Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, Việt Nam xuất khẩu hơn 121.000 tấn sắn và các sản phẩm từ sắn với trị giá 56,74 triệu USD trong tháng 9. Con số này giảm 53,9% về lượng và giảm 53,7% về trị giá so với cùng kỳ do bị ảnh hưởng của mưa lũ và nhu cầu của Trung Quốc chậm.   

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn đạt 1,91 triệu tấn với trị giá hơn 879 triệu USD, giảm 10% về lượng và giảm 1,4% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái. 

Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn lớn nhất của Việt Nam khi chiếm hơn 90% sản lượng và giá trị. Tổng khối lượng xuất sang quốc gia này từ đầu năm đạt 1,76 triệu tấn (giảm 9,2%) với giá trị hơn 800 triệu USD (giảm 0,2%).  

Thực tế suy giảm này thậm chí còn diễn biến tiêu cực hơn ở hai công ty tinh bột sắn hàng đầu đang có giao dịch trên thị trường chứng khoán là Nông sản thực phẩm Quảng Ngãi (Mã: APF) và Lâm nông sản thực phẩm Yên Bái (Mã: CAP). 

Theo báo cáo quý III, APF vẫn ghi nhận doanh thu tăng trưởng 39% lên trên 1.400 tỷ đồng. Tuy nhiên giá vốn cao chiếm gần 94% doanh thu khiến biên lợi nhuận gộp co hẹp từ mức 8,6% cùng kỳ về mức 6,4% trong quý vừa qua. 

Thêm nữa, các chi phí tài chính cũng tăng vọt 63%, chi phí bán hàng hơn gấp rưỡi cùng kỳ và chi phí quản lý doanh nghiệp cũng cao hơn. Điều này khiến lãi sau thuế lao dốc 91% còn chưa đến 3 tỷ đồng trong kỳ vừa qua. 

Ban lãnh đạo lý giải do cạnh tranh mua nguyên liệu gay gắt nên làm giá nguyên liệu đầu vào tăng cao. Thêm nữa, giá bán sản phẩm liên tục giảm, từ đó dẫn đến chi phí giá vốn trên đơn vị sản phẩm tăng. 

Dù vậy, tính chung 9 tháng đầu năm, lợi nhuận công ty vẫn có thể duy trì bằng mức cùng kỳ do vẫn có kết quả tốt trong các tháng đầu năm (hưởng lợi lớn từ lãi chênh lệch tỷ giá), đạt mức hơn 134 tỷ đồng.  

Năm 2024, APF đặt mục tiêu doanh thu 6.700 tỷ đồng và lãi sau thuế 230 tỷ đồng. Như vậy, công ty đã hoàn thành được 80% chỉ tiêu doanh thu và 58% kế hoạch lãi cả năm sau 3 quý kinh doanh. 

APF được biết tới là một doanh nghiệp xuất khẩu lớn nhất trong lĩnh vực sản xuất tinh bột sắn; ngoài ra còn kinh doanh cồn Ethanol. Công ty có các nhà máy lớn tại miền trung và tây nguyên, sản phẩm chủ yếu xuất sang các nước châu Á. 

Một doanh nghiệp xuất khẩu sắn lớn tại miền Bắc là Lâm nông sản thực phẩm Yên Bái cũng có kết quả tiêu cực do giá vốn đầu vào cao. Công ty báo cáo lợi nhuận niên độ tài chính quý IV/2024 (tức quý III dương lịch) lao dốc 42% so với cùng kỳ còn gần 6 tỷ đồng, bất chấp doanh thu vẫn tăng trưởng cao đạt 235 tỷ đồng.

Tính chung cả niên độ, công ty ghi nhận doanh thu giảm nhẹ về khoảng 590 tỷ đồng nhưng lợi nhuận lại bốc hơi 73% so với cùng kỳ, xuống còn 31 tỷ đồng. Đây là mức lãi thấp nhất 4 năm và chỉ đạt 44% kế hoạch cả năm. 

Xét theo cơ cấu, mảng "xương sống" là tinh bột sắn của CAP vẫn tăng trưởng doanh thu nhẹ 1% đạt 302 tỷ đồng. Trong khi các sản phẩm giấy đế và giấy vàng mã sụt giảm nghiêm trọng, chỉ đạt 43 tỷ đồng (giảm 31%) và 30 tỷ đồng (giảm 10%).  

CAP tiền thân là Nhà máy giấy Yên Bái được thành lập năm 1972, sau đó mở rộng kinh doanh nhiều mặt hàng nông sản, hiện sắn là sản phẩm chủ lực của công ty với thị trường xuất khẩu chủ yếu qua Trung Quốc.  

Hay Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển thực phẩm Hồng Hà (Mã: HSL) tương tự ghi nhận lợi nhuận giảm sâu 25% về dưới 1,3 tỷ đồng trong quý III, chủ yếu do quy mô doanh thu suy giảm phân nửa so với cùng kỳ năm ngoái chỉ còn 18 tỷ đồng.