Ngày 19/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) đã ra lệnh tạm giam đối với Nguyễn Thúc Thùy Tiên (26 tuổi) – người từng đăng quang hoa hậu – để điều tra về hành vi bị cáo buộc “lừa dối khách hàng” theo khoản 2 Điều 198 Bộ luật Hình sự.

Theo thông tin điều tra ban đầu, cô là một trong những cổ đông sáng lập của Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt (CER) – đơn vị chịu trách nhiệm sản xuất và phân phối sản phẩm kẹo bổ sung rau củ Kera Super Greens Gummies. Tỷ lệ vốn góp của cô trong doanh nghiệp là 30%, đồng thời cũng được chia lợi nhuận tương ứng với tỷ lệ này.

Trong thời gian hoạt động, CER đã tiêu thụ hơn 135.000 hộp kẹo Kera, phục vụ trên 30.000 khách hàng với doanh thu gần 18 tỷ đồng. Với tỷ lệ sở hữu cổ phần nêu trên, Thùy Tiên đã nhận về gần 7 tỷ đồng lợi nhuận.

Cơ quan điều tra cho rằng, ngay từ đầu, Nguyễn Thúc Thùy Tiên đã biết hàm lượng chất xơ trong sản phẩm chỉ đạt 0,935% – thấp hơn so với thông tin quảng cáo – nhưng vẫn tham gia truyền thông về công dụng sản phẩm. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng đang làm rõ vai trò của cô trong quá trình quảng bá và hợp tác cùng các KOLs như Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục.

Thùy Tiên được cho là không nắm rõ nguồn gốc và thành phần nguyên liệu do Công ty Asia Life – đơn vị sản xuất thực tế – cung cấp. Trong thời gian dư luận đặt nghi vấn, cô được cho là đã đề xuất ký hợp đồng quảng cáo, đồng thời công khai xuất hiện như một đại sứ thương hiệu, trong khi thực tế là cổ đông sáng lập.

Theo cơ quan chức năng, hành vi này có thể nhằm hợp thức hóa vai trò công khai để tránh trách nhiệm pháp lý trong hoạt động kinh doanh sản phẩm Kera. Tuy nhiên, đây mới là nhận định điều tra ban đầu và chưa có phán quyết chính thức từ cơ quan xét xử.

Luật sư Hoàng Văn Hà – Giám đốc Công ty Luật ARC Hà Nội – nhận định, nếu có đủ căn cứ cho thấy Thuỳ Tiên biết rõ sản phẩm không đạt chất lượng nhưng vẫn tham gia vào hoạt động quảng bá hoặc che giấu thông tin vì mục đích lợi nhuận, thì có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự theo Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về tội lừa dối khách hàng.

Theo luật sư, mức phạt cao nhất cho tội danh này là 5 năm tù giam, kèm theo các hình phạt bổ sung như cấm đảm nhiệm chức vụ, quản lý doanh nghiệp hoặc phạt tiền đến 500 triệu đồng, nếu thiệt hại gây ra vượt quá 500 triệu đồng.

Liên quan đến khoản tiền 7 tỷ đồng mà Nguyễn Thúc Thùy Tiên được cho là đã nhận thông qua một hợp đồng quảng cáo, luật sư Hoàng Văn Hà cho rằng, nếu hợp đồng này chỉ mang tính hình thức nhằm hợp pháp hóa khoản tiền đã nhận từ trước, không phản ánh đúng bản chất giao dịch thực tế hoặc không kèm theo nghĩa vụ cụ thể, thì có thể bị xem xét là hợp đồng giả tạo. 

Trong trường hợp đó, việc sử dụng hợp đồng nhằm che giấu bản chất nguồn thu có thể dẫn đến nghi vấn về hành vi gian dối, thậm chí liên quan đến rửa tiền, trốn thuế hoặc tiếp tay cho hành vi lừa đảo, tùy theo mức độ và kết quả điều tra.

Dẫn quy định pháp luật hiện hành, ông Hà cho biết một hợp đồng chỉ có giá trị pháp lý khi phản ánh đúng ý chí thực sự của các bên và phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. Ngược lại, nếu bị xác định là hợp đồng giả tạo, thì pháp luật sẽ không công nhận hiệu lực của văn bản đó.

Bên cạnh đó, luật sư cũng nhận định rằng hành vi vi phạm quy định về an toàn thực phẩm đã được quy định rõ tại Luật An toàn thực phẩm, Nghị định 115/2018/NĐ-CP và Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, ông cho rằng việc thực thi trong thực tế vẫn còn nhiều hạn chế.

“Việc xử lý chưa đủ nghiêm khắc, chưa có tính răn đe cao. Công tác hậu kiểm, truy xuất nguồn gốc sản phẩm còn lỏng lẻo. Ngoài ra, khâu kiểm soát nội dung quảng cáo, đặc biệt trên mạng xã hội, vẫn còn buông lỏng. Điều này tạo điều kiện cho nhiều sản phẩm kém chất lượng hoặc có dấu hiệu gian dối tiếp cận thị trường một cách dễ dàng”, ông Hà nhận định.

Luật sư cũng cho rằng, nếu quá trình điều tra cho thấy bà Tiên có thái độ hợp tác, thành khẩn khai báo, tự nguyện khắc phục hậu quả hoặc hoàn trả khoản tiền đã nhận, cô có thể được xem xét các tình tiết giảm nhẹ theo Điều 51 Bộ luật Hình sự. Ngoài ra, nếu là lần đầu vi phạm, có nhân thân tốt hoặc không giữ vai trò chính trong vụ việc, đó cũng là cơ sở để giảm nhẹ trách nhiệm.

Hiện vụ việc vẫn đang trong quá trình điều tra và chưa có kết luận chính thức từ cơ quan có thẩm quyền. Theo nguyên tắc pháp lý, mọi cá nhân đều được xem là vô tội cho đến khi bị kết án bằng bản án có hiệu lực pháp luật.