Kết thúc tháng 11, nền kinh tế vẫn duy trì đà phục hồi và tăng trưởng, sản xuất tích cực trong bối cảnh nhu cầu thế giới tiếp tục phục hồi, cầu đầu tư trong nước cũng đang khả quan, lạm phát nằm trong tầm kiểm soát.

Dù Fed tiếp tục hạ lãi suất trong tháng 12 nhưng tỷ giá vẫn còn nhiều áp lực nên NHNN cũng không có nhiêu dư địa để nới lỏng chính sách tiền tệ. Vậy đâu là những yếu tố vĩ mô mà nhà đầu tư cần lưu ý cho giai đoạn tháng 12 và cả năm 2025.

Lạm phát hạ nhiệt trên toàn cầu

Theo báo cáo từ Công ty Chứng khoán MBS, với yếu tố vĩ mô quốc tế, nhà đầu tư cần lưu ý vào chính sách lãi suất của Fed cũng như những bất định trong chính sách điều hành của Trump 2.0.

Trong năm 2024, tăng trưởng kinh tế toàn cầu dự kiến ổn định ở mức 2,6% trong năm nay, trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị chưa hạ nhiệt, các bất ổn về thay đổi chính sách gia tăng và sự phục hồi không đồng đều giữa các quốc gia. Do đó, dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ tăng khoảng 2,7% vào năm 2025-26, được thúc đẩy bởi mức tăng trưởng khiêm tốn của thương mại và đầu tư.

Đặc biệt, lạm phát toàn cầu dự kiến sẽ giảm nhẹ về mức 3,5% trong năm 2024. Cuộc chiến toàn cầu chống lại lạm phát phần lớn đã được kiểm soát, với lạm phát đang tiến gần tới mục tiêu của các ngân hàng trung ương (NHTW) tại các nền kinh tế lớn như Mỹ, Anh và khu vực EU. 

Với áp lực lạm phát giảm bớt, chính sách tiền tệ toàn cầu đã được nới lỏng và chuyển trọng tâm sang thúc đẩy tăng trưởng kinh tế kể từ nửa cuối năm 2024. Fed đã ba lần cắt giảm lãi suất vào tháng 9, 11 và mới đây là tháng 12.

Bên cạnh đó, giá cả hàng hóa dự kiến sẽ giảm 3% trong năm 2024 và giảm thêm 5% vào năm 2025. Giá dầu dự kiến sẽ giảm do nhu cầu toàn cầu phục hồi chậm, đặc biệt là ở Trung Quốc. Tuy nhiên, rủi ro vẫn còn do các biện pháp kích thích tiêu dùng của Trung Quốc và mức tăng trưởng vượt kỳ vọng của Mỹ có thể đẩy giá hàng hóa lên cao hơn.

Rủi ro vẫn tồn tại nhưng phần nào bớt trầm trọng hơn. Căng thẳng địa chính trị leo thang có thể dẫn đến giá cả hàng hóa biến động. Trong bối cảnh sự bất ổn của chính sách thương mại gia tăng, sự phân mảnh thêm trong thương mại có nguy cơ gây thêm gián đoạn cho mạng lưới thương mại.

Đặc biệt, các dấu hiệu về việc tăng trưởng chững lại và thị trường lao động suy yếu đã thúc đẩy Fed chuyển sang chính sách nới lỏng tiền tệ. Fed dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất 3 - 4 lần vào năm 2024 và đưa lãi suất xuống mức 3,0% vào cuối năm 2025.

Tác động từ Trump 2.0

Tuy nhiên, khi ông Trump lên nắm quyền và thực hiện áp thuế 60% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và 10% – 20% đối với hàng nhập khẩu từ tất cả các quốc gia khác có thể sẽ khiến Việt Nam rơi vào nhóm các quốc gia chịu mức thuế 10 - 20% của Trump 2.0, khi đứng thứ ba trong số các quốc gia có thâm hụt thương mại lớn nhất với Mỹ.

Tuy nhiên, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung sẽ đẩy nhanh quá trình dịch chuyển sản xuất của các tập đoàn lớn ra khỏi Trung Quốc.

Bên cạnh đó,Việt Nam hiện nằm trong top 4 quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ. Kết hợp với sự gia tăng đáng kể của vốn FDI từ Trung Quốc và lượng hàng Việt Nam nhập khẩu từ Trung Quốc tăng gấp đôi trong những năm gần đây, đã dẫn đến những lo ngại về các cuộc điều tra thương mại đối với sản phảm có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng được sản xuất tại nước thứ ba.

Những chính sách được Trump đề xuất có thể khiến giá trị của đồng USD gia tăng và gây áp lực lên tỷ giá USD/VND. Những chính sách tài khóa của ông Trump có thể sẽ cản trở việc Fed cắt giảm lãi suất, dẫn đến lãi suất chính sách thấp hơn và tỷ lệ lạm phát cao hơn trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam.

Cuối cùng là, việc ông Trump chấp thuận giấy phép xuất khẩu cho các dự án LNG và tăng cường khoan ngoài khơi bờ biển của Mỹ và trên các vùng đất liên bang có thể dẫn tới giá dầu giảm.

Việt Nam có thể tăng nhập khẩu từ Mỹ để giúp giảm thặng dư thương mại. Các mặt hàng nhập khẩu tiềm năng bao gồm máy bay, khí hóa lỏng (LNG), vũ khí và dịch vụ. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, Việt Nam và Mỹ đã tham gia vào các cuộc thảo luận sâu rộng về nhập khẩu năng lượng, đặc biệt là LNG.

Lạm phát được kiểm soát

Với yếu tố vĩ mô trong nước, nền kinh tế đang phục hồi tích cực. Ngành sản xuất tăng tốc trong bối cảnh thương mại toàn cầu sôi động và đầu tư nội địa phục hồi. Việt Nam cũng đẩy mạnh đầu tư công, tập trung vào các dự án hạ tầng lớn như hoàn thành cao tốc Bắc - Nam, đường sắt cao tốc và sân bay Long Thành, nhằm đảm bảo cho tăng trưởng cũng củng cố năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong việc thu vốn đầu tư nước ngoài.

Bên cạnh đó, lạm phát năm 2025 không phải là mối lo ngại lớn, phần nào tạo dư địa cho NHNN tung ra các chính sách thúc đẩy cầu tiêu dùng, đầu tư nội địa. Mặc dù chu kỳ nới lỏng toàn cầu đã bắt đầu, song dư địa về chính sách tài chính của Việt Nam không còn quá lớn do áp lực tỷ giá. Vì vậy, NHNN sẽ phải cần cân đối giữa rủi ro tỷ giá trong ngắn hạn và mục tiêu tăng trưởng dài hạn.

Về mặt đầu tư, các nhà phân tích MBS đánh giá, kinh tế vĩ mô vững chắc, chính sách hỗ trợ tích cực, các nút thắt pháp lý được tháo gỡ, môi trường lãi suất thuận lợi kết hợp với yếu tăng trưởng lợi nhuận hoạt động kinh doanh sẽ là nền tảng vững chắc một chu kỳ tăng trưởng toàn diện của thị trường chứng khoán trong năm tới.

"Chúng tôi ước tính tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết đạt 18% - 19% giai đoạn 2025 - 2026 đóng góp bởi sự ổn định của ngành ngân hàng, bán lẻ, cũng như từ phục hồi từ đáy của ngành bất động sản, xây dựng.Bên cạnh đó, Việt Nam đang tiến gần hơn đến cơ hội được tham gia vào nhóm các thị trường chứng khoán mới nổi", các nhà phân tích từ MBS dự báo.