Ngày 25/10, nhóm công tác PPP (đối tác công-tư) về rau quả gồm Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đại diện Khối công, PepsiCo và Syngenta đại diện Khối tư, đã tổ chức hội thảo chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng công nghệ và canh tác khoai tây tại các tỉnh phía Bắc.
Hội thảo nhằm chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng công nghệ trong canh tác khoai tây, trao đổi các nội dung hợp tác PPP để phát triển mô hình chuỗi giá trị khoai tây bền vững, năng suất cao tại các tỉnh phía Bắc trong năm 2025, đồng thời khởi động mùa vụ khoai tây Đông Xuân 2024-2025;
Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng công nghệ và canh tác khoai tây được tổ chức tại Hải Dương.
Tại Việt Nam, khoai tây là cây trồng có diện tích trồng lớn, sản phẩm khoai tây sử dụng chủ yếu cho ăn tươi. Với vị trí địa lý trải dài qua nhiều vĩ độ, khí hậu nhiệt đới gió mùa, Việt Nam được đánh giá có nhiều lợi thế về sản xuất và xuất khẩu khoai tây. Theo ước tính, nhu cầu của các nhà máy chế biến lên tới 180.000 tấn nguyên liệu/năm song sản lượng khoai tây sản xuất trong nước mới đáp ứng được 35-40%, còn lại phải nhập khẩu từ nhiều nước khác nhau. Có thể thấy ngành hàng khoai tây Việt Nam còn khá nhiều dư địa tăng trưởng.
Từ năm 2008, PepsiCo Foods Việt Nam đã triển khai thực hiện vụ đầu tiên tại Lâm Đồng để phát triển vùng nguyên liệu khoai tây trong nước với mục tiêu nâng dần tỷ lệ nguồn cung tại chỗ, giảm nguồn nhập khẩu.
Từ 4 hộ nông dân với diện tích 27ha năm đầu tiên triển khai với năng suất ban đầu đạt 8 tấn/ha, đến 2024, đã có hơn 1.500 hộ nông dân tham gia với tổng diện tích gần 1.700 ha và năng suất trung bình đạt 24.6 tấn mỗi hecta, cao hơn mức trung bình tại Thái Lan, Indonesia... Đặc biệt, có hộ đạt năng suất 54 tấn trên một hecta.
Nhận thấy những lợi ích của chuỗi giá trị trong ngành hàng khoai tây, kể từ năm 2019, PepsiCo tiếp tục liên kết với các đối tác, trong đó có Syngenta - đồng trưởng Nhóm công tác PPP về Rau quả, cùng với Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Yara, Mimosatek, Netafim_Khang Thịnh, USAIDS Resonance-dự án GDA và Care-Dự án She Feeds The World (SFtW) thực hiện mô hình sản xuất khoai tây bền vững ứng dụng công nghệ cao tại các tỉnh Tây Nguyên.
Mô hình chính thức được nhân rộng ra các tỉnh phía Bắc từ vụ Đông Xuân 2024-2025.
Không chỉ nâng cao và ổn định thu nhập của người dân do bao tiêu đầu ra, mô hình sản xuất khoai tây bền vững còn hướng đến phát triển nông nghiệp xanh, thân thiện với môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Với những ưu thế nổi bật, mô hình này đã được PepsiCo nghiên cứu, đánh giá và chính thức nhân rộng ra các tỉnh phía Bắc từ vụ Đông Xuân 2024-2025.
Tại các tỉnh phía Bắc, cây khoai tây có vị trí quan trọng với cơ cấu vụ đông và vụ xuân. Theo Bộ Nông nghiệp và PTNT, diện tích sản xuất cây vụ Đông hằng năm khoảng 400 nghìn ha, trong đó khoai tây dao động 15-18 nghìn ha, sản lượng 250-320 nghìn tấn. Tuy nhiên, với ưu đãi về điều kiện đất đai và thời tiết, theo đánh giá tiềm năng sản xuất khoai tây các tỉnh phía Bắc khoảng 150-200 nghìn ha/năm.
Nắm bắt được thực tế này, sau hơn 10 năm triển khai trồng khoai tây tại các tỉnh Tây Nguyên và chuẩn bị vùng nguyên liệu cho nhà máy thực phẩm mới của PepsiCo tại Hà Nam với vốn đầu tư gần 90 triệu đô-la Mỹ và dự kiến công suất hơn 20.000 tấn snack/năm, PepsiCo đã mở rộng mô hình ra các tỉnh phía Bắc với trọng tâm đảm bảo chuỗi cung ứng tại chỗ, chất lượng cho thị trường Việt Nam.
Các mô hình được thí điểm trong vụ Đông Xuân 2023-2024 ở tỉnh Thanh Hóa và Hải Dương đã mang lại kết quả nổi bật, bao gồm năng suất khoai tây cao hơn đáng kể (cao nhất lên tới 33 tấn/ha tại Thanh Hóa), tiết kiệm nước và tăng thu nhập cho nông dân.
Trong vụ Đông Xuân 2024-2025, PepsiCo tiếp tục phối hợp với Syngenta và các đối tác trong chuỗi giá trị khoai tây triển khai mô hình tại các tỉnh đồng bằng sông Hồng (Hải Dương, Thanh Hóa, Bắc Giang, Thái Bình, Vĩnh Phúc,...), với tổng diện tích dự kiến đạt 320 ha.
Mở rộng vùng nguyên liệu ra phía Bắc giúp nông dân có thêm lựa chọn cây trồng và cơ hội có được nguồn thu nhập ổn định.
Bên cạnh việc được tiếp cận các kỹ thuật canh tác tiên tiến, sử dụng phân bón, thuốc BVTV an toàn, có trách nhiệm, bà con nông dân trồng khoai tây khu vực phía Bắc còn được hướng dẫn nâng cao năng lực quản lý tài chính và sản xuất an toàn. Công ty cũng giúp bà con ứng dụng số hóa trong nông nghiệp như thăm đồng bằng drone, quản lý canh tác, điều chỉnh nước tưới ngay trên ứng dụng điện thoại...
