Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một bản tuyên bố để ban hành thuế quan 25% lên ô tô nhập khẩu. Thông qua hành động này, Nhà Trắng vừa mở rộng cuộc chiến thương mại, vừa tạo tiền đề cho kế hoạch thuế quan phổ quát hơn vào tuần tới.

Ông Trump thông báo tại Nhà Trắng hôm 26/3: “Chúng ta sẽ áp thuế quan 25% lên những chiếc ô tô không được sản xuất tại Mỹ. Chúng ta sẽ tính phí các nước khác vì không làm ăn ở Mỹ và lấy đi việc làm, của cải cùng rất nhiều thứ khác trong những năm qua”. 

Vị tổng thống cho biết thuế quan với ô tô sẽ có hiệu lực vào ngày 2/4 và Mỹ sẽ bắt đầu thu thuế vào ngày tiếp theo. Nhà Trắng cho biết thuế quan mới không chỉ áp dụng với ô tô đã lắp ráp hoàn chỉnh mà còn cả những bộ phận quan trọng, bao gồm động cơ, hộp số, hệ thống truyền động và linh kiện điện. Và danh sách này có thể được bổ sung trong tương lai.

Ông Trump khẳng định thuế quan với ô tô là “vĩnh viễn” và sẽ không đàm phán để cung cấp bất kỳ ngoại lệ nào. Đối với những công ty nhập khẩu xe cộ thuộc phạm vi của hiệp ước thương mại Bắc Mỹ USMCA, mức thuế 25% sẽ chỉ áp dụng cho những bộ phận không sản xuất tại Mỹ.

Thuế quan mới với ô tô sẽ được áp dụng bổ sung với những loại thuế hiện hành, Thư ký Nhà Trắng Will Scharf cho hay. Một quan chức giấu tên cho biết chính quyền ông Trump sẽ phát triển một kế hoạch để định đoạt cách đánh thuế với những bộ phận xuất khẩu nhiều lần qua biên giới.

Cũng trong ngày 2/4, ông Trump dự kiến sẽ công bố thuế quan đối ứng. Mức thuế quan đối với từng quốc gia sẽ được áp dụng phù hợp với các hàng rào thương mại mà họ dựng lên với hàng hóa Mỹ. Tuy nhiên, ông Trump đã phát tín hiệu một số đối tác thương mại có thể được miễn trừ hoặc cắt giảm thuế quan.

Các quan chức Mỹ cũng đang làm việc về thuế quan đối với từng lĩnh vực cụ thể. Ông Trump đã đe dọa đánh thuế lên gỗ, chip bán dẫn và thuốc. Ông tuyên bố: “Ngày 2/4 sẽ là ‘Ngày Giải phóng’ của Mỹ. Tôi rất mong chờ ngày đó”.

Ai sẽ chịu thiệt?

Thuế quan ô tô nhiều khả năng sẽ gây rắc rối cho các thương hiệu xe hàng đầu của Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc - cả ba đều là đối tác thương mại lớn của Mỹ. Kế hoạch mới còn đe dọa sẽ làm gián đoạn động của các nhà sản xuất ô tô Bắc Mỹ, bởi các công ty này phụ thuộc nhiều vào các chuỗi cung ứng tích hợp xuyên suốt giữa Mỹ, Mexico và Canada.

Tờ Bloomberg nhận định động thái của ông Trump sẽ khiến ô tô trở nên đắt đỏ hơn với người tiêu dùng Mỹ. Thuế quan nhiều khả năng sẽ khiến giá ô tô sản xuất ở nước ngoài đi lên.

Ngay cả xe cộ sản xuất ở Mỹ cũng có thể phải tăng giá nếu các nguồn cung và phụ tùng bị đánh thuế hoặc chuỗi cung ứng bị cắt khỏi hoạt động sản xuất tại những quốc gia có chi phí thấp hơn.

Vào năm 2024, kim ngạch nhập khẩu ô tô và xe tải nhẹ của Mỹ đạt hơn 240 tỷ USD. Để giảm gánh nặng cho người tiêu dùng, ông Trump đề xuất kế hoạch cho phép các khoản vay mua ô tô Mỹ được khấu trừ vào thuế thu nhập cá nhân.

Giới phân tích ước tính thuế quan 25% có thể khiến giá mỗi chiếc ô tô mới ở Mỹ tăng thêm vài nghìn USD. Một nghiên cứu gần đây phát hiện thuế quan đánh vào Canada, Mexico và Trung Quốc sẽ khiến chi phí sản xuất một chiếc xe crossover tăng thêm khoảng 4.000 USD, nhưng với xe điện sản xuất tại Mỹ thì con số lên đến 12.000 USD.

Ông Trump đang đặt cược rằng thuế quan sẽ tái thiết ngành công nghiệp của Mỹ và khẳng định cách tiếp cận này đang phát huy hiệu quả. Ông gọi kế hoạch đầu tư 21 tỷ USD vào Mỹ của nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc Huyndai là “một minh chứng rõ ràng rằng thuế quan có hiệu quả rất tốt”.