“Quá hỗn loạn”

Chứng khoán Mỹ liên tục tăng điểm trong hai phiên đầu tuần. Bình luận từ các quan chức Mỹ cuối tuần trước gợi cho các nhà đầu tư hy vọng rằng Nhà Trắng có thể chuyển sang lập trường mềm mỏng hơn với thuế quan. Nhưng trong phòng họp của các doanh nghiệp, niềm hy vọng vẫn chưa thể thay thế cho sự cẩn trọng.

Nhiều giám đốc cấp cao trong các doanh nghiệp lớn cảm thấy bất an về triển vọng thương chiến và quyết tâm tạo ra thay đổi lớn trong chính sách kinh tế toàn cầu của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Việc ông Trump đưa ra những thông điệp rối rắm về kế hoạch thuế quan càng khiến giới doanh nghiệp đau đầu.

Nói một cách ngắn gọn, tâm lý “bi quan” đã thế chỗ cho sự hưng phấn bùng nổ sau khi ông Trump tái đắc cử. Đó là kết quả tờ CNBC rút ra từ cuộc khảo sát Hội đồng CFO (Giám đốc tài chính) mới nhất cho quý I/2025.

Một CFO nhận xét ba tháng đầu nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump “quá hỗn loạn” để doanh nghiệp có thể xoay xở hiệu quả. Các CFO khác đưa ra các nhận xét bao gồm “thái quá”, “gây gián đoạn”, “một hành trình lộn xộn” để minh họa cho quan điểm của họ.

Đa số các CFO - cụ thể là 60% - cho biết họ dự kiến Mỹ sẽ rơi vào suy thoái trong nửa cuối năm nay. Khoảng 15% khác dự đoán suy thoái sẽ đến vào năm 2026.

Trong cuộc khảo sát quý trước, CNBC cũng đặt câu hỏi về nguy cơ Mỹ suy thoái do nỗ lực chống lạm phát của   Cục Dự trữ Liên bang (Fed). Khi đó, chỉ 7% CFO dự kiến nền kinh tế sẽ xuống dốc trong năm 2025.

Nỗi sợ suy thoái ngự trị

Trong những năm gần đây, suy thoái đã trở thành nỗi lo thường trực trên thị trường. Một số công ty tài chính cho biết rủi ro suy thoái lên đến 50%, nhiều chuyên gia tên tuổi cũng công khai đưa ra cảnh báo. Một khảo sát khác gần đây của CNBC đối với các nhà quản lý quỹ và chuyên gia kinh tế cho thấy nỗi sợ suy thoái đã tăng vọt.

Chính sách thương mại của Mỹ là nguyên nhân chính dẫn đến các dự báo suy thoái. Các CFO coi đây là rủi ro kinh doanh lớn nhất, tiếp đến là những mối nguy liên quan bao gồm lạm phát và nhu cầu người tiêu dùng.

90% CFO nhận định thuế quan sẽ khiến lạm phát “trỗi dậy” và họ tiếp tục lùi dự báo về thời điểm Fed hoàn tất chiến dịch chống lạm phát mà không gây ra suy thoái sang nửa cuối năm 2026 hoặc năm 2027.

Một điều đáng chú ý là với câu hỏi ngành nào có tiềm năng tăng trưởng tốt nhất trong 6 tháng tới, đa số CFO trả lời “không biết”. Còn thông thường, họ sẽ chọn công nghệ, y tế hoặc năng lượng. Điều này phản ánh sự không chắc chắn lớn khác thường về tình hình kinh tế và thị trường.

Rất ít CFO nghĩ thị trường giá lên sẽ nhanh chóng lấy lại đà tăng. Khoảng 90% người trả lời dự đoán chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones sẽ kiểm tra lại mức 40.000 điểm trước khi đạt 50.000 điểm. Dự đoán này hàm ý Dow Jones sẽ giảm thêm vài nghìn điểm nữa.

Quan điểm thận trọng của các doanh nghiệp Mỹ được thể hiện rõ qua kế hoạch chi tiêu. Số CFO cho biết công ty họ dự kiến tăng đầu tư cho tài sản cố định đã giảm 10% so với quý IV năm ngoái. Và phần lớn dự kiến khoản chi này sẽ tương tự như xu hướng gần đây tại công ty - 45% người tham gia khảo sát đưa ra câu trả lời này.

Nhìn chung, 95% CFO cho biết sự không chắc chắn về chính sách đang ảnh hưởng tới quá trình ra quyết định của họ.

Cách trực tiếp nhất để đo lường sự bi quan của các CFO là hỏi suy nghĩ của họ về nền kinh tế. Có tới 75% người trả lời chia sẻ họ “có phần bi quan” về tình hình kinh tế Mỹ nói chung ở thời điểm hiện tại.

Hẳn nhiên không ai muốn các dự báo suy thoái thành hiện thực. Tin tốt là có tới 90% CFO nghĩ rằng cuộc suy thoái tiếp theo sẽ ở mức độ “nhẹ” hoặc “vừa phải”.