Trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) tại phiên họp sáng 8/12, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết dự thảo Luật đề xuất đưa sản phẩm nông nghiệp vào diện không phải tính thuế GTGT nhưng vẫn được khấu trừ thuế đầu vào, theo Cổng TTĐT Quốc hội.

Cụ thể, doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã mua bán các sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thuỷ sản (chưa chế biến thành sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường) cho doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã khác thì không phải tính thuế GTGT.

Theo Bộ Tài chính, việc sửa đổi sẽ giảm gánh nặng thủ tục hành chính, đồng thời góp phần lớn trong việc hỗ trợ hoạt động xuất khẩu nông, lâm, thủy sản, vì doanh nghiệp không phải ứng trước tiền để nộp thuế rồi lại làm thủ tục hoàn thuế, tránh lãng phí thời gian và chi phí cơ hội.

Đến hiện tại, các doanh nghiệp cà phê đã phải ứng khoảng 5.000 tỷ đồng, lương thực hơn 2.000 tỷ đồng và hồ tiêu - gia vị hơn 2.100 tỷ đồng để nộp thuế GTGT đầu vào, trong khi các tổ chức tín dụng không giải ngân phần thuế này khi cấp vốn lưu động, gây áp lực tài chính cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, nhằm đảm bảo chính sách thuế đồng bộ cho thức ăn chăn nuôi, Chính phủ trình Quốc hội lược bỏ nội dung “sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thuỷ sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, dược liệu thì áp dụng thuế suất GTGT theo mức thuế suất quy định cho sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thuỷ sản”.

Hiện nay, thức ăn chăn nuôi nhập khẩu không chịu thuế GTGT, trong khi sản phẩm sản xuất trong nước lại chịu thuế đầu vào 5%. Khoản thuế này buộc doanh nghiệp phải tính vào chi phí, làm tăng giá bán và tạo ra sự bất bình đẳng giữa hàng nội địa và hàng nhập khẩu.

Việc bãi bỏ quy định trên được đánh giá sẽ gỡ nút thắt lớn cho sản xuất nông nghiệp, nhất là trong bối cảnh ngành nông nghiệp bị ảnh hưởng nhiều từ hệ quả của thiên tai, mưa lũ kéo dài.

Thảo luận ở Tổ, nhiều ý kiến nhận định cơ chế này từng tạo điều kiện để doanh nghiệp mua khống hoá đơn, gây rủi ro lớn cho công tác hoàn thuế. Tuy nhiên, đây là vấn đề mang tính lựa chọn chính sách, cần cân nhắc kỹ giữa mục tiêu hỗ trợ dòng vốn của doanh nghiệp và yêu cầu kiểm soát hoá đơn thương mại trung gian.

Mặt khác, có ý kiến cho rằng việc áp dụng thuế 5% ở khâu thương mại hiện nay cũng có tác dụng khuyến khích doanh nghiệp thu mua trực tiếp từ người sản xuất, giúp giảm chi phí trung gian. Đây là nội dung cần lựa chọn phương án cân đối giữa lợi ích các nhóm.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị, cho rằng việc áp dụng thuế suất 5% cho các sản phẩm nông sản chưa chế biến sử dụng làm thức ăn chăn nuôi khiến doanh nghiệp không được khấu trừ thuế đầu vào, buộc phải đưa toàn bộ phần thuế vào giá thành, dẫn đến giá thức ăn chăn nuôi tăng, trong khi đây là đầu vào quan trọng nhất của người chăn nuôi.

Theo ông Hà Sỹ Đồng, ngành chăn nuôi hiện đang chịu áp lực lớn về giá nguyên liệu, cạnh tranh gay gắt với sản phẩm nhập khẩu, nên việc duy trì quy định hiện hành không phù hợp với bối cảnh thực tế và làm phát sinh chi phí ngoài mong muốn cho doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp khẳng định, đây là vướng mắc có tác động trực tiếp, rõ rệt và cần được tháo gỡ ngay.

Vì vậy, đại biểu thống nhất với đề xuất của Chính phủ về việc bỏ quy định này để giảm chi phí, hỗ trợ doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi và qua đó giảm áp lực lên người chăn nuôi.

Theo đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương, Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hoà, quy định mới cho phép doanh nghiệp, hợp tác xã mua bán sản phẩm nông nghiệp (nông sản chưa chế biến) để bán cho doanh nghiệp khác thì không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT theo quy định của Bộ Tài chính.

Bà Hương nêu rõ, theo quy định hiện hành, điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không phải kê khai và tính nộp thuế GTGT đầu ra nhưng vẫn được khấu trừ thuế GTGT của đầu vào. Chính phủ nhận định quy định này sẽ giúp giảm áp lực tài chính cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, đại biểu chỉ ra rằng nếu quy định không chặt chẽ thì có thể tạo kẽ hở cho các doanh nghiệp, cụ thể là rủi ro doanh nghiệp có thể mua khống hoá đơn để hợp thức hoá đầu vào và hoàn thuế GTGT. Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, nghiên cứu ý kiến này để có quy định đảm bảo chặt chẽ, tránh tình trạng gian lận.

Đại biểu Sùng A Lềnh, Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai cũng bày tỏ sự đồng tình và ủng hộ cao đối với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT. Trong đó, ông đồng ý với quy định đưa sản phẩm nông, lâm, thuỷ sản, chăn nuôi chưa chế biến ở khâu thương mại vào đối tượng không phải tính và nộp thuế GTGT.

"Việc sửa đổi này giải quyết trực tiếp những áp lực về dòng tiền cho doanh nghiệp xuất khẩu khi loại bỏ yêu cầu ứng trước thuế và chờ hoàn thuế. Chính sách này cũng khắc phục sự phân biệt đối xử giữa nông sản trong nước và nhập khẩu, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam", đại biểu nhận định.