Tại sao startup Việt gọi vốn thành công tới hàng triệu USD cuối cùng vẫn thất bại?

Mới đây, một câu hỏi thú vị đã được mang ra bàn thảo tại diễn đàn Shark Tank Forum 5, đó là câu chuyện thất bại của những startup triệu đô tại Việt Nam.

Khi được hỏi về lý do vì sao startup triệu đô của Việt Nam lại thất bại, bà Khuất Kiều Trang, đại diện quỹ đầu tư KK Fund cho rằng trong mỗi startup đều có vấn đề và ở quy mô nhỏ, những vấn đề này còn nhỏ, chưa tạo ra tác động lớn nhưng thời điểm startup gọi được nhiều vốn thì quy mô của startup sẽ lớn lên và nếu không chú trọng giải quyết những lỗi nhỏ đó thì tác động đi kèm là rất lớn, kéo theo sự thất bại nếu startup không thể xử lý được “những điểm đen” đó.

Ông Đô Bùi, CEO ThinkZone Ventures cho rằng chuyện startup thất bại là bình thường và đa phần tập trung ở giai đoạn đầu với lý do là đưa ra giải pháp mà thị trường không cần. Với những startup Việt đã gọi được vài chục triệu USD nhưng vẫn thất bại, ông Đô cho rằng startup đó “đáng lẽ đã nên thất bại từ đầu”.

“Đáng lẽ những startup đó nên fail (thất bại) từ sớm. Tôi thấy thường lý do startup chục triệu USD thất bại là do niềm tin của nhà đầu tư vào startup quá lớn, đặt cược vào đó nhiều quá”, CEO quỹ ThinkZone bày tỏ quan điểm.

Bên cạnh đó, ông Đô nhận định lý do thất bại của startup Việt thường nằm ở việc tăng trưởng không bền vững, đốt tiền của nhà đầu tư không phù hợp. Ví dụ, thị trường giáo dục Việt Nam có nhu cầu rất lớn nhưng startup Việt hiếm khi tìm ra giải pháp để thuyết phục khách hàng sử dụng dịch vụ, sản phẩm của mình. Thay vào đó, họ dùng tiền của nhà đầu tư để thực hiện marketing quảng bá, chi phí bỏ ra 3 đồng thì chỉ thu về được hơn 1 đồng, nhưng không đảm bảo được khách hàng sẽ quay lại.

“Đó là mô hình kinh doanh rất có vấn đề. Nếu không có giải pháp cho bài toán đó mà vẫn tiếp tục thuyết phục nhà đầu tư rằng đây là thị trường tiềm năng thì đến một lúc nào đó, khi không còn khả năng gọi vốn, startup sẽ thất bại. Startup Việt không đủ khả năng duy trì một mức runway (lượng tiền duy trì mô hình kinh doanh – PV) đủ tốt để rồi dẫn tới phải giảm quy mô và fail”, ông Đô Bùi lý giải sự thất bại của nhiều startup triệu đô tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, nhà sáng lập ThinkZone cho rằng nhiều startup lên sóng Shark Tank Việt Nam thường gặp lỗi là đưa ra mức định giá quá cao. “Nếu nhà đầu tư chấp nhận mức định giá ấy thì vòng sau sẽ rất áp lực với bạn khi phải duy trì mức định giá cao. Không nhà đầu tư nào mong muốn down-round cả. Đây là một trong những lý do tôi nhìn thấy ở các trường hợp startup triệu đô thất bại”, ông Đô Bùi nói.

Gần đây, cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam chứng kiến sự sụp đổ của Propzy, một nền tảng Proptech đã từng huy động thành công hơn 30 triệu USD vốn đầu tư từ các nhà đầu tư: Gaw Capital Partners và SoftBank Ventures Asia.

Ra đời từ năm 2015, Propzy được xem là một trong những nền tảng giao dịch bất động sản ứng dụng công nghệ (proptech) đầu tiên tại Việt Nam. Nền tảng này giúp kết nối trực tiếp người mua và người bán với nhau. Đồng thời, hỗ trợ, tư vấn các vấn đề của khách hàng liên quan đến bất động sản như: thẩm định giá, thẩm định pháp lý, tài chính, vay vốn.