* Tiếp tục cập nhật

Sáng 17/10, sau gần một tháng xét xử và nghị án, TAND TP HCM bắt đầu công bố bản án đối với bà Lan, 68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, và 33 bị cáo.

Hồ sơ và lời khai của các bị cáo tại tòa thể hiện, bà Lan và đồng phạm đã thực hiện hàng loạt hành vi: Lừa đảo chiếm đoạt 30.081 tỷ đồng của 35.824 trái chủ thông qua việc phát hành trái phiếu khống; Rửa tiền 445.747 tỷ và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới (4,5 tỷ USD - tương đương 106.730 tỷ đồng).

Ở tội lừa đảo, từ năm 2018 đến năm 2020, bà Lan cùng các nhân sự chủ chốt tại Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty chứng khoán Tân Việt (TVSI) đã họp bàn sử dụng 4 công ty thuộc tập đoàn (Công ty An Đông, Sunny World, Quang Thuận và Setra) để phát hành 25 mã trái phiếu khống, không có tài sản đảm bảo.

Bằng các thủ đoạn gian dối, bà Lan và đồng phạm đã bán trái phiếu cho gần 36.000 bị hại, chiếm đoạt hơn 30.000 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền chiếm đoạt các bị cáo sử dụng vào việc chi trả nợ, chi dự án, chuyển trái phép ra nước ngoài.

Đối với tội Rửa tiền, từ 1/1/2018 đến 7/10/2022, bà Lan nhằm che giấu nguồn gốc và hợp thức số tiền hơn 415.000 tỷ tham ô của SCB (ở giai đoạn một vụ án), đã chỉ đạo các thuộc cấp thực hiện nhiều thủ đoạn chuyển tiền ra khỏi hệ thống SCB; hoặc chuyển khoản cho cá nhân, pháp nhân rút tiền mặt ra khỏi tài khoản. Hành vi này nhằm tránh việc các cơ quan chức năng phát hiện, truy vết dòng tiền.

Tổng hợp với số tiền lừa đảo chiếm đoạt của các trái chủ (hơn 30.000 tỷ đồng), bà Lan và đồng phạm đã thực hiện hành vi Rửa tiền tổng cộng 445.747 tỷ đồng.

Ngoài ra, trong vòng 10 năm (từ 27/10/2012 đến 7/10/2022) đã có 21 công ty thuộc tập đoàn Vạn Thịnh Phát thực hiện 78 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài trái quy định với tổng số tiền hơn 1,5 tỷ USD. 21 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã nhận tiền từ nước ngoài chuyển về trái quy định, với 152 giao dịch (tổng cộng hơn 3 tỷ USD). Như vậy, bà Lan và đồng phạm đã Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới hơn 4,5 tỷ USD.

Quá trình xét xử, bà Lan không kêu oan, nhiều lần nhắc lại quan điểm "tôn trọng nội dung VKS truy tố. Song, bà cho rằng không phải là người đề ra chủ trương phát hành trái phiếu, không chiếm đoạt tiền của các trái chủ. Tuy nhiên, bà cam kết dùng toàn bộ tài sản của mình để bồi thường cho 35.824 trái chủ.

Trong phần tự bào chữa và nói lời sau cùng, bà Lan nhiều lần khóc, tỏ ra ân hận trước những việc đã xảy ra, và nói đã phải trả giá quá đắt. Bà không nghĩ rằng cuộc đời của mình cuối cùng lại kết thúc như vậy, song bà coi như "đây là định mệnh nên chấp nhận". Bà cũng bày tỏ hối hận vì tham gia vào công việc tái cơ cấu SCB, "không ngờ cỗ máy SCB lại tốn nhiều tiền thế", cũng như khiến hàng chục nghìn bị hại phải khổ, gần 100 người khác phải rơi vào vòng lao lý.

Các bị cáo khác đều thừa nhận hành vi phạm tội, song cho rằng lúc thực hiện hành vi không nhận thức được sai phạm, hoặc thực hiện theo chỉ đạo của bà Lan và cấp trên. Hầu hết đều tỏ ra ăn năn hối hận về những việc làm của mình và xin lỗi các trái chủ. Họ xin tòa xem xét bối cảnh để có phán quyết nhân văn, khoan hồng.

Phát biểu quan điểm luận tội trước đó, đại diện VKS đánh giá bà Lan giữ vai trò chính trong vụ án, các bị cáo còn lại giữ vai trò đồng phạm, giúp sức cho bà Lan thực hiện các hành vi phạm tội. Mỗi bị cáo là một mắt xích, hành vi của bị cáo này là tiền đề cho bị cáo khác thực hiện.

VKS ghi nhận quá trình điều tra, xét xử giai đoạn 2, dưới sự hỗ trợ của luật sư, bà Lan đã hết sức phối hợp với luật sư, gia đình tìm giải pháp, có nguồn tiền khắc phục. Tuy nhiên, đến thời điểm này, những biện pháp đó chỉ là phương án, giải pháp, chưa thể hiện thực tế, cần thêm thời gian để có kết quả.

Cơ quan công tố ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ, thái độ chuyển biến của bị cáo Lan, ý thức khắc phục hậu quả nhưng do tính chất, mức độ của vụ án là đặc biệt nghiêm trọng vẫn cần thiết áp dụng mức hình phạt nghiêm khắc đối với bà. Từ đó, VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bà Lan mức án chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; 12-13 năm tù về tội Rửa tiền; 8-9 năm tù về tội Vận chuyển tiền tệ trái phép qua biên giới. Tổng hợp hình phạt là tù chung thân.

Căn cứ vào tính chất, vai trò, hành vi và mức độ sai phạm, nhận thức, 33 người khác bị VKS đề nghị mức án từ 2 năm tù đến 27 năm tù.

Ở giai đoạn một đại án, bà Trương Mỹ Lan bị xác định trong 10 năm thâu tóm SCB đã chỉ đạo đồng phạm giải ngân cho nhóm công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát tổng cộng hơn 2.500 khoản vay. Đến tháng 10/2022, nhóm bà Lan và Vạn Thịnh Phát còn gần 1.300 khoản vay dư nợ 677.000 tỷ đồng gốc và lãi. Tuy nhiên, đến thời điểm xét xử sơ thẩm, đã có một số khoản vay được tất toán, bị cáo Lan cũng nộp thêm một số tiền khắc phục hậu quả nên còn bồi thường hơn 673.800 tỷ đồng.

TAND TP HCM tuyên phạt bà Lan 20 năm tù về tội Đưa hối lộ; 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và tử hình về tội Tham ô tài sản. Tổng hợp hình phạt, bà Lan phải chấp hành án tử hình.

Hiện, bà Lan và các bị cáo đã kháng cáo bản án này, tòa phúc thẩm chưa ấn định ngày xét xử.