Tồn kho đường mía cao kỷ lục, 60% sản lượng chưa thể tiêu thụ

Tồn kho đường hiện đang ở mức kỷ lục, trên 700.000 tấn, điều này đồng nghĩa với việc khoảng 60% sản lượng của vụ sản xuất vừa rồi chưa thể tiêu thụ.

Thị trường đường dư cung

Theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam, trong tháng 7 sức cầu yếu trong khi nguồn cung đường dồi dào đang gây sức ép lên giá. Theo đó, giá đường kính trắng dao động trong khoảng 17.400 - 18.200 đồng/kg, còn giá đường tinh luyện quanh mức 19.500 đồng/kg. So sánh với cùng kỳ năm ngoái, mặt bằng chung giá đường giảm khoảng 2.000 đồng/kg.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Lộc, Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam, cho biết giá đường liên tục giảm sâu trong khi các doanh nghiệp nâng giá mía lên mức cao nhất 5 năm trở lại đây (khoảng 1,2 - 1,3 triệu đồng/tấn) đẩy các doanh nghiệp vào tình thế khó khăn. Thậm chí có lúc giá đường giảm xuống dưới giá thành sản xuất. 

“Mía chiếm khoảng 70% giá thành đường và điểm hoà vốn khoảng 18.000 - 19.000 đồng/kg. Như vậy, giá bán hiện nay đã rơi xuống dưới giá thành sản xuất”, ông Lộc cho biết. 

Sản lượng đường niên vụ 2024 - 2025 đạt mức cao nhất 5 vụ gần đây, khoảng 1,2 triệu, cộng thêm lượng đường lậu tràn vào thị trường. Lượng tiêu thụ của đường sản xuất từ mía trong tháng 7 đã xuống mức thấp nhất trong những năm gần đây. 

“Tồn kho đường hiện đang ở mức kỷ lục, trên 700.000 tấn, đồng nghĩa với khoảng 60% sản lượng của vụ sản xuất vừa rồi chưa thể tiêu thụ. Tình hình bán hàng rất chậm, các doanh nghiệp không có cách nào giải quyết. Vụ ép mía đã qua ba tháng rồi mà vẫn nhiều doanh nghiệp nợ tiền mía. Tương lai chuỗi liên kết ngành mía đường đứng trước nguy cơ bị bẻ gãy”, ông Lộc nói. 

Theo ông một trong những nguyên nhân đến từ hoạt động kiểm soát đường lậu năm nay giảm hơn nhiều so với năm 2024 về cả vụ và khối lượng bị bắt. 

Theo số liệu mà Hiệp hội Mía đường Việt Nam tổng hợp việc kiểm tra bắt giữ đường nhập lậu trong 6 tháng đầu năm 2025 đã giảm từ 24 vụ việc (năm 2024)  xuống 6 vụ việc (25%),  và khối lượng kiểm tra bắt giữ đã giảm từ 765,8 tấn (năm 2024) xuống 115 tấn (15%).

Hiệp hội cho biết các loại đường không rõ nguồn gốc xuất xứ bao gồm các loại đường Thái Lan, đường sang chiết đóng gói dưới dạng đóng cây, đóng túi và đường giả đóng trong bao bì các nhà máy trong nước vẫn tràn ngập thị trường. Trong tháng 7/2025 hoạt động gian lận thương mại đường nhập lậu duy trì tần suất hoạt động tại các thị trường, nhưng không ghi nhận vụ việc kiểm tra bắt giữ nào.

Kết quả kinh doanh nhiều doanh nghiệp giảm sút

Hoạt động tiêu thụ đường khó khăn đã tác động lớn đến kết quả kinh doanh trong quý II/2025 (hoặc quý IV niên độ tài chính 2024-2025 từ 1/7/2024 đến 30/6/2025) của nhiều doanh nghiệp mía đường.

