Tại hội thảo "Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?" do Báo Thanh Niên tổ chức sáng ngày 22/7, ông Cao Minh Hiếu, Phó Chủ tịch Hội đồng điều hành CTCP Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (Novaland, Mã: NVL), đã phản ánh những khó khăn mà tập đoàn đang đối mặt, đặc biệt là việc tắc nghẽn trong khâu thẩm định giá và mức thuế bổ sung 5,4% mỗi năm đối với khoản tiền sử dụng đất chưa nộp.

Ông cho biết Novaland có 13 dự án là được giao đất từ những năm 2015 - 2016 nhưng đến nay vẫn chưa có thông báo nên chính xác từ cơ quan thuế. Chỉ khi có thông báo từ cơ quan này thì doanh nghiệp mới có thể đóng tiền sử dụng đất hợp lệ.

Ví dụ tại dự án Richstar (đường Hòa Bình, Tân Phú, TP HCM), từ năm 2016, Hội đồng thẩm định giá đã thông qua số tiền sử dụng đất mà doanh nghiệp phải nộp là 689 tỷ đồng. Đến khi trình hồ sơ gửi lên UBND TP HCM lại vướng vấn đề rà soát nguồn gốc đất và đứng yên từ đó đến nay.

Đại diện Novaland ước tính, nếu áp dụng mức thuế bổ sung 5,4%/năm đối với khoản tiền sử dụng đất chưa nộp đối với dự án này kéo dài trong 10 năm qua thì doanh nghiệp phải đóng thêm hơn 370 tỷ đồng. Mỗi dự án đều được hạch toán độc lập, khi nhân số lượng dự án lên thì số tiền nộp bổ sung như vậy là rất lớn.

Thiệt hại của doanh nghiệp đối với việc chưa đóng tiền sử dụng đất này đồng nghĩa với việc chưa cấp được sổ cho khách hàng mua căn hộ dự án, dẫn đến khách hàng mất niềm tin và ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín thương hiệu.

Khi các dự án cứ nằm im như vậy thì doanh nghiệp không huy động được vốn, dòng tiền không chạy, tất cả mọi khó khăn dồn về. Với những chủ đầu tư lớn, có nhiều dự án thì có thể lấy dự án này bù đắp dự án khác nhưng với những chủ đầu tư nhỏ hơn chỉ có 1 - 2 dự án thì chỉ cần kẹt một trong hai dự án chắc chắn sẽ đi đến việc phá sản.

Thêm một khó khăn điển hình khác được lãnh đạo Novaland dẫn chứng là khi chưa cấp được sổ cho khách hàng, chủ đầu tư phải hỗ trợ phí quản lý tại các dự án suốt nhiều năm qua với tổng số tiền ước tính 300 tỷ đồng.

“Doanh nghiệp chúng tôi đã phải chịu những số tiền như vậy và không thể công bố được vì không có luật nào quy định chúng tôi phải làm điều đó. Thế nhưng chủ đầu tư chúng tôi vẫn phải làm để xoa dịu và có trách nhiệm với người dân đang sinh sống tại dự án của mình. Tôi nghĩ các chủ đầu tư khác cũng sẽ phải đối phó như vậy”, ông Hiếu nói.

Phó Chủ tịch Hội đồng điều hành cho rằng một khi thương hiệu bị ảnh hưởng hưởng, giá bán và tiêu thụ sản phẩm trong tương lai của các dự án mới sẽ chịu thiệt thại lớn, lợi nhuận theo đó sẽ giảm xuống rất nhiều.

Ví dụ một dự án tại thời điểm doanh nghiệp có thể thu tiền từ khách hàng, huy động vốn có lợi nhuận ước tính 1.000 tỷ đồng. Số tiền này được dùng để duy trì bộ máy với vài ngàn người lao động, tương đương quỹ lương hàng tháng là rất lớn. Đến lúc dự án khác có lãi thì số tiền 1.000 tỷ đồng từ dự án trước đã được doanh nghiệp giải ngân hết.

Những doanh nghiệp lớn như Novaland phải duy trì bộ máy lớn thường xuyên như vậy chứ không thể chờ đến khi có dự án mới mới huy động người. Ông Hiếu cho biết ngay tại thời điểm này, Novaland vẫn tuyển thêm người, song song với việc đào thải, để chuẩn bị sẵn sàng cho giai đoạn tới.

Ông khẳng định trong bối cảnh doanh nghiệp phải đối mặt với khó khăn khách quan chồng chất như vậy, việc truy thu thêm thuế 5,4%/năm đối với khoản tiền sử dụng đất chưa nộp là không hợp lý “vì lỗi này không đến từ phía doanh nghiệp, doanh nghiệp hoàn toàn đứng ngoài trong việc định giá đất”.

Đại diện doanh nghiệp đề xuất thay vì áp dụng truy thu trong thời gian dài hơn 10 năm thì có thể tính thời gian truy thu kể từ khi có thông báo từ cơ quan thuế, khi đó doanh nghiệp sẵn sàng đóng tiền.