Hiện trên thị trường bán lẻ, ngoài hệ thống WinMart có nguồn hàng từ các trang trại Wineco, thì các chuỗi khác đều phải phụ thuộc nguồn thực phẩm tươi sống thông qua các nhà cung cấp địa phương. Những nhà cung cấp này phải ký kết bao tiêu vùng trồng ở các nguồn nguyên liệu lớn mới đủ nguồn hàng cung ứng.

Tuy nhiên, Bách Hoá Xanh đã có một cách làm khác nhằm cải thiện lợi nhuận gộp, đó là thu mua trực tiếp thực phẩm tươi sống từ nhà sản xuất, tích cực đàm phán để có giá rẻ hơn. 

Cách Bách Hoá Xanh thu mua hàng

Thời điểm năm 2019, khi đó ông Trần Kinh Doanh còn đang điều hành chuỗi Bách Hoá Xanh tiết lộ biên lãi gộp của chuỗi này cao hơn cả chuỗi cửa hàng điện thoại và điện máy. Ông Doanh cho biết lãi gộp Bách Hoá Xanh sẽ còn tiếp tục tăng nhưng không bằng cách tăng giá mà bằng mua hàng hiệu quả, cắt chi phí trung gian.

Bách Hoá Xanh đã nhập khẩu trực tiếp hàng hoá để giảm giá vốn. Giá nhập khẩu thường thấp hơn thị trường từ 10% đến 30%. 

Không chỉ ông Doanh, cũng trong năm 2019, Giám đốc mua hàng của Bách Hoá Xanh đã chia sẻ với chúng tôi rằng thông thường thực phẩm trước khi tới tay người tiêu dùng phải qua nhiều khâu trung gian như công ty nhập khẩu, thương lái, tiểu thương ở chợ hoặc nhà bán lẻ.

“Người tiêu dùng là điểm dừng cuối cùng nên giá thành bị đội lên nhiều trong khi độ tươi lại giảm, tùy thuộc thời gian "ghim hàng" ở các trạm trung gian”, người này nói. Trong khi Bách Hoá Xanh có cách làm riêng đó là nhập khẩu trực tiếp, rút ngắn đường đi của thực phẩm về siêu thị nên giá thành hợp lý hơn.

Chiến lược tối ưu hoá lợi nhuận nhờ lấy hàng trực tiếp từ nhà sản xuất, không qua bất kỳ kênh nào của Bách Hoá Xanh liên tục được áp dụng qua các năm.

Tháng 7 năm ngoái, chia sẻ với Thanh Niên, đại diện Bách Hoá Xanh cho biết họ thu mua rau VietGap ở nhiều vùng trồng khác như: Gò Công Cần Thơ, An Giang… Sản phẩm thu mua trực tiếp từ các vùng trồng sẽ được đưa về các trạm, kho ở chính địa phương rồi từ đó vận chuyển về các siêu thị.

"Mua hàng trực tiếp từ vùng nguyên liệu đầu tiên là để bảo đảm chất lượng theo đúng yêu cầu, thứ hai là cắt giảm khâu trung gian nhằm giảm chi phí. Đây là mô hình có lợi cho cả người sản xuất, người tiêu dùng cũng như doanh nghiệp. Sản phẩm ngày nào được tiêu thụ gói gọn trong ngày hôm đó, không bán hàng tồn. Đó là lý do cuối ngày chúng tôi luôn có chương trình giảm giá mạnh”, phía Bách Hoá Xanh thông tin.

Đẩy mạnh chiến lược này nhằm giảm giá thành các mặt hàng tươi sống, đầu năm nay, Bách Hoá Xanh cũng ký kết chiến lược với tập đoàn Minh Phú nhằm đưa các dòng sản phẩm tôm xuất khẩu vào hệ thống 1.700 cửa hàng bán lẻ tạp hoá của mình.