CTCP Mía đường Sơn La cho biết tình trạng dư cung, cầu yếu và buôn lậu đã tác động tiêu cực đến kết quả kinh doanh. Theo đó, doanh thu thuần quý II/2025 (tức quý IV niên độ tài chính 2024-2025) giảm 32% xuống 371 tỷ đồng và lãi ròng giảm 59% xuống 96 tỷ đồng.

Trong khi đó, hàng tồn kho của doanh nghiệp này tính đến cuối tháng 6 tăng 23% so với đầu kỳ (1/7/2024) lên 537 tỷ đồng,  Trong đó, hàng thành phẩm chiếm đa số với 409 tỷ đồng, tăng 40%. 

“Thị trường đường trong nước quý II/2025 (quý IV niên độ 2024-2025) cung tiếp tục lớn hơn cầu, đồng thời lực cầu cũng có sự suy giảm mạnh. Mặt khác do ảnh hưởng của nạn buôn lậu nên giá bán sản phẩm đường giảm rất lớn, biên lợi nhuận gộp giảm dẫn đến lợi nhuận sau thuế quý này giảm so với cùng kỳ năm trước”, công ty cho biết trong văn bản giải trình kết quả kinh doanh gửi Uỷ ban chứng khoán nhà nước.

Tính chung niên độ 2024 - 2025, công ty ghi nhận doanh thu giảm 17% xuống 1.160 tỷ đồng và lãi ròng giảm 29% xuống 374 tỷ đồng. 

 Hàng tồn kho ghi nhận đến thời điểm ngày cuối cùng từng quý của Mía đường Sơn La (Nguồn: Wichart)

CTCP Đường Quảng Ngãi (Mã: QNS) công bố báo cáo tài chính quý II với lợi nhuận sau thuế giảm sút dù doanh thu tăng trưởng. Theo đó, doanh thu thuần của công ty tăng 5% đạt gần 3.000 tỷ đồng song chi phí tăng vọt khiến lợi nhuận sau thuế giảm 21% về 546 tỷ đồng. 

Doanh nghiệp cho biết sản lượng đường sản xuất tăng hơn 16% để đảm bảo cho hoạt động phát điện sinh khối tăng 11%, song hoạt động tiêu thụ lại sụt giảm do sức cầu thị trường còn yếu. Giá đường cũng giảm do áp lực cạnh tranh đến từ các sản phẩm đường lỏng và đường không rõ nguồn gốc.

Giá trị hàng tồn kho của công ty vào cuối tháng 6 tăng mạnh so với hồi đầu năm, từ 1.323 lên 2.567 tỷ đồng (trong đó giá trị thành phẩm tăng vọt từ 355 tỷ lên 2.160 tỷ đồng, trong khi giá trị nguyên vật liệu giảm hơn phân nửa còn 354 tỷ đồng).

 Hàng tồn kho ghi nhận đến thời điểm ngày cuối cùng từng quý của Đường Quảng Ngãi (Nguồn: Wichart)

Ở chiều ngược lại tại CTCP Thành Thành Công Biên hoà (TTC AgriS - Mã: SBT), doanh thu trong quý II/2025 giảm 28% nhưng nhờ tiết giảm chi phí quản lý, bán hàng và nguồn thu tài chính hỗ trợ công ty vẫn ghi nhận lãi ròng tăng 4% so với cùng kỳ. 

Trong văn bản giải trình kết quả kinh doanh quý IV niên độ 2024 - 2025, doanh nghiệp cho biết đã thực hiện tối ưu hóa danh mục đầu tư, nhằm nâng cao hiệu quả sinh lời. Việc tận dụng xu hướng giảm lãi suất trên thị trường giúp chi phí lãi vay giảm 10% so với cung kỳ. Chi phí quản lý doanh nghiệp cũng giảm 34% nhờ việc cải tiến công tác quản trị và vận hành. 

Tính chung niên độ 2024 - 2025, công ty ghi nhận lãi ròng tăng 14% lên 855 tỷ đồng. Giá trị hàng tồn kho của TTC AgriS tính đến thời điểm 30/6 ở mức 3.590 tỷ đồng, giảm khoảng 9% so với đầu niên độ.

