Tại tọa đàm Data Talk | The Catalyst với chủ đề " Năm 2026, ngành thép Việt Nam bước vào chu kỳ mới – Động lực đến từ đâu?” các chuyên gia cho rằng chính sách này có thể tạo ra những chuyển biến nhất định đối với thị trường thép, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, tác động cần được nhìn nhận theo lộ trình trung và dài hạn, thay vì kỳ vọng hiệu ứng tức thời.

Giảm cạnh tranh nội bộ, hạn chế bán phá giá

Ở góc độ trong ngành, ông Phạm Công Thảo – Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Thép Việt Nam (VNSteel), Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), việc triển khai chính sách chống “nội cuốn” nhằm hạn chế cạnh tranh quá mức và dẫn đến tình trạng giảm giá, đồng thời chuyển trọng tâm sang nâng cao công nghệ, chất lượng và hiệu quả sản xuất.

Tại Trung Quốc, không chỉ riêng ngành thép, nhiều ngành công nghiệp khác của Trung Quốc cũng đang đối mặt với tình trạng công suất rất lớn, dẫn đến cạnh tranh quá mức và gây áp lực giảm giá không chỉ trong nước mà còn trên thị trường quốc tế.

Riêng với ngành thép, ông Thảo cho rằng chiến dịch này có thể tạo ra một số tác động đáng chú ý.

Trước hết, khi Trung Quốc áp dụng chính sách chống “nội cuốn” có thể giúp giảm áp lực giảm giá trên thị trường thép toàn cầu. Do các doanh nghiệp thép Trung Quốc tập trung nhiều hơn vào chất lượng và công nghệ, tình trạng bán phá giá trên thị trường quốc tế có khả năng được hạn chế.

Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng có khả năng hạn chế bớt sản lượng xuất khẩu thép. Trong năm nay, xuất khẩu thép của Trung Quốc đạt mức kỷ lục, do đó, nếu Trung Quốc áp dụng chính sách này, nhiều khả năng nước này sẽ hạn chế bớt xuất khẩu.

Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng đang có chính sách kiểm soát xuất khẩu thép. Điều này sẽ giúp giảm bớt áp lực thép xuất khẩu ra thị trường thế giới, đồng thời giúp Việt Nam giảm áp lực từ thép Trung Quốc.

Bởi lẽ, xét về cơ cấu nhập khẩu, Việt Nam vẫn nhập khẩu thép nhiều nhất từ Trung Quốc.

Tuy nhiên, theo ông Thảo, yếu tố then chốt đối với tăng trưởng của ngành thép Việt Nam vẫn nằm ở nhu cầu nội địa. Trong năm nay, nhu cầu trong nước đã ghi nhận mức tăng trưởng rất tốt và với chính sách hỗ trợ xu hướng tích cực này có thể tiếp tục được duy trì trong những năm tới.

Dù vậy, ông cũng nhấn mạnh một số rủi ro cần theo dõi sát trong thời gian tới. Đặc biệt, trong bối cảnh cuối năm, tỷ giá biến động mạnh và lãi suất trong nước có xu hướng tăng trở lại, các yếu tố vĩ mô này có thể ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng chung của nền kinh tế. Ngoài ra, yếu tố xuất nhập khẩu vẫn sẽ đóng vai trò quan trọng đối với diễn biến của thị trường Việt Nam trong thời gian tới.

Ở góc độ dài hạn, ông Thảo cho rằng việc Trung Quốc giảm xuất khẩu và hạn chế bán phá giá tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp thép Việt Nam khi tham gia xuất khẩu ra thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, ông cũng lưu ý không nên kỳ vọng quá lớn vào những tác động quá tích cực bởi chiến dịch chống “nội cuốn” nhiều khả năng sẽ được triển khai từng bước và cần thời gian để phát huy hiệu quả.

Theo đánh giá của ông, về dài hạn, chính sách này có thể góp phần tạo ra sự phát triển cân bằng hơn cho thị trường thép toàn cầu, từ đó thị trường thép Việt Nam cũng sẽ được hưởng lợi theo hướng tích cực hơn.

Kỳ vọng tích cực trong dài hạn

Cùng chung quan điểm thận trọng, bà Võ Thị Ngọc Hân, CFA – Giám đốc Nghiên cứu Cấp cao, Ngành Sản xuất Công nghiệp - công nghệ, CTCP Chứng khoán TP.HCM (HSC), cho biết chiến dịch chống “nội cuốn” của Trung Quốc (bắt đầu được triển khai từ tháng 7/2025 ) về bản chất là nỗ lực kiểm soát sản lượng sản xuất tại Trung quốc, từng bước loại bỏ năng lực dư thừa và kém hiệu quả.

