(Ảnh minh hoạ: Reuters)
Thời gian gần đây, tài sản mã hoá ngày càng nhận được sự quan tâm từ Chính phủ. Hàng loạt chỉ thị, kế hoạch hành động đã được ban hành nhằm xây dựng hành lang pháp lý và thúc đẩy sự phát triển lĩnh vực mới này.
Với vai trò trung gian tài chính và quản lý tài sản, ngành ngân hàng được kỳ vọng sẽ đóng vai trò then chốt trong việc định hình tương lai của tài sản mã hoá tại Việt Nam.
Một bước tiến quan trọng là việc Bộ Tài chính đang xây dựng Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về thí điểm phát hành và giao dịch tài sản mã hóa, dự kiến được ban hành trong tháng 8/2025.
Theo dự thảo, tổ chức vận hành sàn giao dịch tài sản số phải có vốn tối thiểu 10.000 tỷ đồng. Trong đó, ít nhất 35% vốn phải do từ hai tổ chức trở lên thuộc nhóm ngân hàng, công ty chứng khoán, quản lý quỹ, bảo hiểm hoặc công nghệ nắm giữ; 65% còn lại thuộc sở hữu các tổ chức, không chấp nhận cá nhân.
Lý giải về quy định trên tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam (VIF) diễn ra đầu tháng 6, ông Tô Trần Hoà, Phó Trưởng ban Phát triển thị trường Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cho biết đây là thị trường hoàn toàn mới, cần những nền tảng vững chắc về năng lực tài chính, công nghệ và quản trị.
"Năm nhóm tổ chức trên hiện đã có sẵn hệ thống, kinh nghiệm và năng lực cần thiết để hỗ trợ thị trường đi vào vận hành nhanh chóng, không phải mất thêm thời gian thử nghiệm", ông nói thêm.
Như vậy, quy định này vô hình trung tạo ưu thế cho những định chế tài chính có tiềm lực mạnh, trong đó ngân hàng là nhóm có khả năng tham gia lớn nhất. Hiện có tới 21 ngân hàng Việt Nam đang sở hữu vốn điều lệ vượt 10.000 tỷ đồng.
Song song với nỗ lực của Bộ Tài chính, Quốc hội cũng đã có động thái rõ ràng khi thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số vào tháng 6 vừa qua, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Đây được xem là dấu mốc quan trọng, chấm dứt nhiều năm mơ hồ về pháp lý, đồng thời khẳng định người dân nắm giữ tài sản mã hóa sẽ được pháp luật bảo vệ.
Theo báo cáo của Triple-A, Việt Nam hiện có khoảng 17 triệu người sở hữu tài sản mã hóa, chiếm 17,4% dân số và đứng thứ 7 thế giới năm 2024. Chainalysis ghi nhận dòng tiền giao dịch tại Việt Nam giai đoạn 2022–2024 lên tới hơn 100 tỷ USD mỗi năm.
Riêng năm 2023, các nhà đầu tư Việt đã thu về khoảng 1,2 tỷ USD lợi nhuận từ bitcoin và các đồng crypto khác, xếp thứ 3 toàn cầu sau Mỹ và Anh.
Việc ban hành khung pháp lý đối với tài sản mã hoá không chỉ là nhu cầu cấp thiết về quản lý, mà còn mở ra cơ hội để Việt Nam từng bước đáp ứng chuẩn mực quốc tế. Đây sẽ là bước đệm quan trọng để thị trường tài chính Việt Nam phát triển minh bạch, ổn định hơn trong tương lai.
Trong bối cảnh thị trường đầy tiềm năng này, các ngân hàng Việt Nam đã bắt đầu có động thái chuẩn bị. Một số "ông lớn" ngành ngân hàng bày tỏ sự quan tâm đến việc thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hoá tại Việt Nam và cho biết đang tìm hiểu, sẵn sàng tham gia khi tài sản mã hóa được công nhận với hành lang pháp lý rõ ràng.
Mới đây nhất, ngày 12/8, Tập đoàn Dunamu - đơn vị vận hành sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất Hàn Quốc Upbit, đã ký biên bản ghi nhớ (MOU) với Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) về việc hỗ trợ thành lập một sàn giao dịch tiền mã hoá tại Việt Nam.
Thoả thuận này được ký kết bên lề một diễn đàn kinh doanh được tổ chức vào ngày 12/8 quy tụ các nhà lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu từ Hàn Quốc và Việt Nam, Dunamu cho biết.
Theo thỏa thuận, Dunamu sẽ hỗ trợ MB thành lập một sàn giao dịch tiền mã hoá tại Việt Nam, cũng như thiết lập các khuôn khổ pháp lý liên quan đến tài sản ảo.