Kết quả kinh doanh của một số doanh nghiệp mía đường (Đơn vị: Tỷ đồng, Nguồn: BCTC các doanh nghiệp, Wichart, H.Mĩ tổng hợp)

Ngành mía đường sẽ còn khó khăn trong thời gian tới

"Niên vụ tới sẽ vô cùng khó khăn khi các doanh nghiệp không bán được hàng vì cạnh tranh không công bằng",Chủ tịch Hiệp hội Mía đường nhận định. Theo ông, vòng lặp thiếu mía nguyên liệu có thể tái diễn nếu giá đường không được cải thiện.

"Năm nay diện tích trồng mía không giảm vì hai năm gần đây giá mía tốt. Tuy nhiên, nếu giá đường vẫn tiếp tục thấp thì giá mía cũng khó lòng duy trì ở mức tốt. Vòng lặp người dân chặt bỏ cây mía để trồng cây khác, kéo theo nhà máy không có nguyên liệu lại tiếp diễn", ông Lộc phân tích.

Về ngắn hạn, trong báo cáo mới nhất, Hiệp hội Mía đường Việt Nam dự báo trong tháng 9 nguồn cung đường vẫn tiếp tục dồi dào bao gồm đường sản xuất từ mía của niên vụ mới 2024/25 cùng đường nhập lậu và đường nhập khẩu từ các nước ASEAN.

Bên cạnh đó, thị trường đường tiếp tục bị thu hẹp vì đường lỏng sirô ngô HFCS nhập khẩu dẫn đến thị trường thừa cung đường trầm trọng.

Giá đường thế giới giảm và tiếp tục ở mức thấp khiến cho việc kinh doanh đường nhập lậu có nguồn gốc Thái Lan có mức lợi nhuận cao.

Hiệp hội cho rằng nếu không chấp hành các chỉ đạo của Thủ Tướng Chính phủ về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, và không có biện pháp chấn chỉnh kiểm tra các loại đường không rõ nguồn gốc xuất xứ trên thị trường, đường sản xuất từ mía sẽ không thể tiêu thụ được.

H.Mĩ
CÙNG CHUYÊN MỤC
Giá lúa gạo hôm nay 21/8: USDA nâng dự báo xuất khẩu gạo của Việt Nam do nhu cầu tăng từ Trung Quốc và châu Phi

Giá lúa gạo hôm nay tại thị trường trong nước và thế giới duy trì ổn định so với ngày hôm trước. Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) nâng dự báo xuất khẩu gạo của Việt Nam lên mức 8,2 triệu tấn nhờ nhu cầu cao từ châu Phi và Trung Quốc. Trong khi đó, nhập khẩu gạo của Philippines ước tính giảm khoảng 500.000 tấn.

Giá sầu riêng hôm nay 21/8: Sầu Thái có nơi tăng trở lại 100.000 đồng/kg

Giá sầu riêng hôm nay (21/8) ghi nhận tăng tới 95.000 - 100.000 đồng/kg đối với sầu Thái đẹp tại nhiều nơi, trong khi các loại mua xô vẫn có mức thấp.

Nam Phi xem xét áp thuế nhập khẩu thép để bảo vệ ngành trong nước

Ủy ban Quản lý Thương mại Quốc tế Nam Phi (ITAC) vừa kiến nghị chính phủ áp thuế nhập khẩu thép từ mức 10%, nhằm bảo vệ các doanh nghiệp nội địa trước làn sóng hàng giá rẻ tràn vào từ Trung Quốc.

Giá cao su hôm nay 21/8: Giảm do nhu cầu lốp xe yếu và áp lực từ căng thẳng thương mại Mỹ

Giá cao su châu Á giảm do nhu cầu lốp xe yếu và áp lực từ căng thẳng thương mại Mỹ.

QUẢNG CÁO
QUẢNG CÁO