Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sau nhiều lần trì hoãn đã quyết định hạ lãi suất 0,25 điểm % lần đầu tiên trong năm 2025, đưa lãi suất điều hành về mức 4% - 4,25%. Đồng thời, Fed cũng để ngỏ khả năng giảm thêm 0,5 điểm % nữa để đưa lãi suất cuối năm 2025 về khoảng 3,5% - 3,75%/năm nếu dữ liệu kinh tế phù hợp.
Việc Fed khởi động chu kỳ cắt giảm lãi suất được các chuyên gia đánh giá sẽ mở ra điều kiện thuận lợi hơn cho Việt Nam trong việc duy trì mặt bằng lãi suất thấp và đặc biệt là trong việc tiếp cận các nguồn vốn quốc tế khi lãi suất toàn cầu giảm.
Trao đổi với người viết, chuyên gia Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân, Chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho biết từ thời điểm sau năm 2022, khi Fed liên tục tăng mạnh lãi suất, khả năng huy động vốn quốc tế của doanh nghiệp và ngân hàng Việt Nam đã bị chững lại.
Trước áp lực chênh lệch lãi suất USD – VND ở mức cao, nhiều doanh nghiệp buộc phải chuyển hướng sang vay vốn trong nước, chủ yếu là các khoản vay ngắn hạn, khiến cân đối dòng tiền chịu áp lực lớn.
“Khi Fed bắt đầu hạ lãi suất, chi phí vốn vay USD giảm, doanh nghiệp sẽ có xu hướng quay lại thị trường quốc tế để huy động vốn dài hạn. Đây là cơ hội để họ cơ cấu lại nợ, nâng tỷ trọng vay dài hạn, từ đó cải thiện chất lượng nợ và giảm áp lực vay ngắn hạn,” ông nhận định.
Theo chuyên gia, điều này đặc biệt quan trọng với nhóm ngân hàng, bởi trong thời gian qua, biên lãi ròng (NIM) đã sụt giảm mạnh, thậm chí trong quý II/2025 còn chạm mức thấp nhất lịch sử.
"Khi lãi suất USD hạ nhiệt, ngân hàng có thể tiếp cận nguồn vốn dài hạn với mức lãi suất thấp hơn, hỗ trợ cải thiện NIM, đồng thời giúp doanh nghiệp nội địa tiếp cận vốn với lãi suất thuận lợi hơn", ông Minh nói.
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam . (Ảnh: VNB)
Đồng quan điểm, theo nhóm phân tích của VNDirect, Fed đảo chiều chính sách sẽ giúp hạ nhiệt áp lực tỷ giá VND/USD. Đồng USD suy yếu và chi phí tín dụng toàn cầu giảm góp phần hạn chế tình trạng đầu cơ ngoại tệ, từ đó củng cố sự ổn định của thị trường.
Trong trung hạn, xu hướng này còn thúc đẩy tái phân bổ dòng vốn toàn cầu sang các thị trường mới nổi, tạo điều kiện để Việt Nam đón dòng vốn đầu tư gián tiếp trở lại.
Bên cạnh đó, VNDirect nhấn mạnh việc lãi suất toàn cầu giảm sẽ tạo điều kiện thuận lợi để Việt Nam tiếp cận nguồn vốn quốc tế cho các dự án hạ tầng quy mô lớn, như tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam trị giá 67 tỷ USD.
Tỷ lệ nợ công và nợ nước ngoài của Việt Nam đã giảm về lần lượt 34% và 28% GDP vào cuối năm 2024, mở ra dư địa tài khóa đáng kể để huy động thêm vốn.
Với chi phí vay quốc tế giảm, tính khả thi và hiệu quả của các dự án đầu tư chiến lược được kỳ vọng nâng cao, đồng thời củng cố mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số trong giai đoạn 2026–2030.
Nhóm phân tích cũng lưu ý rằng, mặc dù Fed đã khởi động chu kỳ nới lỏng, dòng vốn đầu tư gián tiếp vào Việt Nam khó đảo chiều ngay lập tức do lãi suất quỹ liên bang vẫn ở mức trên 4%, cao hơn mức trung tính khoảng 3%.
(Nguồn: VNDirect)
Theo chuyên gia Nguyễn Thế Minh, từ đầu năm đến nay, khối ngoại đã bán ròng hơn 96.000 tỷ đồng, vượt cả lượng bán ròng của năm 2024.
Điều này cho thấy áp lực bán ròng của khối ngoại vẫn chưa dừng lại và nhiều khả năng xu hướng này còn tiếp diễn, khi nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ chênh lệch lãi suất giữa USD và VND. Dù mức chênh lệch đã thu hẹp nhưng vẫn chưa đủ lớn để xoay chuyển dòng vốn.
Nhận định về khả năng đảo chiều của dòng vốn đầu tư gián tiếp sau khi Fed nới lỏng chính sách, chuyên gia Thế Minh dự phóng vào cuối quý IV/2025 hoặc sớm nhất có thể là giữa quý IV dòng vốn có khả năng đảo chiều.
Theo ông Minh, dự phóng này dựa trên kỳ vọng Fed sẽ tiếp tục giảm lãi suất trong tháng 10 và có khả năng thêm một đợt giảm nữa vào tháng 12. Khi đó, chênh lệch lãi suất giữa USD và VND thu hẹp hơn, qua đó giúp nhà đầu tư nước ngoài tạm thời ngừng bán ròng và thậm chí có thể quay lại mua ròng.
Ngoài yếu tố lãi suất, chuyên gia nhấn mạnh còn một số động lực khác.
Thứ nhất là diễn biến tỷ giá. Ông Minh kỳ vọng trong quý IV, áp lực tỷ giá sẽ giảm bớt nhờ các dòng vốn FDI, kiều hối và vốn FDI giải ngân tăng lên, qua đó bổ sung dự trữ ngoại hối và giảm áp lực tỷ giá. Đây sẽ là một trong những lý do quan trọng thúc đẩy dòng vốn ngoại quay trở lại.
Thứ hai là làn sóng IPO của các doanh nghiệp. Theo vị chuyên gia, thực tế trong quá khứ, mỗi khi thị trường xuất hiện các đợt IPO doanh nghiệp mới niêm yết, thường thu hút dòng vốn của nhà đầu tư nước ngoài rất lớn.
Ông cho rằng giai đoạn sắp tới có thể lặp lại xu hướng này, giống như thời kỳ 2016–2018, khi lượng hàng hóa mới trở thành động lực thu hút nhà đầu tư nước ngoài.
"Một yếu tố quan trọng khác là khả năng nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Nếu được thông qua, đây sẽ là cú hích để thu hút dòng vốn ngoại trở lại", ông Minh nói thêm.
