Philippines sẽ tạm dừng nhập khẩu gạo trong vòng 60 ngày, bắt đầu từ ngày 1/9, nhằm hỗ trợ nông dân trong nước. Động thái được đánh giá là có thể tiếp tục gây áp lực lên giá gạo toàn cầu khi quốc gia nhập khẩu gạo hàng đầu thế giới rút lui khỏi thị trường, theo Bloomberg.

Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đã ban hành lệnh tạm ngừng nhập khẩu nhằm bảo vệ nông dân trước tình trạng giá lúa giảm sâu trong vụ thu hoạch đang diễn ra, theo thông cáo của Bộ trưởng Văn phòng Truyền thông Tổng thống Dave Gomez công bố hôm thứ Tư.

Thông báo được đưa ra sau khi Bộ trưởng Nông nghiệp Francisco Tiu Laurel Jr. kêu gọi tạm dừng nhập khẩu gạo và tăng thuế đối với mặt hàng này. Ông cho biết lượng gạo nhập khẩu đổ vào thị trường quá lớn đang gây thiệt hại cho nông dân, đồng thời đe dọa khiến các cơ sở xay xát nội địa phải ngừng hoạt động.

Động thái này đánh dấu bước ngoặt so với đầu năm nay, khi Philippines từng ban bố tình trạng khẩn cấp an ninh lương thực do giá gạo trong nước tăng vọt một cách bất thường, góp phần làm gia tăng lạm phát. Tuy nhiên, kể từ đó nguồn cung đã được cải thiện, kéo giá giảm xuống đối với loại lương thực chiếm khoảng 10% rổ hàng hóa tiêu dùng của nước này.

Biện pháp của Manila có thể khiến lượng cung dư thừa trên toàn cầu tăng thêm, trong bối cảnh giá gạo chuẩn tại châu Á đã rơi xuống mức thấp nhất trong 8 năm. Theo dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ hồi tháng trước, Philippines được kỳ vọng sẽ nhập khẩu 5,4 triệu tấn gạo trong niên vụ 2025–2026 – cao nhất trong số các quốc gia nhập khẩu lớn, vượt cả Việt Nam và Nigeria.

Cũng trong ngày thứ Tư, Thứ trưởng Nông nghiệp Arnel de Mesa cho biết thời gian tạm ngừng nhập khẩu 60 ngày trùng với vụ thu hoạch cao điểm trong nước, thời điểm nguồn cung nội địa được đánh giá là đủ đáp ứng nhu cầu.

Sản lượng lúa – thường được gieo trồng hai vụ mỗi năm – đạt 9,08 triệu tấn trong 6 tháng đầu năm. Chính phủ đặt mục tiêu sản lượng kỷ lục 20,46 triệu tấn trong cả năm 2025.

Tổng thống Marcos cho biết chưa phải lúc để bàn đến việc tăng thuế nhập khẩu gạo. “Chúng ta sẽ tiếp tục theo dõi và xem xét liệu có cần đến giải pháp đó hay không,” ông Gomez nói.

Năm ngoái, chính phủ Philippines đã hạ thuế nhập khẩu gạo từ 35% xuống 15% (áp dụng đến năm 2028) nhằm kiềm chế lạm phát. Giá gạo tại nước này đã giảm kỷ lục 15,9% trong tháng 7.

Bên cạnh đó, tồn kho gạo củaPhilippines hiện cũng đang ở mức cao. Lượng gạo tồn kho của Philippines tính đến tháng 7 đã tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước, lên mức cao nhất trong gần 5 năm, nhờ sản lượng thu hoạch trong nước cải thiện và lượng gạo nhập khẩu  tiếp tục được duy trì, theo trang The Philippine Star.

Theo Cơ quan Thống kê Philippines (PSA), tính đến ngày 1/7, lượng tồn kho gạo trên toàn quốc đạt 2,8 triệu tấn, tăng 27% so với mức 2,2 triệu tấn của cùng kỳ năm 2024. Đây cũng là mức tồn kho cao nhất trong vòng 4 năm 8 tháng (tháng 11/2020 – thời điểm tồn kho đạt gần 3,2 triệu tấn).