Làn sóng hàng giá rẻ từ Trung Quốc

 Ông Vincent Xue đang điều hành một công ty bán lẻ thực phẩm trực tuyến, chuyên cung cấp nông sản tươi, thực phẩm đóng hộp, nguyên liệu chế biến sẵn cho những người tiêu dùng tiết kiệm tại Singapore.

Webuy Global, công ty của ông Xue, chủ yếu lấy nguồn hàng từ các đối tác Trung Quốc. Kể từ cuối năm ngoái, một phần ba các nhà cung ứng của Webuy Global đã phải vật lộn với tình trạng tồn kho dư thừa, buộc lòng họ phải chiết khấu đến 70%.

“Thị trường nội địa Trung Quốc quá cạnh tranh, một số nhà sản xuất F&B lớn đang phải chật vật giải phóng tồn kho vì nhu cầu tiêu dùng trong nước suy yếu kéo dài”, ông Xue chia sẻ với CNBC.

Trong năm nay, ông chủ của Webuy Global cũng trở nên bận rộn hơn sau khi ký kết quan hệ đối tác với nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc Pinduoduo. Gần đây, Pinduoduo đã thâm nhập vào thị trường Singapore.

“Dự kiến sẽ có khoảng 5 - 6 container chứa đầy đơn hàng của Pinduoduo đến Singapore mỗi tuần”, ông Xue cho hay và Webuy Global sẽ hỗ trợ giao hàng chặng cuối cho các khách hàng.

Vào thời điểm thuế quan của Tổng thống Donald Trump ngăn cản hàng hoá Trung Quốc sang Mỹ và người tiêu dùng xứ tỷ dân vẫn thận trọng, tình trạng dư thừa công suất đã khiến giá sản xuất của Trung Quốc duy trì trong vùng giảm phát hơn hai năm qua và lạm phát giá tiêu dùng vẫn loanh quanh mức 0.

Tuy nhiên, nền kinh tế số hai thế giới vẫn tăng cường sản xuất và tình trạng dư thừa nguồn cung đang lan rộng khắp các thị trường toàn cầu. Theo giới chuyên gia, thực trạng này khiến châu Á lo ngại rằng một làn sóng hàng hoá nhập khẩu giá rẻ khác có thể bóp nghẹt các ngành công nghiệp địa phương.

Ông Eswar Prasad, Giáo sư về chính sách thương mại và kinh tế tại Đại học Cornell, đánh giá: “Mọi nền kinh tế trên thế giới đều lo lắng trước nguy cơ hàng xuất khẩu của Trung Quốc tràn ngập thị trường... nhiều nền kinh tế đã bắt đầu dựng lên các rào cản thương mại đối với hàng hoá Trung Quốc”.

Lợi ích bất ngờ

Song, đối với những nền kinh tế đang bị lạm phát làm cho kiệt quệ, các chuyên gia cho rằng hàng hoá giá rẻ của Trung Quốc có thể thắp lên một tia hy vọng: giúp hạ nhiệt chi phí cho người tiêu dùng.

Nhờ đó, các ngân hàng trung ương có thể nhẹ nhõm phần nào trong cuộc chiến ghìm cương lạm phát và nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng.

Đối với các nền kinh tế có ngành sản xuất quy mô nhỏ như Australia, hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc có thể làm dịu cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt và giảm áp lực lạm phát, nhà kinh tế Nick Marro của Economist Intelligence Unit nhấn mạnh.

Theo ngân hàng đầu tư Nomura, rủi ro tăng trưởng mới xuất hiện và triển vọng lạm phát được kiềm chế có thể mở đường cho các đợt cắt giảm lãi suất trên khắp châu Á. Điều này sẽ giúp các ngân hàng trung ương trong khu vực tiếp tục tách rời Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và nới lỏng chính sách tiền tệ hơn nữa.

