Ông Huang Yiping, Thành viên ủy ban chính sách tiền tệ của PBoC, đánh giá rằng chính phủ cần triển khai gói kích thích táo bạo hơn trong bối cảnh nền kinh tế bị tổn thương vì cuộc chiến thương mại với Mỹ.

Theo ông Huang, lĩnh vực xuất khẩu đã giúp nền kinh tế Trung Quốc trụ vững trong quý III. Tuy nhiên, một loạt chỉ số - từ lạm phát, tỷ lệ thất nghiệp cho đến đầu tư của khu vực tư nhân - đều cho thấy niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng vẫn yếu trong bối cảnh môi trường thuế quan còn nhiều bất định.

Vị cố vấn phát biểu trong cuộc phỏng vấn bên lề hội nghị Bund Summit tại Thượng Hải: “Chính phủ, bao gồm cả ngân hàng trung ương, cần có hành động lớn để cải thiện tình hình tài chính của các hộ gia đình, doanh nghiệp, chính quyền địa phương và có lẽ là cả các tổ chức tài chính”.

Ý kiến của ông Huang phản ánh nỗi lo rằng nền kinh tế thứ hai thế giới sẽ bị tổn thương bởi thương chiến Mỹ - Trung nếu chính phủ không triển khai các biện pháp kích thích mạnh mẽ hơn.

Các quan chức cấp cao nhất dường như cũng nhận thức rõ những thách thức đối với nền kinh tế Trung Quốc tại Hội nghị Trung ương 4 diễn ra từ ngày 20 đến 23/10.

Bản thông cáo được đưa ra ngày 23/10 một lần nữa kêu gọi các quan chức ổn định việc làm, hoạt động kinh doanh, thị trường và kỳ vọng của công chúng.

Ông Huang kêu gọi nới lỏng chính sách tài khóa mạnh mẽ để chính quyền trung ương phân bổ thêm nguồn lực cho các địa phương, giúp họ chủ động chi tiêu phù hợp với nhu cầu thực tế. 

Việc giảm bớt các ràng buộc với chi tiêu sẽ đánh dấu sự thay đổi lớn so với cách tiếp cận mà Bắc Kinh hiện ưa chuộng, vốn thiên về kiểm soát chặt chẽ.

Nhiều trái phiếu công đi kèm với điều kiện nghiêm ngặt – ví dụ như đảm bảo các dự án phải tạo ra lợi nhuận. Điều đó khiến việc giải ngân ngân sách bị trì trệ và hạn chế chi tiêu trong những lĩnh vực như hạ tầng và dịch vụ công.

Dữ liệu chính thức cho thấy nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 4,8% trong quý III, phù hợp với mục tiêu tăng trưởng khoảng 5% trong cả năm 2025.

Nhưng đà tăng trưởng kinh tế đã trở nên mất cân bằng hơn trước. Tiêu dùng đang giảm tốc khi chương trình thu cũ đổi mới của chính phủ mất dần sức ảnh hưởng, trong khi đó sản lượng công nghiệp lại tăng nhờ xuất khẩu mạnh.

Bên cạnh đó, tình trạng giảm phát đã kéo dài 10 quý liên tiếp trong bối cảnh giá nhà sụt giảm khiến công chúng dè dặt chi tiêu. Ông Huang một lần nữa kêu gọi chính phủ ổn định thị trường bất động sản để khôi phục niềm tin của người tiêu dùng.

Theo vị cố vấn, nâng cao thu nhập và niềm tin của các hộ gia đình là yếu tố quan trọng nhất để kích cầu tiêu dùng bền vững, bởi các chương trình trợ cấp mua sắm chỉ có thể tạo ra tác động ngắn hạn.

Khi nói về chính sách tiền tệ, ông Huang tỏ ra thận trọng hơn. Cụ thể, ông nhận định chính sách tiền tệ có thể đóng vai trò nhất định, nhưng lưu ý PBoC không có nhiều dư địa để nới lỏng trong ngắn hạn.

Ông cũng đề xuất Bắc Kinh đánh giá chính quyền địa phương dựa trên nhiều yếu tố hơn ngoài tốc độ tăng trưởng GDP, ví dụ như việc làm và thu nhập hộ gia đình.

Hiện tại, Bắc Kinh đang cố gắng hạn chế việc các địa phương trợ cấp quá mức cho doanh nghiệp - một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng dư thừa công suất trong những ngành như xe điện.