Mục tiêu của chính sách là giúp các doanh nghiệp thép Trung Quốc cải thiện lợi nhuận và giảm bớt tình trạng cạnh tranh tiêu cực. Xuất phát từ các mục tiêu này, Trung Quốc lựa chọn cách triển khai chính sách theo từng bước và dài hạn.

Theo bà Hân, trong 10 tháng đầu năm 2025, tổng sản lượng sản xuất thép tại Trung Quốc đã giảm khoảng 4% so với cùng kỳ. Diễn biến này kéo theo tổng sản lượng sản xuất théo toàn cầu giảm khoảng 2%, trong bối cảnh thép Trung Quốc chiếm tới khoảng 50% thị phần sản xuất thép thế giới. Những con số này cho thấy chiến dịch “chống nội cuốn” đã bắt đầu tạo ra các chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, bà cũng lưu ý rằng xuất khẩu thép của Trung Quốc ra thị trường quốc tế vẫn tiếp tục tăng và thậm chí lập kỷ lục mới. Dù vậy, nếu nhìn vào các báo cáo chính thức, tổng sản lượng sản xuất có giảm.

Để ứng phó với tình trạng đẩy mạnh xuất khẩu trong bối cảnh thép Trung Quốc ngày càng đối mặt với nhiều biện pháp bảo hộ thương mại trên toàn cầu, ngày 12/12, Chính phủ Trung Quốc đã ban hành hệ thống cấp phép hạn chế xuất khẩu đối với hơn 300 chủng loại thép, dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.

Theo quy định mới, các nhà sản xuất thép Trung Quốc chỉ được phép xuất khẩu khi đáp ứng các tiêu chí cụ thể, bao gồm việc có hợp đồng xuất khẩu rõ ràng và đáp ứng các yêu cầu kiểm định chất lượng sản phẩm. Điều này cho thấy các sản phẩm thép chất lượng thấp, kém tiêu chuẩn sẽ bị kiểm soát chặt chẽ hơn trong thời gian tới.

Bà Hân nhấn mạnh rằng, các chính sách này khó có thể tạo ra thay đổi ngay lập tức. Việc triển khai và phát huy hiệu quả cần có thời gian, do đó tác động mạnh trong ngắn hạn được đánh giá là không quá lớn.

“Tuy nhiên, điều này đang đặt nền tảng cho định hướng chính sách của Chính phủ Trung Quốc, bao gồm kiểm soát xuất khẩu trong trung và dài hạn, từ đó tạo nền móng và cơ sở tốt để giảm cạnh tranh trên thị trường quốc tế và giảm sản xuất qua Việt Nam và giảm cạnh tranh về giá”, bà Hân cho biết.

Cùng với các chính sách hỗ trợ ngày càng rõ nét từ phía Việt Nam dành cho doanh nghiệp trong nước, bà Hân cho rằng một số doanh nghiệp thép Việt Nam có thể được đặt vào vị thế thuận lợi hơn và hưởng lợi từ những thay đổi chính sách này.

Nhìn chung, theo bà, các chuyển biến chính sách tại Trung Quốc đang mở ra kỳ vọng rằng trong dài hạn, thị trường thép Việt Nam có thể đón nhận những tác động tích cực hơn.

VietinBank - điểm tựa tài chính cho doanh nghiệp Việt

Đồng hành cùng doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động, VietinBank cung cấp hệ sinh thái giải pháp tài chính toàn diện cho SME và doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Nổi bật là SME Simple với quy trình rút gọn, hồ sơ tối giản, thời gian duy trì hạn mức tín dụng lên tới 24 tháng, giúp doanh nghiệp chủ động nguồn vốn.

Doanh nghiệp xuất nhập khẩu được hưởng ưu đãi như “Ngày vàng thanh toán quốc tế” với mức giảm tới 100% phí chuyển tiền ngoại tệ, cùng dịch vụ chuyển tiền ngoại tệ nhanh trả sau. VietinBank còn dẫn đầu ngân hàng số với nền tảng VietinBank eFAST, cho phép giải ngân, bảo lãnh online và mở tài khoản doanh nghiệp trực tuyến.

VietinBank là Ngân hàng SME tốt nhất Việt Nam 5 năm liên tiếp (2020–2025) do The Asian Banker bình chọn.