Doanh nghiệp cá tra lãi lớn trong quý II

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu cá tra của Việt Nam ghi nhận kim ngạch đạt 1,22 tỷ USD sau 7 tháng đầu năm 2025, tăng 11,1% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu nhiều biến động do yếu tố thuế quan và cạnh tranh quốc tế, nhiều doanh nghiệp đầu ngành cá tra vẫn ghi nhận kết quả kinh doanh quý II khả quan, đặc biệt là về lợi nhuận.

Báo cáo tài chính quý II/2025 của 5 doanh nghiệp cá tra niêm yết trên sàn chứng khoán cho thấy bức tranh phục hồi rõ nét.

Giá vốn hàng bán giảm, tỷ giá và giá bán cải thiện, trong khi chi phí tài chính và bán hàng được tiết giảm ở nhiều đơn vị, đã giúp lợi nhuận ròng của các doanh nghiệp tăng trưởng mạnh, thậm chí đạt mức kỷ lục nhiều quý trở lại đây.

Cụ thể, theo báo cáo tài chính quý II, CTCP Vĩnh Hoàn (Mã: VHC) ghi nhận doanh thu thuần gần ở mức dưới 3.193 tỷ đồng. Tuy nhiên, giá vốn giảm sâu giúp lợi nhuận gộp tăng vọt 33% lên 623 tỷ đồng; biên lãi gộp theo đó cải thiện từ 14,7% lên 19,5%. 

Công ty còn hưởng lợi khi doanh thu tài chính tăng thêm 15% đạt 135 tỷ đồng, cùng với chi phí tài chính giảm phân nửa và chi phí bán hang giảm 8%; ngược lại chi phí quản lý tăng 11% lên 81 tỷ đồng.

Kết quả, công ty xuất khẩu cá tra đầu ngành này báo lãi sau thuế gần 523 tỷ đồng, tăng gấp rưỡi so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức lợi nhuận cao nhất tính từ quý II/2023 đến nay.

Ban lãnh đạo cho biết lợi nhuận ròng tăng mạnh chủ yếu do sản lượng bán hàng tăng, giá thành sản xuất giảm. Tính chung 6 tháng đầu năm, Vĩnh Hoàn báo cáo doanh thu giảm nhẹ về mức 5.841 tỷ đồng. Song giá vốn thấp và giảm chi phí giúp công ty có lãi 734 tỷ đồng, tăng 39% so với cùng kỳ. 

Một doanh nghiệp khác trong ngành cũng ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực là CTCP Đầu tư và Phát triển Đa Quốc Gia I.D.I (Mã: IDI).

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý II/2025, doanh thu thuần của công ty ghi nhận doanh thu thuần nhích 2% so với cùng kỳ năm ngoái lên 1.970 tỷ đồng. Trong đó, mảng thành phẩm cá tra  mang về doanh thu lớn nhất với 1.470 tỷ đồng, tăng 11%. Trong khi đó, mảng bán bột cá, mỡ cá, thức ăn chăn nuôi và cung cấp dịch vụ suy giảm.

Giá vốn chỉ tăng 1% nên lợi nhuận gộp được cải thiện lên 170 tỷ đồng, qua đó biên lãi gộp cũng nâng từ 8% lên 8,6% trong quý này. Tuy nhiên chi phí tài chính tăng 12% lên 118 tỷ, đã bào mòn lợi nhuận gộp.

Kết quả cả quý, IDI lãi sau thuế 33 tỷ đồng, tăng 83% so với cùng kỳ năm ngoái và cao nhất trong 11 quý trở lại đây (quý IV/2022).

Theo giải trình của IDI, doanh thu bán hàng quý vừa rồi tăng do giá bán và tỷ giá ngoại tệ tăng. Doanh thu từ hoạt động tài chính cải thiện nhờ số dư tiền gửi ngân hàng tăng. Còn chi phí bán hàng được tiết giảm nhờ chi phí cước tàu hạ nhiệt so với quý II/2024.

Lũy kế 6 tháng đầu năm, doanh thu thuần của IDI giảm 3% về 3.465 tỷ đồng, trong khi lợi nhuận sau thuế tăng 72% lên 62 tỷ đồng. Kết quả này đã giúp IDI thực hiện được lần lượt 43% kế hoạch doanh thu và 42% mục tiêu lợi nhuận năm sau 6 tháng.

Ông lớn ngành cá tra khác là Công ty cổ phần Nam Việt (Mã: ANV) ghi nhận doanh thu thuần 1.726 tỷ đồng, tăng gần 45% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức doanh thu hàng quý cao nhất từ trước đến nay.

Giá vốn giảm xuống và chi phí hoạt động được tiết giảm càng làm lợi nhuận ròng tăng đột biến lên 333 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái vẫn còn lỗ sau thuế hơn 2 tỷ đồng. Đây cũng là mức lợi nhuận quý cao nhất mà công ty từng ghi nhận. 

Kỳ vừa rồi, chi phí quản lý và tài chính của doanh nghiệp đều được thu hẹp. Riêng chi phí bán hàng tăng gần 43% lên 95 tỷ đồng, chủ yếu do phát sinh các khoản chi trả hoa hồng và vận chuyển. Biên lợi nhuận theo đó được cải thiện lên 28%.

Lũy kế 6 tháng đầu năm, doanh thu thuần của Navico đạt 2.832 tỷ đồng, tăng 24% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế tăng 32 lần lên 465 tỷ đồng.

