Ngày 13/9, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã chốt mức thuế suất 100% đối với xe điện, 50% với pin năng lượng mặt trời và 25% với thép, nhôm, pin xe điện và khoáng sản quan trọng từ Trung Quốc. Quyết định trên sẽ có hiệu lực kể từ ngày 27/9. 

Thuế suất 50% áp lên bán dẫn, giờ đây bao gồm cả tấm silicon và polysilicon dùng trong pin năng lượng mặt trời, sẽ có hiệu lực từ năm 2025. Các sản phẩm pin lithium-ion, khoáng sản và linh kiện không dùng trong xe điện sẽ chịu thuế 25% kể từ ngày 1/1/2026. 

Như vậy, chính phủ Mỹ đã kết thúc đợt xem xét thuế suất áp lên hàng hóa Trung Quốc do cựu Tổng thống Donald Trump khởi xướng. Những điều chỉnh mới gần như giữ nguyên các mức thuế tăng thêm do Tổng thống Joe Biden công bố hồi tháng 5/2024. 

Ngoài ra, chính quyền ông Biden cũng duy trì mức thuế suất trị giá 300 tỷ USD được ông Trump áp đặt lên hàng hóa Trung Quốc. Những sản phẩm chịu thuế bao gồm đồ chơi, áo phông, bộ định tuyến internet, máy móc công nghiệp … với mức thuế suất từ 7,5 đến 25%. 

Trước đó, các nhà sản xuất ô tô của Mỹ từng kêu gọi chính phủ hạ thuế đối với graphite và khoáng sản quan trọng. Hiện nay, ngành công nghiệp ô tô Mỹ vãn phụ thuộc vào nguồn cung những sản phẩm này từ Trung Quốc. 

Động thái của chính phủ Mỹ đã gây ra nhiều quan điểm trái chiều, cho rằng việc tăng thuế sẽ khiến chuỗi cung ứng bị gián đoạn, ảnh hưởng tới cả những lĩnh vực như bán dẫn. Đồng thời, có ý kiến cho rằng thuế quan cũng không thể ngăn chặn hàng hóa Trung Quốc liên tục đổ ra thị trường toàn cầu. 

Chủ tịch Hội đồng Công nghiệp Công nghệ Thông tin Jason Oxman cho biết trong một tuyên bố: "Kể từ khi (thuế quan được) áp dụng, tổng chi phí cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ là 221 tỷ USD, trong khi không thay đổi được các chính sách và hoạt động thương mại đáng lo ngại của Trung Quốc". 

"Với thông báo ngày hôm nay, USTR một lần nữa dựa vào công cụ thuế quan thô sơ và kém hiệu quả mà không có giải pháp nào để tăng sự hiệu quả cho chúng”, ông Oxman nói thêm. 

Tuy nhiên, bà Lael Brainard, cố vấn kinh tế hàng đầu của Nhà Trắng, nói với Reuters rằng quyết định trên được đưa ra để đảm bảo rằng ngành công nghiệp xe điện của Mỹ có thể đang dạng hóa khỏi chuỗi cung ứng dựa vào Trung Quốc. 

Bà cho biết thuế quan “cứng rắn, có chọn lọc” là cần thiết để chống lại những khoản trợ cấp của chính phủ Trung Quốc và chính sách tạo ra năng lực sản xuất dư thừa. Washington đang đầu tư hàng trăm tỷ USD để trợ cấp cho những lĩnh vực như xe điện, năng lượng mặt trời và chất bán dẫn. 

“Mức thuế quan 100% đối với xe điện phản ánh lợi thế chi phí rất lớn mà xe điện Trung Quốc đang sử dụng để thống trị thị trường ô tô”, bà Brainard nói. 

Một phát ngôn viên của đại sứ quán Trung Quốc tại Washington cho biết mức thuế quan của Mỹ sẽ "phản tác dụng". Đồng thời, người này nói thêm rằng thuế quan cũng sẽ không thể kìm hãm Trung Quốc và giải quyết các vấn đề công nghiệp của Mỹ.

"Trung Quốc kiên quyết phản đối điều này và sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích của chính mình", người phát ngôn cho hay.

Trong giai đoạn tranh cử, cả phe Dân chủ và Cộng hòa đều đang cố gắng thu hút cử tri bằng công cụ thuế quan. Trước đó, ông Trump đã tuyên bố sẽ áp thuế 60% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. 

Liên minh châu Âu và Canada cũng đang áp thuế lên xe điện của Trung Quốc. Trong đó, thuế suất tại Canada ở mức 100%.