Trong tháng 7, Trung Quốc chỉ nhập khẩu chưa tới 1 tấn dầu thô, khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và than từ Mỹ, theo Nikkei Asia.

Đây là mức thấp nhất trong hơn 5 năm ảnh hưởng của việc căng thẳng thương mại kéo dài, khiến Trung Quốc đẩy mạnh tìm nguồn cung thay thế, trong đó có Nga.

Trung Quốc đã ngừng nhập LNG từ Mỹ kể từ tháng 3 và không mua dầu thô từ Mỹ từ tháng 6. Số liệu từ Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc do công ty nghiên cứu CEIC tổng hợp.

Than, bao gồm cả than luyện kim, cũng giảm mạnh từ khoảng 1,35 triệu tấn hồi tháng 1 xuống dưới 1 tấn/tháng kể từ tháng 5. 

Nikkei Asia cho biết đây không phải lần đầu tiên Trung Quốc dừng việc nhập năng lượng từ Mỹ. Giai đoạn cuối năm 2019 khi Trung Quốc từng làm việc tương tự trong bối cảnh căng thẳng thương mại thời chính quyền Tổng thống Donald Trump, trước khi khôi phục trở lại sau thỏa thuận thương mại giai đoạn một.

Tuy nhiên, đợt sụt giảm lần này được giới quan sát cho rằng có thể báo hiệu xu hướng dài hạn. Nguyên nhân một phần xuất phát từ sự bế tắc trong đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.

Tháng 8, ông Trump đã ký một sắc lệnh gia hạn thêm 90 ngày đối với lệnh hoãn tạm thời mức thuế đối ứng áp lên hàng hóa Trung Quốc.

Tuy nhiên, hai đợt thuế trước đó với tổng mức 20%, được ban hành vào tháng 2 và tháng 3 vẫn còn hiệu lực. Trung Quốc cũng duy trì các mức thuế trả đũa đối với LNG, than và dầu thô nhập khẩu từ Mỹ.

Bên cạnh đó, Trung Quốc đang đẩy mạnh sản xuất năng lượng trong nước và đa dạng hóa nguồn cung từ nước ngoài. Nguyên nhân là sau cú sốc giá nhiên liệu do cuộc xung đột Nga - Ukraine năm 2022, Bắc Kinh chú trọng nhiều hơn đến an ninh năng lượng.

Sản lượng khí đốt tự nhiên của Trung Quốc trong tháng 7 tăng 7,6% so với cùng kỳ, đạt 21,6 tỷ mét khối, theo dữ liệu của CEIC. Nhập khẩu khí đốt qua đường ống từ các thị trường gồm Nga và Trung Á cũng tăng 4,8%, lên 5,2 triệu tấn.

Dù Trung Quốc không công bố chi tiết theo từng quốc gia từ năm 2022, giới quan sát cho rằng mức tăng này chủ yếu đến từ đường ống Power of Siberia của Nga.

Cùng lúc đó, Trung Quốc gia tăng mua dầu từ Nga. Giá dầu Nga đã giảm do bị phương Tây cấm vận. Lượng dầu thô nhập khẩu từ Nga của Trung Quốc trong tháng 7 tăng 16,8% so với cùng kỳ. Mỹ đã áp thêm thuế lên Ấn Độ vì nước này mua nhiều dầu của Nga, nhưng vẫn chưa áp dụng động thái tương tự với Trung Quốc.

Hành động Trung Quốc đang tạo áp lực giảm giá trên thị trường quốc tế. Giá hợp đồng khí tự nhiên hoá lỏng (LNG) giao tháng 10 tại châu Á hiện dao động ở mức khoảng 11 USD/triệu BTU, thấp hơn khoảng 20% so với mức đỉnh hồi cuối tháng 6 khi căng thẳng ở Trung Đông leo thang.

Bà Li Xuelian, chuyên gia tại Viện Marubeni, nhận định: “Trung Quốc có thể mua dầu thô và khí đốt đường ống giá rẻ từ Nga, nên họ ngày càng ít quan tâm đến những nguồn năng lượng đắt đỏ hơn như LNG”.

Tuy nhiên, xu hướng này có thể khiến giá LNG tăng trở lại trong dài hạn.

Ông Masanori Odaka, chuyên gia phân tích cấp cao tại Rystad Energy, cho biết: “Nhiều kế hoạch phát triển LNG mới ở Mỹ đang đối mặt với rủi ro. Nếu triển vọng lợi nhuận xấu đi, các doanh nghiệp có thể trì hoãn việc đưa ra quyết định đầu tư cuối cùng”.

Nếu các dự án bị chậm tiến độ, nguồn cung toàn cầu sau năm 2033 có thể bị ảnh hưởng. Đây là thời điểm nhiều dự án đang xây dựng dự kiến sẽ đi vào vận hành.

Theo ông Odaka, để bảo đảm tiến độ phát triển, Mỹ cần duy trì các khách hàng ổn định như Nhật Bản và Hàn Quốc. Đồng thời, nước này phải tìm kiếm thêm những thị trường mới như các quốc gia Đông Nam Á, hiện vẫn chủ yếu sử dụng than.