Khu vực Kyoto – nơi chiếm khoảng 1/4 sản lượng tencha (loại lá trà được sấy khô và nghiền mịn để làm matcha) của Nhật Bản – đã hứng chịu những đợt nắng nóng khắc nghiệt vào mùa hè năm ngoái và trong năm nay được ghi nhận là nóng nhất lịch sử tại Nhật. Hậu quả là vụ thu hoạch tháng 4–5 năm nay cho sản lượng thấp.

Ông Masahiro Yoshida – một nông dân trồng trà đời thứ sáu – cho biết năm nay ông chỉ thu hoạch được 1,5 tấn tencha, giảm 25% so với sản lượng thông thường 2 tấn mỗi năm.

“Mùa hè năm ngoái quá nóng, khiến các bụi trà bị tổn thương, nên chúng tôi không thể hái được nhiều lá,” ông chia sẻ với Reuters từ cửa hàng của mình ở Uji, phía nam Kyoto.

Nhu cầu matcha toàn cầu đã tăng vọt trong những năm gần đây, đặc biệt nhờ thế hệ millennial và Gen Z – những người đang tìm kiếm các lựa chọn đồ uống lành mạnh hơn. Các quán cà phê hiện đại khắp thế giới đua nhau phục vụ matcha latte, sinh tố matcha và các món tráng miệng từ loại trà này.

Matcha – loại trà xanh nghiền mịn – được ưa chuộng nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa cao và lượng caffeine vượt trội so với các loại trà xanh thông thường.

Cơn sốt mạng xã hội vào mùa thu năm ngoái càng khiến nhu cầu tăng vọt, buộc một số nhà bán sỉ như Tealife (trụ sở tại Singapore) thỉnh thoảng phải giới hạn số lượng mua hàng.

Ông Yuki Ishii – nhà sáng lập Tealife – cho biết nhu cầu matcha từ khách hàng đã tăng gấp 10 lần trong năm ngoái và vẫn đang tiếp tục tăng, dù lượng hàng nhập từ Nhật Bản ngày càng giảm.
“Tôi gần như lúc nào cũng trong tình trạng hết hàng,” ông nói.

Theo Hiệp hội Sản xuất Trà Nhật Bản, nước này đã sản xuất 5.336 tấn tencha trong năm 2024 – gần gấp 2,7 lần so với mười năm trước – nhờ ngày càng nhiều nông dân chuyển sang trồng loại cây này.
Tuy nhiên, hiệp hội dự báo sản lượng matcha năm nay sẽ giảm.

“Tôi nghĩ nhiều người đã kỳ vọng vụ thu hoạch năm nay sẽ cao hơn để giảm bớt tình trạng thiếu hụt… nhưng có vẻ điều đó sẽ không xảy ra,” ông Marc Falzon – người chuyên thu mua trà từ nông dân Uji cho công ty xay trà Ooika Co (trụ sở tại bang New Jersey, Mỹ) – nhận định.

Xuất khẩu trà xanh của Nhật Bản, bao gồm cả matcha, đã tăng 25% về giá trị trong năm 2024, đạt 36,4 tỷ yen (tương đương 252 triệu USD), chủ yếu nhờ nhu cầu tăng đối với các loại trà bột như matcha – theo dữ liệu từ Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản. Về khối lượng, xuất khẩu trà xanh tăng 16%.

Giá tencha đã tăng lên mức cao kỷ lục, với phiên đấu giá tại Kyoto hồi tháng 5 ghi nhận mức giá 8.235 yen/kg – tăng 170% so với cùng kỳ năm ngoái và vượt xa mức kỷ lục trước đó là 4.862 yen/kg thiết lập vào năm 2016, theo Hiệp hội Trà Nhật Bản Toàn cầu.

Các nhà sản xuất Nhật Bản đang nỗ lực tăng sản lượng matcha, song theo ông Falzon, điều đó không thể giải quyết tình trạng thiếu hụt hiện tại vì các vườn trà mới cần ít nhất 5 năm mới có thể cho thu hoạch.

“Tôi nghĩ chúng ta sẽ còn chứng kiến giá tăng mạnh hơn nữa,” ông dự báo.