Chủ tịch Fed Jerome Powell đã sử dụng bài phát biểu tại hội nghị chuyên đề Jackson Hole (Wyoming) tuần trước để nhấn mạnh rủi ro đối với thị trường việc làm. Điều đó đồng nghĩa rằng Fed có thể sẽ hạ lãi suất ngay trong tháng 9.

Trong bối cảnh lãi suất chuẩn đã giảm 100 điểm cơ bản (bps) vào năm ngoái và tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp, ông Powell cho biết các điều kiện hiện nay cho phép “Fed hành động thận trọng trong lúc xem xét những thay đổi với lập trường chính sách”.

“Tuy nhiên, với chính sách tiền tệ vẫn ở trạng thái thắt chặt, triển vọng cơ sở và sự thay đổi cán cân rủi ro có thể cho phép chúng tôi điều chỉnh lập trường chính sách”, người đứng đầu ngân hàng trung ương Mỹ lưu ý hôm 22/8.

Giá cổ phiếu và trái phiếu kho bạc Mỹ đã bật tăng mạnh mẽ khi các nhà đầu tư đặt cược rằng Fed sẽ sớm hạ lãi suất sau khi chần chừ trong nửa năm qua vì lo ngại về tác động của chính sách thuế quan đến lạm phát.

Hiện tại, xác suất cho đợt giảm lãi suất 25 bps vào tháng 9 là khoảng 75%, theo công cụ FedWatch của CME Group. Và nhiều nhà kinh tế Phố Wall dự đoán lãi suất sẽ tiếp tục giảm trong những tháng cuối năm.

Tuy nhiên, theo tờ Financial Times, nhiều nhà đầu tư, nhà kinh tế và một số quan chức Fed cho rằng loạt dữ liệu mới về lạm phát và thị trường lao động vẫn có thể làm gián đoạn kế hoạch đó.

Nhà kinh tế Stephen Brown của Capital Economics nhận định, phát biểu của ông Powell là “một dấu hiệu rõ ràng cho thấy đợt giảm lãi suất vào tháng 9 là kịch bản hiện có khả năng xảy ra nhất”.

“Tuy nhiên, sự thận trọng... của ông Powell chứng tỏ một báo cáo việc làm tích cực vào tháng 8 hoặc số liệu lạm phát đáng lo ngại hơn vẫn có thể khiến kế hoạch này bị trì hoãn”, vị chuyên gia cho hay.

Cuộc tranh luận giữa hai phe diễn ra trong bối cảnh nhiệm vụ kép của Fed - thúc đẩy một nền kinh tế toàn dụng việc làm và ổn định giá cả - đang xung đột nhau.

“Lạm phát có rủi ro tăng lên, trong khi thị trường lao động có nguy cơ suy yếu. Đây là một tình huống đầy thách thức”, ông Powell nhấn mạnh tại Jackson Hole.

Số liệu tháng 7 cho thấy tốc độ tăng trưởng việc làm đã chững lại đáng kể trong mùa hè năm nay. Bản báo cáo được công bố sau cuộc họp chính sách gần nhất của Fed, cho thấy những căng thẳng trên thị trường lao động.

Nền kinh tế chỉ tạo thêm 73.000 việc làm trong tháng 7 và số liệu của hai tháng trước đó bị điều chỉnh giảm 258.000. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp vẫn duy trì ở mức thấp 4,2%, phần nào xoa dịu một số lo ngại.

Cùng lúc, các quan chức Fed và Phố Wall cũng đang tranh luận sôi nổi về tác động của thuế quan đến lạm phát: liệu thuế quan chỉ khiến giá cả tăng nhất thời hay tăng trong thời gian dài hơn.

Theo Financial Times, nhiều doanh nghiệp đã lưu ý rằng chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump sắp bắt đầu ảnh hưởng nghiêm trọng hơn đến chi phí của họ khi lượng hàng tồn kho tích trữ vào đầu năm nay cạn kiệt.

Cho đến nay, tác động của thuế quan đến giá cả vẫn còn khá mờ nhạt nhưng lạm phát nhìn chung vẫn đang cao hơn mức mục tiêu 2% mà ngân hàng trung ương Mỹ đặt ra.