Nomura dự đoán ngân hàng trung ương Ấn Độ sẽ giảm lãi suất thêm 100 điểm cơ bản (bps) trong nửa cuối năm nay. Tương tự, ngân hàng trung ương Philippines và Thái Lan sẽ giảm lãi suất khoảng 75 bps; Australia và Indonesia hạ 50 bps; và Hàn Quốc giảm 25 bps.

Đơn cử như tại Singapore, chi phí sinh hoạt tăng là một trong những vấn đề hàng đầu mà cử tri quan tâm trong mùa bầu cử vừa qua.

Các nhà kinh tế của Nomura cho rằng do tác động từ hàng hoá giá rẻ Trung Quốc, lạm phát lõi tại quốc đảo sư tử có thể bất ngờ giảm xuống mức thấp hơn trong phạm vi dự báo của ngân hàng trung ương Singapore.

Singapore không phải là nơi duy nhất chứng kiến tác động thiểu phát khi hàng hoá giá rẻ của Trung Quốc tràn vào.

Các nhà kinh tế của Nomura cho biết thêm: “Xu hướng thiểu phát có khả năng lan rộng khắp châu Á”. Họ nhấn mạnh tác động thiểu phát sẽ tăng tốc trong những tháng tới đây.

Hai “cú sốc Trung Quốc”

Vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000, nền kinh tế thế giới đã trải qua một sự kiện gọi là “cú sốc Trung Quốc”. Hiện tượng này xảy ra khi hàng hoá giá rẻ từ Trung Quốc giúp duy trì lạm phát ở mức thấp, nhưng cùng lúc khiến việc làm trong lĩnh vực sản xuất của các nước ngày càng thu hẹp.

Phần tiếp theo của sự kiện đó dường như đang diễn ra khi Bắc Kinh tập trung vào xuất khẩu để bù đắp cho sự sụt giảm kéo dài của tiêu dùng nội địa.

Theo số liệu chính thức của Trung Quốc, xuất khẩu của nước này sang khối ASEAN đã tăng 11,5% so với cùng kỳ năm trước trong 4 tháng đầu năm nay. Ngược lại, xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ giảm 2,5%.

Chỉ riêng trong tháng 4, số chuyến hàng Trung Quốc đến ASEAN đã nhảy vọt 20,8%, trong khi xuất khẩu sang Mỹ lao dốc hơn 21% so với cùng kỳ.

Hàng hoá xuất khẩu của Trung Quốc thường được giảm giá đáng kể. Các nhà kinh tế của Goldman Sachs ước tính các sản phẩm Trung Quốc mà Nhật Bản nhập khẩu trong hai năm qua rẻ hơn khoảng 15% so với hàng hoá từ các quốc gia khác.

Hiện tại, các nền kinh tế châu Á đã cảnh giác với tình trạng dư thừa công suất của Trung Quốc. Một số quốc gia đã áp dụng thuế chống bán phá giá để bảo vệ ngành sản xuất địa phương, ngay cả trước khi ông Trump áp thuế quan.

Ấn Độ và Indonesia gần đây cũng áp dụng nhiều biện pháp bảo hộ khác nhau để giảm bớt sự cạnh tranh gay gắt về giá cho các nhà sản xuất trong nước, đặc biệt là trong những lĩnh vực phải đối mặt với tình trạng dư thừa công suất và hàng nhập khẩu giá rẻ.

Đối với nhiều nước, hàng hoá giá rẻ Trung Quốc là một sự đánh đổi giữa lạm phát thấp hơn và tác động tiêu cực đến ngành sản xuất địa phương. Trái lại, các quốc gia như Thái Lan có thể phải đối mặt với một con dao hai lưỡi.

Các nhà kinh tế của Nomura dự đoán Thái Lan có thể sẽ là nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ “cú sốc Trung Quốc” lần này, thậm chí có thể rơi vào tình trạng giảm phát trong năm nay.

Trái lại, Ấn Độ, Indonesia và Philippines có thể chứng kiến lạm phát giảm xuống dưới mức mục tiêu của ngân hàng trung ương từng nước.