Doanh số xe điện đã tăng nhanh trong 10 năm qua. Nhiều xe điện cũ hiện nay sắp hết vòng đời sử dụng. Điều này khiến nhiều người nghĩ rằng chúng sẽ bị thải ra bãi rác. Tuy nhiên, xe điện không giống xe chạy xăng.

Khi một chiếc xe điện cũ đã đi nhiều, pin của nó vẫn còn giá trị. Những bộ pin này có thể được tái chế để thu hồi các vật liệu quan trọng. Sau đó, chúng được tái sử dụng cho mục đích khác, như lưu trữ năng lượng cố định. Việc này giúp kéo dài thời gian sử dụng pin và góp phần xây dựng một hệ thống tuần hoàn cho pin.

Redwood Materials là một công ty chuyên tái chế pin. Người sáng lập là JD Straubel, cựu lãnh đạo của Tesla. Công ty này đang dẫn đầu lĩnh vực tái chế và tái sử dụng pin tại Bắc Mỹ. Trong một bài viết mới đây, công ty cho biết họ đang xử lý khoảng 20 gigawatt-giờ pin mỗi năm. Con số này tương đương với pin của khoảng 250.000 xe điện. Redwood hiện đang chiếm đến 90% hoạt động tái chế pin lithium-ion tại Bắc Mỹ.

Vì vậy, công ty đã thành lập Redwood Energy – một bộ phận mới chuyên biến pin cũ của xe điện thành các hệ thống lưu trữ năng lượng (ESS). Khác với các sản phẩm dành cho gia đình như Powerwall của Tesla, Redwood Energy hiện tập trung vào thị trường thương mại.

Theo Redwood, nhiều bộ pin xe điện cũ vẫn còn dùng được. Thường thì chúng vẫn giữ lại hơn 50% dung lượng ban đầu. Vì vậy, chúng vẫn phù hợp cho các ứng dụng khác. Một trong số đó là hệ thống ESS – nơi pin xe điện cũ có thể tiếp tục được sử dụng.

Thị trường ESS đang phát triển mạnh. Các trung tâm dữ liệu tiêu tốn rất nhiều điện năng. Chúng vận hành các công cụ như ChatGPT và mạng lưới trí tuệ nhân tạo. Việc này đang gây áp lực lên hệ thống điện. Redwood cho rằng ESS dùng pin tái chế có thể giúp giảm tải cho lưới điện. Ngoài ra, việc này còn giúp ngăn ngừa rò rỉ hóa chất độc hại ra môi trường.

Việc tái sử dụng pin có thể thực hiện ở nhiều cấp độ: cụm pin, mô-đun hoặc từng tế bào pin. Theo công ty nghiên cứu IDTechX ở Anh, càng tháo rời sâu vào bên trong thì chi phí càng cao. Tuy nhiên, nếu tháo đến cấp tế bào, các công ty có thể chọn ra những phần còn tốt nhất để tạo ra hệ thống pin tái sử dụng chất lượng hơn.

Sau khi thu hồi các bộ pin, Redwood sẽ lưu trữ chúng một cách an toàn. Sau đó, công ty tiến hành kiểm tra để đánh giá tình trạng pin. Mục đích là để xác định xem pin cần được tái chế hay vẫn có thể tái sử dụng. Những bộ pin còn đủ dung lượng sẽ được chuyển đổi thành pin lưu trữ năng lượng. Việc này không phụ thuộc vào hãng sản xuất hay loại hóa chất bên trong pin.

Những bộ pin này sẽ được dùng cho mục đích mới. Chúng có thể trở thành hệ thống lưu trữ năng lượng độc lập cho các doanh nghiệp. Ví dụ, chúng có thể hỗ trợ hoạt động cho các trung tâm dữ liệu AI. Ở những vùng nông thôn, nơi hạ tầng sạc xe điện còn yếu, chúng có thể kết hợp với điện mặt trời hoặc điện gió.

Năm ngoái, người dân Mỹ đã mua khoảng 1,3 triệu xe điện và xe hybrid sạc điện. Con số này tăng 7,3% so với năm trước. Điều này đồng nghĩa với việc trong vài năm tới sẽ có hàng trăm gigawatt-giờ pin hết hạn sử dụng. Thị trường lưu trữ năng lượng (ESS) sẽ không thiếu nguồn cung pin. Tuy nhiên, thách thức là làm sao để tái sử dụng chúng nhanh chóng và hiệu quả.

Chỉ riêng năm nay, dự kiến hơn 100.000 xe điện cũ sẽ bị loại khỏi đường phố tại Mỹ. Con số này sẽ còn tiếp tục tăng trong những năm tiếp theo. Tuy vậy, ngành tái chế pin vẫn đang phát triển nhanh hơn ngành tái sử dụng. Theo dự báo của IDTechX, các vật liệu quan trọng trong pin sau khi tái chế sẽ được đưa trở lại dây chuyền sản xuất pin mới.

Dự kiến đến năm 2045, thị trường tái chế pin toàn cầu sẽ đạt giá trị khoảng 52 tỷ USD. Trong khi đó, ngành tái sử dụng pin dự kiến đạt khoảng 5,2 tỷ USD vào năm 2035.