Một đợt tăng giá tạm thời sẽ dễ kiểm soát hơn là một đợt tăng giá kéo dài vì kỳ vọng lạm phát dài hạn của người tiêu dùng sẽ khó lung lay hơn.

Ông Powell lưu ý trong bài phát biểu rằng “Fed sẽ không cho phép một đợt tăng giá nhất thời trở thành vấn đề lạm phát dai dẳng”.

Báo cáo việc làm và báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8 dự kiến sẽ được công bố lần lượt vào ngày 5 và 11/9. Chúng sẽ cung cấp những tín hiệu quan trọng về lạm phát và thị trường lao động trong ngắn hạn.

Nhà kinh tế Michael Gapen của Morgan Stanley cho biết dù bài phát biểu của ông Powell “có xu hướng ôn hoà hơn... nhưng chưa chắc khẳng định Fed sẽ cắt giảm lãi suất vào tháng 9”.

Vị chuyên gia lưu ý tình hình sẽ phụ thuộc vào những dữ liệu được công bố từ bây giờ cho đến trước cuộc họp chính sách tháng 9.

Nhiều thành viên của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC, cơ quan thiết lập lãi suất của Fed) cũng chưa thực sự chắc chắn về tác động của thuế quan.

Sau bài phát biểu của ông Powell, ông Alberto Musalem, Chủ tịch Fed chi nhánh St. Louis và là thành viên có quyền bỏ phiếu năm nay, cho biết lạm phát đang tiến gần đến mức 3% thay vì mức mục tiêu 2%.

“Đây không phải kịch bản cơ sở, nhưng có khả năng lạm phát có thể sẽ tiếp tục tăng lên”, ông Musalem cảnh báo với Reuters.

Bà Susan Collins, Chủ tịch Fed chi nhánh Boston và là một thành viên có quyền bỏ phiếu khác, chia sẻ với Bloomberg trước bài phát biểu của ông Powell rằng một số quan chức vẫn muốn trì hoãn thêm một chút thời gian.

“Chúng tôi vẫn chưa chắc chắn về những gì mình sẽ làm trong cuộc họp tiếp theo. Và chúng tôi sẽ có thêm dữ liệu từ giờ cho đến lúc đó”, bà Collins nói thêm.

Chủ tịch Fed chi nhánh Kansas City Jeff Schmid nghĩ thị trường lao động vẫn vững chắc, trong khi Chủ tịch Fed chi nhánh Chicago Austan Goolsbee bày tỏ lo ngại về lạm phát cao dai dẳng trong lĩnh vực dịch vụ.

Cuộc tranh luận tại Fed còn diễn ra trong bối cảnh Chủ tịch Powell đang phải đối mặt với áp lực lớn từ Nhà Trắng. Tổng thống Trump đã nhiều lần thúc giục Fed hạ lãi suất xuống 1% và chê bai ông Powell là “kẻ trì độn”, “kẻ ngốc”.

Trong lần xuất hiện cuối cùng tại Jackson Hole với tư cách Chủ tịch Fed, ông Powell đã trình bày lập luận cho việc cắt giảm lãi suất mà không tỏ vẻ khuất phục trước áp lực cực độ từ Nhà Trắng.

Ở diễn biến khác, ông Powell cũng đang phải đối mặt với sự bất đồng trong nội bộ Fed. Hai đồng nghiệp Michelle Bowman và Christopher Waller - những người được coi là ứng cử viên thay thế ông Powell vào mùa hè năm tới - đã ủng hộ giảm lãi suất 25 bps tại cuộc họp tháng 7.

Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1993 có nhiều hơn một thống đốc Fed phản đối quyết định lãi suất của người đứng đầu ngân hàng trung ương và các đồng nghiệp khác.

Ông Stephen Miran, người được ông Trump đề cử thay thế cựu Thống đốc Adriana Kugler, cũng có khả năng sẽ ủng hộ việc hạ lãi suất nếu Thượng viện phê chuẩn bổ nhiệm ông trước cuộc họp tiếp theo của Fed.