Trả lời câu hỏi của phóng viên về việc giá nhà tăng cao ở một số thành phố lớn tại buổi Họp báo Chính phủ Thường kỳ diễn ra chiều 7/10,Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng cho biết có ba nguyên nhân dẫn đến giá nhà tăng cao.

Thứ nhất là cầu lớn hơn cung quá nhiều, thứ hai là việc đẩy giá, thổi giá như vừa qua, một số báo đã thông tin về việc đấu giá tại Hà Nội và một số địa phương khác có tình trạng trả giá cao sau đó bỏ cọc.

"Nguyên nhân thứ ba khiến giá nhà tăng cao là chi phí đầu vào của bất động sản cao, đến từ chi phí đầu tư xây dựng và tiền sử dụng đất", ông Hùng nói.

Theo Thứ trưởng, để giải quyết việc giá bất động sản tăng và phù hợp với khả năng mua nhà của người dân cần kiểm soát ba nguyên nhân này. Trong đó, về việc thổi giá, nâng giá, pháp luật cũng đã có quy định rất rõ ràng về hành vi thổi giá, thao túng thị trường ở Luật Hình sự, Luật Cạnh tranh, Luật Đất đai và cả Luật Nhà ở 2023.

"Có rất nhiều điều khoản cấm hành vi thao túng thị trường, đẩy giá, thổi giá như Điều 8, 9, 56, 62, Điều 61, 65 của Luật Kinh doanh Bất Động sản", ông cho hay". 

Vừa qua, để kịp thời chỉ đạo, chấn chỉnh việc này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện 82 với các yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể cho Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các tỉnh, thành phố có liên quan để trực tiếp chỉ đạo.

Sau đó, Bộ Xây dựng cũng đã ban hành hai văn bản. Trong đó, văn bản thứ nhất về việc phân tích cơ cấu giá thành, giá bán, nguyên nhân tăng giá bất động sản và đề xuất một số giải pháp nhằm giảm giá nhà ở, đất ở, ổn định thị trường bất động sản.

Văn bản thứ hai là về việc tăng cường công tác quản lý, kiểm soát tình hình biến động thị trường bất động sản gửi các tỉnh, thành phố.

Trong hai văn bản này, Thứ trưởng Hùng nhấn mạnh Bộ Xây dựng đã 6 đề xuất kiến nghị cụ thể.

Một là, thực hiện nghiêm Công điện số 82 của Thủ tướng Chính phủ.

Hai là, đề nghị các tỉnh, thành tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc thực thi các quy định của pháp luật liên quan đến các dự án mà các chủ đầu tư, đơn vị môi giới có hiện tượng thổi giá, đẩy giá, có biện pháp ngăn ngừa, xử lý hành vi vi phạm nếu có.

Ba là, đề nghị các tỉnh, thành phố tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về đầu tư, giải phóng mặt bằng, xác định thị trường đất nhằm đảm bảo nguồn cung cho thị trường để đảm bảo sự lệch pha cung cầu, đặc biệt là Hà Nội và TP HCM.

Bốn là, các tỉnh, thành phố phải thường xuyên công khai thông tin về thị trường bất động sản, các chương trình, kế hoạch phát triển đô thị, nhà ở, các dự án bất động sản được phê duyệt, các dự án đầu tư đáp ứng được điều kiện huy động vốn theo quy định của pháp luật, minh bạch, công khai, ngăn chặn tình trạng gian lận, lừa đảo.

Năm là, kiến nghị Chính phủ giao Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các bộ, ngành có liên quan nghiên cứu đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản và giao dịch quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý nhằm hạn chế rủi ro về giá và pháp lý cho người mua.

Mô hình này theo Thứ trưởng Hùng đã được thực hiện tại Trung Quốc và mang lại hiệu quả rất tốt. Trong đó, sàn giao dịch tập trung về bất động sản được hoạt động như mô hình sàn giao dịch chứng khoán, việc giao dịch rất minh bạch và cũng tránh được hiện tượng huy động trái quy định của pháp luật.

Sáu là, kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành chính sách thuế phù hợp, hạn chế tình trạng nhà đất đã được mua bán nhưng không sử dụng gây lãng phí nguồn lực của xã hội.

Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho biết, Thủ tướng cũng đã giao cho Bộ Xây dựng và các bộ, ngành nghiên cứu làm sao để giá nhà ở thương mại phải hợp lý. Bộ Xây dựng đã xác định ba nguyên nhân dẫn đến giá nhà cao là: Cung lệch pha cầu, tình trạng thổi giá và chi phí đầu vào tăng cụ thể là tiền sử dụng đất.

Tuy nhiên, theo Chủ nghiệm VPCP Trần Văn Sơn, với các dự án nhà cao tầng dù tiền sử dụng đất có tăng nhưng nếu chia ra theo số căn hộ thì không chênh quá nhiều nên đây không phải nguyên nhân chính dẫn đến giá nhà tăng cao.

Vì vậy, ông đề nghị Bộ Xây dựng cần có những giải pháp căn cơ hơn để xử lý tình trạng giá nhà, giá đất tăng cao trong thời gian vừa qua.