Thiếu lao động

Tại một trung tâm may mặc ở miền Nam Ấn Độ, R.K. Sivasubramaniam đang nhận được đơn hàng từ Walmart và Costco – những công ty muốn tránh mức thuế cao hơn mà các nhà cung cấp châu Á khác như Bangladesh và Trung Quốc đang phải đối mặt. Nhưng hàng dài dây chuyền may mặc nằm im lìm trong nhà máy của ông lại cho thấy một thách thức lớn nhất: thiếu lao động, theo Reuters. 

"Ngay cả khi có đơn hàng, chúng tôi vẫn cần lao động. Nhưng hiện tại, chúng tôi không đủ nhân công," ông Sivasubramaniam, Giám đốc điều hành Raft Garments – công ty chuyên cung cấp đồ lót và áo phông với giá chỉ từ 1 USD cho các thương hiệu Mỹ – chia sẻ.

Tiruppur, được xem là thủ phủ hàng dệt kim của Ấn Độ, nằm tại bang Tamil Nadu ở miền Nam, đóng góp gần 1/3 trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng may mặc trị giá 16 tỷ USD của cả nước. Thành phố này đang đứng trước cơ hội lớn khi các nhà mua hàng Mỹ tìm cách tăng cường nhập khẩu từ Ấn Độ trong bối cảnh các trung tâm may mặc khác ở châu Á phải đối mặt với mức thuế cao hơn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến áp thuế 26% đối với hàng dệt may từ Ấn Độ, quốc gia xuất khẩu dệt may và hàng may mặc lớn thứ sáu thế giới, từ tháng 7 tới – thấp hơn mức 37% đối với Bangladesh, 46% với Việt Nam và 145% với Trung Quốc – tất cả đều là các nhà cung cấp lớn cho Mỹ.

Mức thuế này sẽ giúp hàng may mặc từ Ấn Độ trở nên cạnh tranh hơn so với Bangladesh và Trung Quốc. Nhưng không khí tại Tiruppur vẫn ảm đạm khi ngành này đối mặt với thực tế: hy vọng tận dụng lợi thế thuế quan của Ấn Độ đang bị cản trở bởi tình trạng thiếu lao động có tay nghề, quy mô sản xuất nhỏ và chi phí cao.

Raft Garments muốn mở rộng sản xuất để đáp ứng đơn hàng mới nhưng phải nhập khẩu các máy móc hiện đại để tự động hóa một số khâu may, do công ty hiện phụ thuộc chủ yếu vào lao động nhập cư – nguồn lao động vốn rất khó tìm và giữ chân.

Các nhà xuất khẩu may mặc tại Ấn Độ cho biết lao động cần được đào tạo, nhưng nhiều người chỉ làm việc vài tháng rồi chuyển sang các cơ sở nhỏ hơn, không chính thức – nơi họ có thể làm việc nhiều giờ hơn và thu nhập cao hơn. Trong khi đó, các nhà sản xuất lớn gặp khó trong việc cạnh tranh do phải tuân thủ các yêu cầu khắt khe của khách hàng nước ngoài về chi phí và điều kiện làm việc.

Thủ tướng Narendra Modi từ lâu đã kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào chương trình "Sản xuất tại Ấn Độ" nhằm biến quốc gia Nam Á này thành trung tâm sản xuất toàn cầu. Tuy nhiên, tình trạng thiếu lao động có tay nghề trong một quốc gia mà 90% lực lượng lao động làm việc trong khu vực phi chính thức là một rào cản lớn, đặc biệt trong các ngành thâm dụng lao động như may mặc.

Tại Tiruppur, vấn đề thiếu lao động ngày càng rõ rệt. "Chúng tôi cần ít nhất 100.000 lao động," ông Kumar Duraiswamy, đại diện hiệp hội các nhà xuất khẩu tại Tiruppur, cho biết, đồng thời nhấn mạnh hiện tại khu vực này có hơn 1 triệu người làm việc.

Chính phủ ông Modi năm ngoái đã thông báo mở rộng một chương trình đào tạo chuyên biệt cho 300.000 người trong các kỹ năng liên quan đến dệt may, bao gồm cả may mặc.

Tại trung tâm dệt may này, một số doanh nghiệp đã tự tìm cách giải quyết.

Giữa tiếng máy may tại nhà máy Cotton Blossom – nơi sản xuất 1,2 triệu sản phẩm mỗi tháng, bao gồm cả trang phục cho nhà bán lẻ đồ thể thao Mỹ Bass Pro Shops – Naveen Micheal John đã thiết lập ba trung tâm đào tạo và tuyển dụng lao động nhập cư từ các khu vực xa xôi.

Dù vậy, phần lớn lao động sau vài tháng lại trở về quê.

"Chúng tôi đào tạo họ trong ba tháng, sau đó họ làm việc tại đây 7 tháng rồi quay về," ông John cho biết, đồng thời chia sẻ ý định tìm đến các bang khác với điều kiện lao động và ưu đãi chính phủ tốt hơn.

Khó khăn về năng lực

Theo dữ liệu của chính phủ Mỹ, trong năm 2024, Trung Quốc xuất khẩu hàng may mặc trị giá 16,5 tỷ USD sang Mỹ, Việt Nam 14,9 tỷ USD và Bangladesh 7,3 tỷ USD, trong khi Ấn Độ chỉ đạt 4,7 tỷ USD.

