Đoàn đại biểu Quốc hội TP HCM vừa có kiến nghị điều chỉnh giảm trừ gia cảnh phù hợp với tình hình kinh tế xã hội hiện nay. Đề xuất này suốt thời gian qua cũng được các chuyên gia nhắc tới nhiều lần, khi cho rằng cách điều chỉnh giảm trừ gia cảnh hiện nay vẫn chưa hợp lý.

Phản hồi đề xuất về mức giảm trừ gia cảnh, Bộ Tài chính cho biết, theo Luật thuế thu nhập cá nhân hiện hành, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm Luật có hiệu lực hoặc thời điểm điều chỉnh giảm trừ gia cảnh gần nhất thì mới điều chỉnh giảm trừ gia cảnh.

Bộ dẫn số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) năm 2020 tăng 3,23%; năm 2021 tăng 1,84%; năm 2022 tăng 3,15% và CPI năm 2023 tăng 3,25%. Như vậy, CPI biến động chưa đến 20% kể từ thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất (năm 2020), do đó Bộ Tài chính khẳng định theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành, chưa thể điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Bộ Tài chính cho biết thuế thu nhập cá nhân điều tiết vào thu nhập của cá nhân. Việc thực hiện chính sách thuế này có vai trò rất quan trọng để triển khai chính sách phân phối lại. Cùng với các nguồn thu khác, nguồn thu từ thuế thu nhập cá nhân đã tạo nên quỹ ngân sách nhà nước để đáp ứng nhiều nhu cầu chi đầu tư phát triển, an ninh quốc phòng, đảm bảo an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo.

Hiện, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế là 11 triệu đồng và cho mỗi người phụ thuộc 4,4 triệu đồng tháng. Cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh, phụ cấp, trợ cấp... số còn lại mới là thu nhập căn cứ tính thuế thu nhập cá nhân.

Mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và phụ thuộc là mức cụ thể theo mặt bằng chung của xã hội, không phân biệt người có thu nhập cao hay thấp với nhu cầu tiêu dùng khác nhau. Cá nhân có khó khăn do thiên tai, hoả hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo thì Luật thuế thu nhập cá nhân đã có quy định giảm thuế.

Bộ Tài chính nhận định, giảm trừ gia cảnh cụ thể cần được nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng, đảm bảo cao hơn GDP bình quân đầu người, tiền lương tối thiểu vùng và chi tiêu bình quân đầu người một giai đoạn nhất định.

Theo số liệu của Tổng cục thống kê, thu nhập bình quân đầu người mỗi tháng của Việt Nam năm 2023 (theo giá hiện hành) là 4,96 triệu và nhóm hộ thu nhập cao nhất (50% dân số giàu nhất – nhóm 5) có thu nhập bình quân 10,86 triệu đồng mỗi tháng một người.

Mức giảm trừ cho người nộp thuế hiện nay, theo lập luận của Bộ Tài chính là 11 triệu đồng, đang cao hơn 2,2 lần so với thu nhập bình quân đầu người, cao hơn nhiều so với mức phổ biến các nước đang áp dụng từ 0,5 đến 1 lần, đồng thời cũng cao hơn thu nhập bình quân của nhóm 20% dân số thu nhập cao nhất. Mức giảm trừ với người phụ thuộc, theo cơ quan này, cũng gần với thu nhập bình quân đầu người hiện nay.

Bộ Tài chính cho biết đang rà soát, đánh giá tổng thể Luật Thuế thu nhập cá nhân (trong đó có nội dung về mức giảm trừ gia cảnh...) để báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung theo chương trình xây dựng luật của Quốc hội, đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của Việt Nam cũng như thông lệ quốc tế.

Dự kiến dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi sẽ được đăng ký chương trình xây dựng luật vào năm 2025, trình Quốc hội cho ý kiến vào tháng 10/2025 và thông qua vào tháng 5/2026.