2 doanh nghiệp kinh doanh cá tra khác là CTCP Xuất nhập khẩu Thủy sản Bến Tre (Mã: ABT) và CTCP Xuất nhập khẩu Thủy sản Cửu Long An Giang (Mã: ACL) đều ghi nhận doanh thu quý II/2025 tích cực.

Cụ thể, ABT ghi nhận doanh thu thuần 61,2 tỷ đồng, tăng 81% so với cùng kỳ năm trước và ACL ghi nhận doanh thu thuần 6 tỷ đồng, tăng 114% so với cùng kỳ.

Doanh nghiệp cá tra tranh thủ “gom đơn” trước thời điểm áp thuế

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), thông tin Mỹ áp thuế chống trợ cấp 20% đối với cá tra từ Việt Nam bắt đầu từ ngày 1/8 đã khiến nhiều doanh nghiệp nhanh chóng điều chỉnh chiến lược kinh doanh.

Trong ngắn hạn, doanh nghiệp trong nước đã hạn chế nhận thêm đơn hàng mới, đồng thời đẩy mạnh giao hàng trước mốc áp thuế, để giảm thiểu rủi ro chi phí.

Một số doanh nghiệp còn chuyển hướng sang sản phẩm chế biến sâu, chất lượng cao nhằm gia tăng giá trị xuất khẩu và tránh bị đội giá sau thuế.

Diễn biến này lý giải vì sao kim ngạch xuất khẩu cá tra sang Mỹ vẫn tăng mạnh trong giai đoạn đầu hè, bất chấp bối cảnh thị trường chung tiềm ẩn nhiều rủi ro. Ngoài ra, việc Mỹ áp mức thuế lên tới 50% với thủy sản Brazil từ ngày 1/8 cũng mở ra cơ hội giành thêm thị phần cho cá tra Việt.

VASEP nhận định, Brazil có thể mất lợi thế cạnh tranh do thuế cao, từ đó tạo điều kiện cho Việt Nam, vốn là nhà xuất khẩu cá thịt trắng lớn thứ hai vào Mỹ, tận dụng cơ hội từ sự dịch chuyển đơn hàng.

Bên cạnh đó, 8 doanh nghiệp lớn, trong đó có Vĩnh Hoàn, được áp thuế CBPG 0% theo kết quả POR20, đang là điểm sáng giúp khôi phục niềm tin thị trường Mỹ. Chia sẻ bên lề ĐHĐCĐ 2025, bà Nguyễn Ngô Vi Tâm, Tổng Giám đốc CTCP Vĩnh Hoàn, cho rằng ngay cả khi áp thuế đối ứng 46% thì người tiêu dùng Mỹ vẫn có thể chấp nhận bởi giá cá tra rất rẻ.

“Cá tra của Việt Nam rất rẻ. Nếu cộng thêm thuế 46% thì giá cũng cũng chỉ khoảng 50 - 60 cent/pound. Mức giá này thậm chí thấp hơn cả năm 2018. Thậm chí mức giá sau áp thuế rẻ hơn so với nhiều loại cá thịt trắng phổ thông khác tại Mỹ như cá minh thái, cá tuyết. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn kỳ vọng thuế thấp hơn một chút để các khách hàng tăng giá một cách từ từ”, bà Tâm cho biết. 

Tuy nhiên, thách thức vẫn còn đáng kể. VASEP cho biết, một trong những đối thủ là Trung Quốc, nhà cung cấp cá thịt trắng lớn nhất vào Mỹ hiện nay, vẫn giữ được lợi thế cạnh tranh nhờ thỏa thuận hoãn áp thuế riêng từ tháng 5/2025.

Trong 5 tháng đầu năm, Trung Quốc đã xuất khẩu tới 368 triệu USD cá thịt trắng sang Mỹ, gần gấp đôi cùng kỳ năm trước. Ngoài ra, VASEP cảnh báo rằng các doanh nghiệp Việt vẫn đối mặt với áp lực từ chi phí đầu vào tăng cao, khả năng thương lượng giá bán bị siết chặt và tiến độ giao hàng bị ảnh hưởng.

Sự gia tăng hàng rào thuế quan trong bối cảnh toàn cầu hóa chậm lại cũng đang tạo ra áp lực mới với toàn ngành. Về dài hạn, VASEP cho rằng thị trường Mỹ vẫn là một điểm đến quan trọng, nhưng không thể xem là “bất biến”.

Do đó, doanh nghiệp cần tiếp tục đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, hướng đến châu Âu, Trung Đông và Mỹ Latinh để giảm phụ thuộc và tăng khả năng chống chịu trước rủi ro thương mại.

Dự báo về giá cá tra trong thời gian tới, báo cáo chuyên đề hàng hóa quý III của bộ phận nghiên cứu thuộc Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS Research) cho rằng giá cá tra xuất khẩu sang các thị trường Mỹ và EU bắt đầu chững đà tăng từ quý 3.

Tuy nhiên, báo cáo cho biết, giá cá tra có thể tăng nhẹ ở các tháng cuối năm để phục vụ cho dịp Giáng sinh và năm mới ở phương Tây. Giá cá tra xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc có thể sẽ duy trì đà tăng nhẹ cho đến cuối năm nhờ các chính sách về mục tiêu dinh dưỡng của chính phủ trong giai đoạn 2025-2030. 

Ở chiều ngược lại, Chứng khoán Phú Hưng giữ quan điểm thận trọng với triển vọng ngành cá tra năm nay, khi giá bán khó tăng do nhu cầu đẩy nhanh hàng tồn, nguồn cung nguyên liệu thiếu hụt và xu hướng thận trọng trong quản lý hàng tồn kho cho đến khi có thông tin rõ ràng về chính sách thuế đối ứng.