Trong những ngày qua, nhiều khu vực tại Hà Nội đã rơi vào tình trạng ngập úng sau các trận mưa lớn kéo dài. Tình trạng này không phải là vấn đề mới mà đã diễn ra nhiều năm qua. Vậy, Hà Nội đã quy hoạch như thế nào để khắc phục tình trạng này?

Hiện trạng hệ thống thoát nước 

Tại báo cáo quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, UBND TP Hà Nội cho biết, hầu hết các khu vực của thành phố tiêu thoát nước ra bên ngoài phụ thuộc vào hướng tiêu của hệ thống tiêu thủy lợi với khoảng 455 trạm bơm (riêng nội thành Hà Nội tiêu thoát nước đô thị chủ động), một số khu đô thị mới có hệ thống thoát nước riêng.

Hướng tiêu thoát nước chính của Hà Nội là vào hệ thống sông Hồng, bao gồm các sông đi qua Hà Nội như sông Hồng, sông Đáy, sông Nhuệ, Ngũ Huyện Khê, Cà Lồ, Bắc Hưng Hải. Ngoài ra còn có các sông nội đồng như sông Tích, sông Bùi, Tô Lịch, Cầu Bây…

Hình thức tiêu tự chảy ở các vùng bán sơn địa như Sơn Tây, Quốc Oai, Thạch Thất, Mê Linh...chiếm 20% diện tích tiêu toàn thành phố. Tiêu cưỡng bức khi mực nước sông bên ngoài dâng cao không thể tiêu bằng tự chảy.

Hệ thống thoát nước mưa và thoát nước thải khu vực đô thị đều thực hiện theo lưu vực các sông. Riêng sông Tô Lịch và sông Nhuệ sẽ phục vụ chủ yếu việc tiêu nước cho khu vực nội thành. Đối với khu vực nông thôn, hệ thống thoát nước chưa được đầu tư đồng bộ.

Vấn đề ngập úng khi mưa to ngoài ở khu vực thấp trũng khu vực nội đô còn lan rộng sang cả các khu đô thị mở rộng.

Mật độ xây dựng cao, mặt đất bị bê tông hóa bị hạn chế khả năng thấm nước mưa, nhiều ao hồ bị san lấp, thiếu chỗ chứa nước.

Giải pháp để giảm ngập úng

Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định rõ phương án phát triển hệ thống thoát nước trên toàn địa bàn.

Theo đó, Hà Nội sẽ nâng cấp, xây dựng và phát triển hệ thống thoát nước mưa theo hướng hiện đại, có kết nối các khu vực đô thị, nông thôn và đồng bộ với hệ thống tiêu thoát nước thủy lợi.

Hoàn thiện hệ thống công trình đầu mối, xây mới, cải tạo, nâng cấp các trạm bơm tiêu đã xuống cấp, cải tạo, nạo vét hệ thống kênh, trục tiêu chính ở các vùng Bắc Hà Nội, Tả Đáy, Hữu Đáy. Bảo đảm năng lực tiêu thoát của các công trình tiêu lớn ra sông Hồng, sông Đáy.

Nhiệm vụ được ưu tiên là các trục thoát nước lớn, xuyên tâm, kết nối hệ thống thoát nước của khu vực trung tâm ra các trục tiêu thoát chính của thành phố. Xây dựng một hệ thống thoát nước mưa hoàn chỉnh cho lưu vực tả và hữu sông Nhuệ.

Bảo vệ các ao, hồ, sông, kênh, mương hiện có. Nghiên cứu bổ sung các hồ điều hòa kết hợp đa mục tiêu, đặc biệt tại các đô thị, các khu đô thị; các khu vực xây dựng đô thị mới phải đảm bảo quỹ đất dành cho xây dựng hồ điều hòa, các công trình tiêu thoát nước.

Tăng khả năng thẩm thấu nước mưa nhờ giảm bê tông hóa bề mặt, sử dụng các loại vật liệu lát bề mặt có khả năng thẩm thấu nước.

Phát triển đồng bộ hệ thống thoát nước mưa đô thị theo hướng tự chảy kết hợp với tiêu động lực bằng hệ thống trạm bơm. Đầu tư phát triển hệ thống tiêu liên hoàn, đặc biệt là trong đô thị trung tâm.