Bách Hoá Xanh cho biết trong nửa năm hợp tác, đơn vị này đã bán ra 1.300 tấn tôm ra thị trường, doanh thu đạt hơn 220 tỷ đồng. Mục tiêu trong năm nay của Bách Hoá Xanh đối với sản phẩm tôm Minh Phú là 3.000 tấn và doanh thu đạt 500 tỷ đồng.

Ngoài việc nghiên cứu và lựa chọn các nhà cung cấp đầu không qua trung gian để tiết kiệm tối đa chi phí, Bách hóa Xanh còn sử dụng nhiều các chiến lược khác như: chiến lược “giá có” giúp tạo cảm giác tiết kiệm cho khách hàng bằng cách định giá hợp lý cho các sản phẩm thiết yếu.

Có thể thấy mục tiêu của những chiến lược này là khuyến khích người tiêu dùng mua sắm nhiều hơn nhờ vào việc cảm thấy họ đang mua được sản phẩm với giá tốt, từ đó thúc đẩy doanh số bán hàng.

Theo Bách Hoá Xanh, thực phẩm tươi sống là động lực tăng trưởng cho họ trong 11 tháng đầu năm. Báo cáo tài chính ghi nhận lũy kế 11 tháng, Bách Hoá Xanh đạt gần 37.400 tỷ đồng doanh thu, tăng 32% so với cùng kỳ. Công ty có lãi từ quý II/2024.

Từng có lỗ hổng trong quy trình thu mua

Cuối năm 2021, Bách Hoá Xanh công bố thay CEO Trần Kinh Doanh. Đầu năm 2022, chuỗi bán lẻ tạp hoá của Đầu tư Thế Giới Di động thông báo dừng mở mới để để tập trung cải thiện nền tảng vận hành và tối ưu hoá hoạt động. 

Thực tế không phải đến thời điểm đó những nhược điểm của mô hình Bách Hoá Xanh mới bộc lộ và Thế Giới Di Động phải tạm dừng cuộc chơi để sắp xếp lại. Ngay từ quý I/2021, trong cuộc họp với các nhà đầu tư, ông Trần Kinh Doanh đã chỉ ra những lỗ hổng trong hoạt động kinh doanh của chuỗi này.

Ông Doanh cho hay công tác logistics cho ngành bách hoá rất phức tạp. Đơn cử, sản lượng luân chuyển hàng hoá của Thế Giới Di Động và Điện Máy Xanh trong một tháng chỉ là 1,5 - 2,5 triệu sản phẩm thì tại Bách Hoá Xanh, con số này lên tới 150 triệu sản phẩm. "Tăng doanh thu từ tối ưu diện tích cửa hàng cũng không có nghĩa lý gì nếu nguồn hàng không được đưa đến đầy đủ và kiểm soát chặt chẽ", ông Doanh khi ấy nhận định.

Cựu CEO cho biết công ty đang gặp trục trặc trong khâu kiểm soát cung ứng hàng hoá, dẫn tới hoạt động mua hàng và phân phối tới các cửa hàng Bách Hoá Xanh không được tốt.

Đến hiện tại, dường như Bách Hoá Xanh đã khắc phục được điểm yếu này. Tại cuộc họp cập nhật tình hình kinh doanh tháng 7, ông Phạm Văn Trọng - Tổng Giám đốc Bách Hoá Xanh, nói thời gian qua đã tăng doanh thu mỗi cửa hàng, cải thiện lợi nhuận nhờ tập trung vào hai hành động lớn là giảm chi phí vận hành tại cửa hàng và chi phí logistics.

Về chi phí logisitics, ông Trọng nói Bách Hoá Xanh đã đạt được con số đề ra từ đầu năm, nhờ giảm diện tích kho nhưng vẫn đáp ứng tăng trưởng doanh thu, đồng thời giảm thời gian di chuyển và tăng khả năng làm đầy mức tải xe khi đi trên đường. 

Vị CEO cho biết, sức tải hàng hóa trên xe đã được cải thiện hơn so với mức trung bình 60 - 70% của trước đây. Trong đó, tỷ lệ chi phí logistics của Bách Hoá Xanh hiện tại dưới 4%.