Theo một lá thư nháp mà chính phủ Mỹ gửi cho các đối tác thương mại lớn, Tổng thống Donald Trump muốn các nước đưa ra những đề xuất tốt nhất chậm nhất vào thứ Tư (ngày 4/6).

Lá thư xuất hiện trong bối cảnh các quan chức Washington đang tìm cách đẩy nhanh tiến độ đàm phán với nhiều đối tác trước khi thời hạn tạm dừng thuế quan đối ứng kết thúc trong 5 tuần nữa.

Trong lá thư nháp, Mỹ yêu cầu các nước liệt kê những đề xuất tốt nhất trong một số lĩnh vực chính, bao gồm thuế quan, hạn ngạch mua hàng hoá công nghiệp và nông sản Mỹ và kế hoạch khắc phục mọi rào cản phi thuế quan.

Lá thư nháp cho biết Mỹ sẽ đánh giá các phản hồi trong vòng vài ngày và đưa ra “một vùng hạ cánh khả thi” có thể bao gồm một mức thuế đối ứng.

Không rõ quốc gia nào sẽ nhận được bức thư, nhưng bức thư hướng đến các nước đang đàm phán tích cực với Mỹ, theo Reuters. Gần đây, Mỹ đã tích cực đàm phán với Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Việt Nam, Ấn Độ và một số nước khác.

Lá thư nháp từ Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) cho thấy cách Tổng thống Trump muốn kết thúc các cuộc đàm phán khó khăn với hàng chục quốc gia sau khi ông tạm dừng thuế đối ứng vào ngày 9/4.

Tài liệu này cũng chỉ ra sự cấp bách bên trong chính quyền ông Trump khi họ phải hoàn thành các thoả thuận trước hạn chót ngày 9/7.

Trong khi các quan chức như cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett nhiều lần hứa hẹn rằng một số thoả thuận sắp hoàn thành, cho đến nay Mỹ chỉ mới đạt thoả thuận với một đối tác thương mại lớn là Anh.

Tuy nhiên, thoả thuận thương mại với Anh khá hạn chế, giống như một khuôn khổ cho các cuộc đàm phán đang diễn ra hơn là một thoả thuận hoàn chỉnh.

Một quan chức USTR cho biết các cuộc đàm phán vẫn đang diễn ra. “Các cuộc đàm phán hiệu quả với nhiều đối tác thương mại lớn vẫn đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng. Việc đánh giá tiến độ và các bước tiếp theo đều có lợi cho tất cả các bên”, vị này cho hay.

Chính sách thuế quan đầy tham vọng - và thường đi kèm với sự hỗn loạn - của ông Trump là trụ cột trong chương trình nghị sự kinh tế “Nước Mỹ trên hết” của chính quyền hiện tại.

Mục tiêu của chương trình nghị sự này là định hình lại các mối quan hệ thương mại của Mỹ, giảm thâm hụt thương mại hàng hoá và bảo vệ các ngành công nghiệp Mỹ.

Các nhà lập pháp Đảng Cộng hoà cũng hy vọng thuế quan sẽ giúp tăng nguồn thu của chính phủ liên bang và bù đắp chi phí mà dự luật cắt giảm thuế có thể gây ra. Dự luật cắt giảm thuế đã được Hạ viện thông qua và sẽ sớm được đem ra thảo luận tại Thượng viện.

Chính sách thuế quan của ông Trump đã đưa các nhà đầu tư lên một chuyến tàu lượn siêu tốc. Thị trường chứng khoán Mỹ từng lao dốc nặng nề khi chính quyền vị tổng thống đưa ra nhiều thông báo thuế quan trong các tháng 2, 3 và 4.

Đến tháng 5, giá cổ phiếu ghi nhận nhận đợt tăng mạnh nhất kể từ tháng 11/2023 khi ông Trump giảm bớt lời đe doạ về thuế quan và các quan chức cấp dưới nỗ lực theo đuổi các cuộc đàm phán với các nước.

Giữa lúc đó, tính hợp pháp của chính sách thuế quan đang bị đặt dấu chấm hỏi. Hôm 28/5, Toà án Thương mại Quốc tế phán quyết rằng ông Trump đã vượt quá thẩm quyền khi áp dụng Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế để áp đặt thuế quan.

Toà án ra lệnh dừng vĩnh viễn hầu hết mức thuế mà ông Trump đã áp đặt và cấm sửa đổi chúng trong tương lai. Một hội đồng gồm ba thẩm phán cho Nhà Trắng 10 ngày để dừng thuế quan. 

Chưa đầy 24 giờ sau, một toà án phúc thẩm liên bang đã tạm dừng quyết định của Toà án Thương mại Quốc tế. Các chính sách thuế quan là trung tâm của cuộc tranh chấp pháp lý vẫn sẽ có hiệu lực trong khi toà phúc thẩm nghiên cứu vụ việc.