Lạc quan thận trọng

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đạt thỏa thuận đình chiến thương mại sau cuộc gặp tại Hàn Quốc vào ngày 30/10.

Bloomberg Economics ước tính sau khi Mỹ giảm một nửa mức thuế 20% liên quan đến ma túy fentanyl, thuế suất trung bình với hàng hóa Trung Quốc sẽ giảm còn 31%.

Con số này thấp hơn đáng kể so với mức 50% mà Mỹ áp dụng với nhiều sản phẩm Ấn Độ và Brazil. Sự chênh lệch sẽ giúp hoạt động sản xuất tại Trung Quốc trở nên hấp dẫn hơn so với hai nước vừa nêu, ít nhất là ở thời điểm hiện tại.

Đó là còn chưa xét đến những thế mạnh khác của Trung Quốc, bao gồm hệ sinh thái sản xuất chuyên nghiệp và lực lượng lao động tay nghề cao.

Theo Bloomberg, một số nhà xuất khẩu Trung Quốc đang tỏ ra lạc quan rằng số đơn đặt hàng từ Mỹ sẽ đi lên, giúp việc kinh doanh khởi sắc.

Ông Andre Huang, Giám đốc kinh doanh tại một công ty bán các sản phẩm vệ sinh gia dụng ở thành phố Ninh Ba, dự đoán: “Chúng tôi sẽ đạt được các thỏa thuận tốt hơn với khách hàng Mỹ”.

Kế hoạch mở rộng kinh doanh tại Mỹ của công ty ông Huang từng bị cản trở bởi các mức thuế quan cao hồi đầu năm. Tuy nhiên, ông Huang cho biết tình hình đã bắt đầu khởi sắc khi cả phía Mỹ và Trung Quốc kỳ vọng cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo sẽ hạ nhiệt căng thẳng giữa hai bên.

Một hội chợ thương mại đang diễn ra tại Quảng Châu thu hút nhiều khách hàng Mỹ hơn so với sự kiện tương tự diễn ra vài tháng trước, vị giám đốc chỉ ra.  

Bài học cay đắng

Tuy nhiên, triển vọng có thêm đơn hàng từ Mỹ không còn khiến các nhà xuất khẩu Trung Quốc hào hứng như trước. Nhiều công ty cho biết sau những thay đổi thất thường trong chính sách thương mại của Nhà Trắng, họ nhận thấy không thể phụ thuộc hoàn toàn vào thị trường Mỹ.

Bất chấp thỏa thuận mới nhất, các nhà xuất khẩu Trung Quốc vẫn đang tìm cách phòng ngừa những diễn biến tiêu cực trong mối quan hệ thương mại song phương trong tương lai.

Ông Huang Lun, Giám đốc bán hàng tại một nhà bán lẻ có trụ sở tại Quảng Châu, nhận xét: “Quyết định giảm thuế của Mỹ cho chúng tôi thêm thời gian [để điều chỉnh chiến lược]”.

Công ty của ông Huang kinh doanh đồ lót và quần yoga thông qua các sàn thương mại điện tử bao gồm Amazon, Shein và Temu. Thị trường Mỹ chiếm đến 80% doanh thu của công ty ông vào năm ngoái. Tuy nhiên, họ vẫn đặt kế hoạch giảm mạnh tỷ trọng này xuống còn 20% bằng cách tăng cường xuất khẩu sang những nước khác.

Ông Huang giải thích: “Chuyển hướng khỏi Mỹ là cách duy nhất để giảm rủi ro thương mại trong dài hạn”.

Dữ liệu thương mại của Trung Quốc phản ánh rõ nỗ lực tìm kiếm thị trường mới của các nhà xuất khẩu. Nhiều khả năng thặng dư thương mại hàng hoá của Trung Quốc sẽ leo lên mức kỷ lục 1.200 tỷ USD vào năm nay, khi các chuyến hàng đến châu Âu, châu Phi và các quốc gia châu Á bù đắp cho nhu cầu sụt giảm của Mỹ.

Ở một chiều hướng khác, nhiều khách hàng Mỹ cũng muốn giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng Trung Quốc. Họ đang yêu cầu các nhà cung cấp mở cơ sở sản xuất bên ngoài Trung Quốc, dù điều đó khiến chi phí tăng và hiệu suất giảm trong ngắn hạn.

Ông Lin Qian hiện là chủ các nhà máy sản xuất đồ chơi ở thành phố Thâm Quyến cũng như tại Việt Nam. Trước mắt, ông dự kiến các cơ sở ở đại lục sẽ tiếp tục đảm nhận phần lớn đơn hàng từ khách hàng Mỹ.

Nhưng về lâu dài, ông nhận thấy xu hướng dịch chuyển khỏi Trung Quốc là điều tất yếu. Sau quyết định hạ thuế quan của Mỹ, ông Lin vẫn giữ nguyên kế hoạch đa dạng hóa sản xuất khỏi Trung Quốc, bởi mối quan hệ Mỹ - Trung “vẫn còn nhiều trở ngại”.

Với một công ty có tới 75% doanh thu đến từ các thương hiệu đồ chơi Mỹ như của ông Lin, việc mở nhà máy ở Việt Nam là lựa chọn bắt buộc. Trước đây, các khách hàng này thậm chí còn cảnh báo sẽ ngừng đặt hàng nếu ông không sớm mở rộng sản xuất sang Việt Nam.

Nhiều doanh nghiệp Trung Quốc cảm thấy yên tâm hơn khi có cơ sở sản xuất cả trong lẫn ngoài nước. Ông Barry Shan, chủ một công ty cung ứng đồ trang trí dịp lễ cho nhà bán lẻ Walmart, là một ví dụ điển hình.

Ông có một nhà máy tại tỉnh Chiết Giang nhưng sẽ sớm vận hành cơ sở mới tại Campuchia. Vị doanh nhân cho biết: “Giờ chúng tôi không còn sợ nguy cơ thuế quan tăng giảm liên tục nữa”.