Dunamu cũng cho biết sẽ cung cấp các công nghệ khác nhau hiện đang được sử dụng trong sàn giao dịch tiền điện tử Upbit cùng với các chuyên gia về xây dựng cơ sở hạ tầng và quản lý nguồn nhân lực.
Trước đó, tại hội nghị nhà đầu tư tổ chức mới đây, ông Vũ Thành Trung – Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị MB tiết lộ ngân hàng đang mở rộng hệ sinh thái sang lĩnh vực kinh doanh tài sản số và hợp tác với đối tác top 3 thế giới trong lĩnh vực này.
“MB là ngân hàng có năng lực công nghệ tốt với hơn 2000 kĩ sư công nghệ và đầu tư lớn cho nền tảng. Việc mở rộng sang lĩnh vực kinh doanh tài sản số là điều tất yếu để 33 triệu khách hàng hiện tại của MB có đầy đủ các lựa chọn khi sử dụng hệ sinh thái của chúng tôi, không chỉ dừng ở các dịch vụ ngân hàng mà còn mở rộng đến chứng chỉ quỹ, cổ phiếu, trái phiếu… và tiến tới là tài sản số,” ông Trung nhấn mạnh.
Không riêng MB, một số ngân hàng tư nhân lớn cũng có kế hoạch tham gia thị trường tài sản số.
Tại đại hội cổ đông thường niên năm 2025, Techcombank là một trong những ngân hàng đã đề cập đến vấn đề tài sản số.
Khi được cổ đông hỏi về việc liệu ngân hàng có phát hành tài sản số, mở sàn giao dịch số hay tham gia vào cuộc chơi blockchain hay không, Chủ tịch HĐQT Techcombank, ông Hồ Hùng Anh, khẳng định đây là chiến lược quan trọng của nhiều tổ chức tài chính, trong đó có Techcombank.
"Nếu cơ hội mở ra và thị trường cho phép thì Techcombank đương nhiên sẽ tham gia và sở hữu những Platform (Sàn giao dịch tài sản mã hoá - PV) như vậy. Cụ thể tới đâu thì còn phụ thuộc vào vấn đề thời gian và khi nào có kết quả thì sẽ công khai", ông Hồ Hùng Anh nói.
Các ngân hàng Việt đang tỏ ra sẵn sàng trong tâm thế thận trọng với vấn đề tài sản số. (Ảnh: VPBank).
Cùng quan điểm với Techcombank, đại diện VPBank cũng khẳng định ngân hàng “không thể đứng ngoài cuộc” với vấn đề liên quan đến tài sản số mặc dù hoạt động này “rất mới, quan trọng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro”.
Ông Nguyễn Đức Vinh, Tổng Giám đốc VPBank, khẳng định nhà băng sẵn sàng tham gia và đang trong quá trình đánh giá, phân tích kỹ lưỡng, đồng thời tiếp xúc với các đối tác trong khi chờ cơ quan thẩm quyền phê duyệt. Đại diện VPBank nói thêm rằng vấn đề tài sản số cần được đánh giá cẩn trọng và sẽ thông tin vào thời điểm thích hợp.
Ngoài nhóm ngân hàng tư nhân, BIDV là ngân hàng có vốn nhà nước hiếm hoi nói về vần đề tài sản số trong kỳ Đại hội đồng cổ đông của mình.
Cụ thể, khi được hỏi về “định hướng tham gia xây dựng sàn giao dịch tài sản số”, ông Lê Ngọc Lâm, Tổng giám đốc BIDV khẳng định với vai trò một NHTM nhà nước, BIDV sẽ “tích cực tham gia cùng với các bộ ngành để triển khai các chính sách, cơ chế”.
Dù vậy, ông chia sẻ rằng sàn giao dịch tài sản số sẽ dành cho khối các doanh nghiệp tư nhân, do đó, BIDV không có kế hoạch hay chủ trương thành lập loại hình sàn giao dịch này. Bên canh đó, ông nhận định một sàn giao dịch tài sản số sẽ yêu cầu vốn và năng lực kỹ thuật rất lớn.
“Song chúng tôi sẽ tham gia vào thị trường với vai trò là một ngân hàng lớn như đã phục vụ thanh toán trên thị trường chứng khoán Việt Nam”, ông Lê Ngọc Lâm nói thêm.
Sự xuất hiện của hành lang pháp lý mới, cùng động thái từ các ngân hàng lớn, đang mở ra giai đoạn phát triển mới cho thị trường tài sản số tại Việt Nam. Tuy nhiên, việc tham gia sâu vào lĩnh vực này đòi hỏi sự thận trọng và chiến lược dài hạn, để vừa khai thác cơ hội, vừa kiểm soát được những rủi ro tiềm ẩn.
