích thước nhỏ gọn và khả năng tiết kiệm chi phí vận hành, đang thu hút sự quan tâm đáng kể từ người dùng.

Bà Nguyễn Thùy Linh, Tổng Giám đốc VinFast Indonesia, chia sẻ rằng mẫu xe này phù hợp với đặc thù giao thông tại Jakarta. 

VF 5 có thể di chuyển tự do trên mọi tuyến đường mà không chịu hạn chế theo biển số chẵn – lẻ như xe xăng, mang lại sự linh hoạt cần thiết cho người dùng. Đây chính là điểm sáng trong chiến lược tiếp cận thị trường của VinFast.

Chưa dừng lại ở đó, VinFast dự kiến ra mắt thêm mẫu xe điện mini VF 3 trong quý I/2025. Đây là một phân khúc đầy cạnh tranh tại Indonesia, nơi Wuling Air EV đang thống trị với 75% thị phần. VF 3, với thiết kế tương tự Suzuki Jimny, sẽ phải đối mặt với một thị trường đầy thách thức.

Theo các báo cáo, trong năm 2022, chỉ riêng Wuling Air EV đã bán được hơn 11.000 chiếc, một con số áp đảo trong phân khúc xe điện mini. Điều này cho thấy thị trường đang chịu sự thống trị của các thương hiệu đã sẵn chỗ đứng.

Với mục tiêu đạt 2,5 triệu người dùng xe điện vào năm 2025, chính phủ Indonesia đã đưa ra nhiều chính sách ưu đãi hấp dẫn, từ giảm thuế giá trị gia tăng xuống 1% đến miễn thuế nhập khẩu cho các nhà sản xuất cam kết đầu tư nội địa. 

Tuy nhiên, xe điện hiện chỉ chiếm chưa tới 1% tổng số ô tô lưu hành, cho thấy việc thay đổi thói quen tiêu dùng vẫn là một thách thức lớn.

Đây còn là nơi mà các gã khổng lồ như Tesla, BYD và Hyundai đã sớm đặt nền móng. Trong đó, BYD - hãng xe điện lớn nhất Trung Quốc - đã ký thỏa thuận với chính phủ Indonesia để xây dựng nhà máy sản xuất xe điện và pin, tận dụng nguồn nguyên liệu thô phong phú của quốc gia này.

Indonesia sở hữu tới 22% – 24% trữ lượng niken toàn cầu, một thành phần thiết yếu trong sản xuất pin lithium-ion. Chính phủ Indonesia còn giảm mạnh thuế nhập khẩu và thuế giá trị gia tăng để khuyến khích các hãng xe đầu tư. Nhưng đi kèm các ưu đãi là những điều kiện khắt khe: tỷ lệ nội địa hóa linh kiện phải đạt ít nhất 40% vào năm 2026 để các hãng xe được nhận ưu đãi.

Xanh SM là thương hiệu taxi điện mới chỉ ra mắt vào tháng 3/2023 tại Việt Nam, nhưng đã nhanh chóng vươn lên nắm giữ 18,17% thị phần trong nước. Với mạng lưới tại 36 tỉnh thành, hãng đã chứng minh được tiềm năng phát triển ở thị trường nội địa trước khi đặt bước chân đầu tiên ra nước ngoài.

Indonesia có thể là bước đi lớn nhất trong hành trình này, nhưng chắc chắn không phải là bước cuối cùng. Với những nỗ lực toàn cầu hóa của VinFast, từ việc thiết lập showroom tại Mỹ, Canada đến ra mắt xe tại Trung Đông, Xanh SM có cơ hội tận dụng sức mạnh từ hệ sinh thái để tiếp tục mở rộng ở các thị trường này.

Nhưng để thực sự thành công, hãng sẽ cần nhiều hơn là những sản phẩm tốt - đó phải là sự thấu hiểu thị trường, sự kiên nhẫn trong việc xây dựng lòng tin, và một chiến lược linh hoạt để thích nghi với thay đổi.