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị, các công ty Mỹ đã đa dạng hóa chuỗi cung ứng ngoài Trung Quốc trong nhiều năm qua. Và ngay cả trước thông tin về thuế quan vào tháng 4 – hiện đã hoãn đến tháng 7 – ngành công nghiệp may mặc của Bangladesh đã bắt đầu mất dần sức hút do bất ổn chính trị.

Một khảo sát của Hiệp hội Công nghiệp Thời trang Mỹ với 30 thương hiệu hàng đầu tại Mỹ cho thấy Ấn Độ đã trở thành trung tâm cung ứng phổ biến nhất trong năm 2024, với gần 60% số người tham gia dự định mở rộng nguồn cung từ đây.

Với việc áp thuế, giá xuất khẩu hàng may mặc của Ấn Độ sẽ là 4,31 USD/m2, so với 4,24 USD của Bangladesh và 4,35 USD của Trung Quốc – một sự cải thiện đáng kể về khả năng cạnh tranh của Ấn Độ nếu không có thuế.

Tuy nhiên, Ấn Độ lại gặp khó khăn về quy mô sản xuất. Hiệp hội các nhà sản xuất và xuất khẩu dệt may Bangladesh cho biết một nhà máy dệt may trung bình tại đây có ít nhất 1.200 lao động, trong khi ở Ấn Độ, con số này chỉ từ 600 đến 800 người.

"Năng lực của Bangladesh rất lớn... Chúng tôi đang gặp vấn đề về hạn chế công suất, thiếu quy mô kinh tế do nhà máy nhỏ và thiếu lao động vào mùa cao điểm," Mithileshwar Thakur từ nhóm thương mại Ấn Độ cho biết.

Để giải quyết vấn đề này, các nhà sản xuất dệt may đã bắt đầu mở nhà máy tại các bang có nguồn lao động nhập cư.

Tại Tiruppur, Hiệp hội xuất khẩu của khu vực này cho biết 100 nhà xuất khẩu lớn nhất đóng góp 50% trong tổng doanh thu 5 tỷ USD của năm tài chính trước, phần còn lại đến từ 2.400 đơn vị, cho thấy tình trạng phân mảnh và quy mô nhỏ lẻ của các doanh nghiệp.

Raft Garments sản xuất 12 triệu sản phẩm may mặc mỗi năm với chỉ 250 lao động. Một khách hàng Mỹ sắp đặt hàng 3 triệu sản phẩm, điều này sẽ khiến nhà máy hoạt động hết công suất và buộc họ phải cân nhắc mở rộng.

"Chỉ một đơn hàng này là đã quá đủ cho chúng tôi," Sivasubramaniam nói.

Điểm nghẽn về giá cả

Dữ liệu từ các chuyên gia tư vấn vận chuyển Ocean Audit cho thấy Walmart đã nhập khẩu 1.100 container hàng gia dụng và quần áo từ Ấn Độ trong khoảng thời gian từ ngày 2/4 đến 4/5, gần gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái, bao gồm áo sơ mi cotton và váy maxi xếp ly.

Walmart cho biết họ nhập khẩu hàng hóa từ hơn 70 quốc gia trên toàn thế giới nhằm tìm kiếm sự kết hợp tối ưu giữa nhà cung cấp và sản phẩm.

Mặc dù các nhà bán lẻ Mỹ đang đặt nhiều đơn hàng hơn tại Tiruppur, các cuộc đàm phán giá vẫn diễn ra căng thẳng do chi phí lao động và các chi phí khác tăng cao.

Theo công ty môi giới Ấn Độ Avendus Spark, vào tháng 3, chi phí lao động tại Bangladesh là 139 USD/tháng, trong khi tại Ấn Độ là 180 USD và tại Trung Quốc là 514 USD.

P. Senthilkumar, đối tác cấp cao tại Vector Consulting Group của Ấn Độ, cho biết Ấn Độ có các quy định nghiêm ngặt hơn về giờ làm thêm và ca làm việc của công nhân, càng làm tăng chi phí.

Tại Dhaka, ông Anwar-ul-Alam Chowdhury đến từ tập đoàn Evince Group cho biết hầu hết khách hàng Mỹ của họ vẫn gắn bó với Bangladesh vì “năng lực sản xuất lớn, chi phí thấp và chất lượng đáng tin cậy mang lại lợi thế rõ ràng.”

Trong khi đó, các nhà xuất khẩu tại Tiruppur cho biết họ đang đàm phán sôi nổi với nhiều khách hàng Mỹ, những người yêu thích lợi thế chi phí của Bangladesh và đang tích cực mặc cả.

Tại Balu Exports, nhà cung cấp cho Walmart, ông Mahesh Kumar Jegadeesan cho biết các khách hàng Mỹ đã tuyên bố rằng "chúng tôi sẽ không nhượng bộ về giá”.

Bên trong nhà máy Raft Garments gần đó, nơi những người phụ nữ đang may đồ lót, nụ cười trên gương mặt của Giám đốc điều hành Sivasubramaniam - được khơi dậy bởi 14 yêu cầu kinh doanh mới trong vài tuần qua - nhanh chóng vụt tắt.

"Tất cả đều muốn chúng tôi khớp với giá của Bangladesh. Giá cả là một vấn đề lớn," ông nói.