Hôm 22/6, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã kêu gọi Trung Quốc ngăn Iran đóng cửa Eo biển Hormuz, một trong những tuyến vận tải quan trọng nhất đối với thị trường dầu thô toàn cầu.

“Tôi khuyến khích chính phủ Trung Quốc liên lạc với Iran về vấn đề này, vì họ phụ thuộc rất nhiều vào nguồn cung dầu đi qua Eo biển Hormuz”, ông Rubio chia sẻ trong cuộc phỏng vấn trên Fox News.

Trung Quốc là quốc gia mua nhiều dầu thô Iran nhất và cho đến nay vẫn duy trì mối quan hệ với nước Cộng hoà Hồi giáo.

Vào đầu ngày, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Iran cảnh báo rằng Tehran “bảo lưu mọi phương án để bảo vệ chủ quyền” sau khi Mỹ tấn công ba cơ sở hạt nhân quan trọng của họ một ngày trước.

Giữa lúc đó, truyền thông nhà nước Iran đưa tin quốc hội nước này ủng hộ đóng cửa Eo biển Hormuz. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng nằm ở hội đồng an ninh quốc gia Iran.

Nỗ lực chặn tuyến đường thuỷ hẹp giữa Iran và Oman có thể gây ra hậu quả nặng nề cho nền kinh tế toàn cầu. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, vào năm 2024, khoảng 20 triệu thùng dầu đi qua Hormuz mỗi ngày, tương đương 20% lượng tiêu thụ toàn cầu.

Theo Goldman Sachs và công ty tư vấn Rapidan Energy, giá dầu có thể nhảy vọt lên trên 100 USD/thùng nếu Eo biển Hormuz bị đóng cửa trong thời gian dài. Các nhà phân tích của JPMorgan Chase đánh giá rủi ro đóng cửa Hormuz là khá thấp vì Mỹ sẽ coi đây là động thái tuyên chiến.

Ngoại trưởng Rubio nhấn mạnh đó sẽ là “hành động tự sát về mặt kinh tế” nếu Iran đóng cửa Eo biển Hormuz vì dầu thô của quốc gia Trung Đông chủ yếu đi qua tuyến đường thuỷ này.

Iran là nước sản xuất dầu lớn thứ ba trong OPEC, cung cấp ra thị trường khoảng 3,3 triệu thùng mỗi ngày. Theo dữ liệu từ Kpler, Iran xuất khẩu 1,8 triệu thùng dầu/ngày vào tháng trước, phần lớn bán cho Trung Quốc.

Đồng thời, Kpler cho biết thêm rằng khoảng một nửa lượng dầu thô nhập khẩu qua đường biển của Trung Quốc đến từ Vịnh Ba Tư.

“Đó sẽ là hành động tự làm đau mình: đóng cửa Eo biển Hormuz sẽ ngăn xuất khẩu dầu thô của Iran sang Trung Quốc, chặn đứng một nguồn thu nhập quan trọng của nước này”, nhà phân tích Matt Smith của Kpler nói với CNBC.

Ngoại trưởng Rubio cũng lưu ý thêm rằng Mỹ vẫn để ngỏ các lựa chọn để đối phó với Iran trong trường hợp Tehran cố gắng đóng Eo biển Hormuz.

“Nền kinh tế các quốc gia khác sẽ chịu thiệt hại nặng nề hơn chúng ta”, ông Rubio nhấn mạnh với Fox News. “Tôi nghĩ rằng đó là một động thái leo thang mạnh mẽ và không chỉ chúng ta mà các quốc gia khác đều cần phản ứng”.

Hạm đội 5 của Mỹ đang đồn trú tại Bahrain và được giao nhiệm vụ bảo vệ hoạt động thương mại hàng hải ở Vịnh Ba Tư. Các nhà giao dịch trên thị trường dầu mỏ nhìn chung tin rằng Hải quân Mỹ sẽ nhanh chóng ngăn chặn nỗ lực đóng cửa Eo biển Hormuz của Iran.

Song, một số nhà phân tích cảnh báo thị trường có lẽ đang đánh giá thấp rủi ro. Ông Bob McNally, người sáng lập Rapidan Energy, cho hay: “Theo quan điểm của chúng tôi, họ có thể làm gián đoạn hoạt động vận tải qua Hormuz lâu hơn nhiều so với dự đoán của thị trường”.

Vị chuyên gia nhận định hoạt động vận tải có thể bị gián đoạn trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng, trái ngược với suy nghĩ của thị trường dầu mỏ là Hải quân Mỹ sẽ giải quyết tình hình trong vài giờ hoặc vài ngày.

Cuối cùng, Mỹ sẽ thắng thế nhưng “không phải dễ như ăn kẹo”, ông McNally nhấn mạnh với CNBC.